قالی ایرانی
قالی ایرانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
قالی ایرانی یا فرش ایرانی از دیرباز معروف و مورد استفاده بوده، سند آن نیز گزنفون تاریخنگار یونانی در کتاب سیرت کوروش، در بین سالهای ۴۳۰ تا ۳۴۵ پیش از میلاد مینویسد: «ایرانیان برای اینکه بسترشان نرم باشد قالیچه زیر بستر خود میگسترند.»[1] در زبان پهلوی به هر چیز گستردنی (فرش) ویسترگ میگفتند (ویستردن=گستردن).
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکیپدیا نیست. (نوامبر ۲۰۱۷) |
سالنامهٔ چینی سوئیسو در دورهٔ ساسانی از فرش پشمی ایران به عنوان کالای وارداتی به چین نام میبرد.[2] فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون نیز به خاطر شکوهش بازتاب گستردهای در ادبیات اسلامی داشتهاست. امروزه فرشهایی از این دورهها در موزههای بزرگ جهان از جمله موزهٔ هنرهای زیبای بوستون، موزه ویکتوریا و آلبرت لندن، موزهٔ لس آنجلس، موزه هنرهای کاربردی وین، موزهٔ لوور فرانسه، موزه استکهلم و بسیاری از موزههای بزرگ جهان نگهداری میشوند.[3] اگرچه برخی قصد دارند تاریخ فرشبافی را به هنر ترک و قبایل آسیای مرکزی مرتبط نمایند، اما با کشف فرش پازیریک که قدیمیترین نمونهٔ قالی جهان که تاکنون یافته شدهاست، با نقوش اصیل هخامنشی است که در گور یخزدهٔ یکی از فرمانروایان سکایی در درهٔ پازیریک در ۸۰ کیلومتری مغولستان بیرونی پیدا شده این ادعا را باطل میکند. سیروس پرهام با رد این ادعا بیان میدارد:[4]
در آثار نقاشان اروپای قرن پانزدهم مسیحی هرچه فرش بود از آناتولی و قفقاز بود و نمونههای بازمانده از فرشبافی سدههای سیزدهم و چهاردهم مسیحی نیز از قفقاز و آسیای صغیر و هیچ نمونهٔ ماقبل صفوی که به تحقیق بافت ایران باشد، در دست نبود. در آن زمان هنوز قالی پازیریک نیز کشف نشده بود و تصور میرفت که قالیبافی دارای عمری هزار ساله و رواج آن درایران نیز مرهون شاهان صفوی است.
— سیروس پرهام
پژوهشگران قالی پازیریک را از دستبافتهای پارتها یا مادها و مربوط به دوره هخامنشی میدانند. هماکنون ۴۰ درصد صادرات قالی ایرانی از طریق استان آذربایجان شرقی صورت میگیرد.[5]