شهریری
محوطهٔ باستانی در استان اردبیل، ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
شهریئری یک محوطه باستانی در شهرستان مشگینشهر و از توابع روستای ارجق است.
شهریئری | |
---|---|
نام | شهریئری |
کشور | ایران |
استان | اردبیل |
شهرستان | مشگینشهر |
بخش | مشکین شرقی |
اطلاعات اثر | |
نام محلی | شهریئری |
نامهای دیگر | ارجه قلعسی |
کاربری کنونی | موزه جهت بازدید عموم |
دیرینگی | ۹۰۰۰ سال پیش تا دوره اورارتوییان |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۶۱۶۲ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ |
منطقه باستانی معروف به شهریئری، در ۶۵ کیلومتری اردبیل و ۳۱ کیلومتری شرق مشگینشهر در کنار رود قره سو قرار دارد.
وسعت این منطقه تاریخی ۴۰۰ هکتار است و از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل میشود. قدمت قلعه و معبد به۱۴۵۰ سال پیش از میلاد و قوشا تپه به ۷ هزار سال پیش از میلاد میرسد. بعضی از کارشناسان قدمت این منطقه را تا ۱۱۰۰۰ سال نیز برآورد کردهاند. اولین بار در حدود ده سال پیش از انقلاب اسلامی چارلز برنی در این محوطه، عملیات کاوش را شروع نمود.
این محوطه شامل ۲۸۰ سنگافراشت باستانی است. این سنگافراشتها با ارتفاع متفاوت ۷۰تا ۲۶۰سانتیمتری و اکثراً منقوش به اشکال انسان هستند. طرح انسانهای حک شده بر روی سنگها به شکل افرادی دست به سینه و معمولاً بدون دهان است و تنها یک مجسمه حکاکی شده زن یافت شده که دارای دهان میباشد.
وسعت محوطه شهریئری ۴۰۰ هکتار است و در ۶۰ کیلومتری غرب اردبیل، ۷ کیلومتری شمال شرقی لاهرود، یک کیلومتری شمال غربی روستای پیرازمیان، و از توابع روستای ارجق و در کنار رودخانه قرهسو واقع شدهاست. فاصله شهر یئری تا مشگینشهر در حدود ۴۰ کیلومتر و تا اردبیل ۷۰ کیلومتر است. این محوطه باستانی در شمال شرق مشگینشهر واقع شدهاست. لاهرود اردبیل در ۱۶کیلومتری جنوب غرب شهر یئری واقع شدهاست و روستای ارجق نیز در جنوب غربی محوطه باستانی یری روی نقشه دیده میشود. مسافت بین این دو نقطه در حدود ۱۳ کیلومتر است.
محوطه شهریئری از سه قسمت معبد، قوشاتپه و قله تشکیل شدهاست و سنگافراشتهای این محل با فرسایش و تخریب زیادی روبهرو هستند و در فروردین ۱۳۹۰ گردباد باعث ویرانی بخشی از این محوطه شد؛ که دولت جمهوری اسلامی هیچ گونه حمایتی جهت حفظ این آثار ارزشمند، نداشتهاست.
محوطه باستانی «شهریئری» در سال ۱۳۸۱ از سوی میراث فرهنگی استان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. از زمان پیدا شدن این محوطه تاکنون، هشتاد درصد آثار آن از میان رفتهاست.