عبّاس جوانمرد (زادهٔ ۲۶ بهمن ۱۳۰۷ – درگذشته ۷ مهر ۱۳۹۹) بازیگر و کارگردان تئاتر اهل ایران بود. پرآوازه‌ترین بازی او در نقش «پهلوان اکبر» در نمایشِ پهلوان اکبر می‌میرد (۱۳۴۴) بوده است.[2]
عبّاس جوانمرد | |
|---|---|
 در سالِ ۱۳۹۸ | |
| زادهٔ | ۲۶ بهمن ۱۳۰۷ |
| درگذشت | ۷ مهر ۱۳۹۹ (۹۱ سال)[1] |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه(ها) | بازیگر، کارگردان نمایش، نویسنده، پژوهشگر |
| همسر | نصرت پرتوی |
سرگذشت
عباس جوانمرد تحصیل در رشتهٔ بازیگری را در سال ۱۳۳۲ در «هنرستان هنرپیشگی» در تهران آغاز نمود و سپس در سال ۱۳۳۴ دورهٔ کارگردانی و بازیگری را زیر نظر پروفسور دیویدسون در دانشگاه تهران گذراند و در همان سال گروه هنر ملی را با تنی چند از همفکران خود، در خانهٔ شاهین سرکیسیان بنیان نهاد. در سال ۱۳۳۷ دوره‌های آموزش گویندگی و کارگردانی را در سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران تشکیل داد و در سال ۱۳۳۹ سازمان تئاترهای تلویزیونی را در قالب شش گروه تئاتری به سرپرستی عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جعفر والی، موحد دیلمقانی، رکن‌الدین خسروی و خودش پی‌ریزی نمود. نخستین تله‌تئاتر پخش شده از تلویزیون ملی ایران، مارگریت نوشته آرمان سالاکرو برگردان شاهین سرکیسیان به کارگردانی عباس جوانمرد بود.[3]
عباس جوانمرد در زمینه تئاتر و نمایش، پژوهش‌هایی دارد که در برگیرنده ریشه‌یابی تئاتر اروپا و ایران است. این پژوهش‌ها به‌همراه رسانه‌های فارسی‌زبان، در دانشنامه‌ها، جنبش‌های هنری و ایران‌شناسی سرتاسر جهان به ثبت رسیده و بازتاب داشته‌اند.[4]
او در جوانی قهرمان شنا واترپلو بود و سرپرستی تیم تهران را نیز بر عهده داشت.[4]
عباس جوانمرد در ۷ مهر ۱۳۹۹ در سن ۹۲ سالگی در تورنتو، کانادا درگذشت.[1][5]
گزیدهٔ کارنامه هنری
کارگردانی تئاتر
- افعی طلایی (علی نصیریان) (۱۳۳۵)
- بلبل سرگشته (علی نصیریان) (۱۳۳۵)
- بلبل سرگشته (علی نصیریان) (۱۳۳۶) در فستیوال تئاتر ملل در پاریس
- بلبل سرگشته (علی نصیریان) (۱۳۳۹) در فستیوال تئاتر ملل در پاریس
- قصه‌ی ماه پنهان (بهرام بیضایی) (۱۳۴۳) در فستیوال تئاتر ملل سارا برنارد پاریس
- غروب در دیاری غریب (بهرام بیضایی) (۱۳۴۴) در فستیوال تئاتر ملی سارا برنارد پاریس
- آلونک (کوروش سلحشور) (۱۳۴۴) در فستیوال تئاتر ملی سارا برنارد پاریس و نیز همان سال در فستیوال تئاتر ملل پاریس
- پهلوان اکبر می‌میرد (بهرام بیضایی) (۱۳۴۵) در فستیوال تئاتر ملی سارا برنارد پاریس و نیز در همان سال در جشنواره‌های تئاترهای ایرانی در تهران
- سگی در خرمن جا (نصرت‌الله نویدی) (۱۳۴۹) در تماشاخانه سنگلج تهران
- تامارزوها (نصرت‌الله نویدی) (۱۳۵۱) در تماشاخانه سنگلج تهران
- قصه‌ی ماه پنهان (بهرام بیضایی) (۱۳۵۲) در فستیوال تئاتر جهان سوم در شیراز
- غروب در دیاری غریب (بهرام بیضایی) (۱۳۵۲) در فستیوال تئاتر جهان سوم در شیراز
- آنکه می‌گوید آری، آنکه می‌گوید نه (برتولت برشت)
- تانیکو (کمپارورنچیکو یوجنیو) (۱۳۶۸) در تورنتو کانادا
- غروب در دیاری غریب (بهرام بیضایی) (۱۳۶۹) در تورنتو کانادا
- شهر آفتاب مهتاب (علی حاتمی)
- قصهٔ طلسم حریر و ماهیگیر (علی حاتمی)
- مارگریت (آرمان سالاکرو)
- همهٔ پسران من (آرتور میلر)
- موش‌ها و آدم‌ها (جان استاین‌بک)
تلویزیون
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۷۲ | از پا نیفتاده | فرامرز باصری | بازیگر | |
| ۱۳۵۶ | مستنطق[6] | کارگردان | عباس جوانمرد شاپور قریب | نمایش داده نشد.[7] |
| ۱۳۵۴ | شوهر آهو خانم | کارگردان | عباس جوانمرد | بر اساس رمانی از «علی‌محمد افغانی» |
| ۱۳۵۳ | پهلوان سرگردان | کارگردان | عباس جوانمرد | بر اساس داستانی از «میگل د سروانتس» |
| ۱۳۵۲ | تله‌فیلم «در اندوه تولدی دیگر» | کارگردان | عباس جوانمرد | نمایش داده نشد. |
| ۱۳۵۲ | تله‌فیلم «کنار آتش دوست» | کارگردان | عباس جوانمرد | نمایش داده نشد. |
| ۱۳۵۲ | تله‌فیلم «روزی خدا» | کارگردان | عباس جوانمرد | نمایش داده نشد. |
| ۱۳۴۷ | تله‌تئاتر «محاق» (پردهٔ یکُمِ مرگ در پاییز) | کارگردان | عباس جوانمرد | نویسنده: «اکبر رادی» |
| ۱۳۴۷ | تله‌تئاتر «مسافران» (پردهٔ دوّمِ مرگ در پاییز) | کارگردان | عباس جوانمرد | نویسنده: «اکبر رادی» |
| ۱۳۴۷ | تله‌تئاتر «مرگ در پائیز» (پردهٔ سوّمِ مرگ در پاییز) | کارگردان | عباس جوانمرد | نویسنده: «اکبر رادی» |
| ۱۳۴۶ | تله‌تئاتر «تیرک شکسته» | کارگردان | عباس جوانمرد | |
| ۱۳۴۶ | تله‌تئاتر «کدامیک از دو» | کارگردان | عباس جوانمرد | |
| ۱۳۴۵ | تله‌تئاتر «ناقالدی» | کارگردان | عباس جوانمرد | نویسنده: «بهزاد فراهانی» |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «معرکه» | کارگردان | عباس جوانمرد | |
| ۱۳۳۸ | تله‌تئاتر «رسم زمانه عوض شده» | کارگردان | عباس جوانمرد | نویسنده: «جمال میرصادقی» |
| ۱۳۳۷ | تله‌تئاتر «موش‌ها و آدم‌ها» | کارگردان | عباس جوانمرد | نویسنده: «جان استاین‌بک» |
کتاب‌ها
برخی از آثار بچاپ رسیدهٔ او به شرح زیر است:[8]
- پیدایی، تجربه‌ها و کارهای گروه هنر ملی
- تکلمه‌ای بر تعزیه و نمایش ملی
- تئاتر، هویت و نمایش ملی
- غبار منی، پدرخوانده
- نقدی به یک نقد
- شهر طلایی
جوایز و افتخارات
- ۱۳۸۰ - لوح افتخار از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تجلیل و بزرگداشت چهار دهه خدمات هنری
- ۱۳۸۱ - لوح سپاس و برگزاری بزرگداشت توسط «مجمع نمایندگان تئاتر سوره»
- ۱۳۸۲ - نشان افتخار و برگزاری بزرگداشت از طرف خانه هنرمندان
- ۱۳۸۵ - نشان افتخار و برگزاری بزرگداشت از طرف خانه تئاتر
پانویس
منابع
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
