سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران
سازمان رسانهای پخش برنامههای رادیویی و تلویزیونی در جمهوری اسلامی ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (کوتهنوشت انگلیسی: IRIB) سازمانی رسانهای است که تنها متولی قانونی پخش برنامههای رادیویی و تلویزیونی در جمهوری اسلامی ایران است.[1] بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رئیس صدا و سیما را رهبر جمهوری اسلامی انتخاب میکند. این سازمان پیش از انقلاب ۱۳۵۷، سازمان رادیو و تلویزیون ملّی ایران نام داشت و آنزمان نیز به شکل حکومتی اداره میشد. از بسیاری جنبهها، صدا و سیما قدرتمندترین، فراگیرترین و پرنفوذترین رسانه خبری در ایران بهشمار میرود که مهمترین استراتژیِ آن ترویج آمریکا ستیزی از راه تولید سریال و مستندات سفارشی و ایجاد حسِ تنفر نسبت به غرب در میان مردم است.[2]
نوع | تلویزیون زمینی، رادیو، تلویزیون و وبگاه |
---|---|
کشور | ایران |
تاریخ نخستین پخش | ۱ فروردین ۱۳۴۶ |
ستاد | تهران، خیابان ولیعصر |
افراد کلیدی | پیمان جبلی (رئیس) مهدی مجتهد (قائممقام در امور اجرایی) حسین رضی (قائممقام در امور اقتصادی) وحید جلیلی (قائممقام در امور فرهنگی) |
آغازبهکار | ۱۳۰۵ (رادیو) ۱۳۳۷ (تلویزیون) ۱۳۴۵ (ترکیب شدن) |
نامهای پیشین | سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران |
وبگاه رسمی |
صدا و سیما آشکارا به پروپاگاندا و حمایت رسانهای از اسلام شیعی و حکومت جمهوری اسلامی میپردازد؛[3] بنابر اساسنامه صدا و سیما، هدف اصلی این سازمان ایجاد محیطی مساعد برای تزکیه و شتاب بخشیدن به حرکت تکاملی انقلاب اسلامی در سراسر جهان است. این هدفها در چهارچوب برنامههای ارشادی، آموزشی، خبری و تفریحی این سازمان اجرا میشوند.[4] عملکرد این سازمان توسط ایرانیان مورد انتقاد واقع شده و برخی آن را «دستگاه تولید دروغ» نامیدهاند.[5] در تیر ۱۳۹۹ گزارشی از تحقیق سازمان عدالت برای ایران و فدراسیون بینالمللی حقوق بشر تهیه شده که در آن آمده است، صدا و سیمای جمهوری اسلامی در طی ده سال گذشته دستکم ۳۶۷ مورد مشکوک به اعترافات اجباری را پخش کرده است، که به عنوان ابزاری از جانب نهادهای امنیتی برای «سرکوب مخالفان» و همچنین «ترساندن فعالان» در جمهوری اسلامی استفاده میشود.[6] این رویه با رویگردانی مردم ایران روبرو شده و گزارشهای متعدد حکومتی حاکی از ریزش شدید مخاطبان این رسانه است.[7]
این سازمان علاوه بر تملک و کنترل رادیو و تلویزیون، مالک شرکت فیلمسازی سیما فیلم است، جشنوارههای فیلم، موسیقی و هنری برگزار میکند، کتاب، روزنامه و مجله منتشر میکند و از دانشگاه صدا و سیما به عنوان یک بازوی آموزشی، بهره میگیرد.[8] فعالیتهای صدا و سیما به مرزهای ایران محدود نیست و در کشورهای مختلف جهان دارای تشکیلات است.[9] این سازمان اهمیت ویژهای در جمهوری اسلامی ایران دارد و در سال ۱۴۰۱، بودجه دولتی این سازمان به تنهایی بیش از ۵ تریلیون تومان بوده است.[10] شمار کارکنان این سازمان در سراسر کشور تا اواخر سال ۱۳۹۵ بین ۳۰ تا ۵۰ هزار نفر تخمین زده شده است.[1][11] سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز صداوسیما را «عمدهترین مرکز هدایت فکری» دانسته است.[12] مسئول بخش ایران و افغانستان در سازمان گزارشگران بدون مرز، اعلام کرد رسانههایی نظیر صدا و سیما تنها در چند کشور دیگر از جمله چین و کره شمالی وجود دارند.[5]
بودجه دولتی صدا و سیما همواره افزایش داشته و در بودجه سال ۱۴۰۲ ایران، هشت هزار میلیارد تومان به آن اختصاص یافته است. صدا و سیما یکی از زیاندهترین سازمانهای کشور ایران است و بر اساس برآورد دولت، زیان ۷۵۳۲ میلیارد تومانی در سال ۱۴۰۲ برجای میگذارد.[7]