سقف پرواز
From Wikipedia, the free encyclopedia
در هوانوردی سقف پرواز (Ceiling) بیشینه ارتفاع چگالی است که هواپیما میتواند تحت یک شرایط ثابت در آن پرواز کند.
همه هواپیماهای مسافری یک سقف پرواز دارند. برای بیشتر آنها این سقف حدود ۴۱۰۰۰ فوت (۱۲٫۵ کیلومتر) است. اگرچه هواپیماهای پهن پیکر مانند ایرباس ۳۸۰ تا سقف ۴۳۰۰۰ (۱۳٫۱ کیلومتر) فوت پرواز میکنند یا برعکس، هواپیماهای کوچکتر مانند بوئینگ ۷۳۷ کلاسیک تا ۳۷۰۰۰ فوت (۱۱٫۳ کیلومتر) مجاز به پرواز هستند.
درجهبندی هواپیماها بر اساس سقف پرواز رابطه مستقیم با ایمنی هواپیما دارد و تعیین این عدد به شاخصهای متفاوتی وابسته است که از آن میان میتوان به عملکرد موتورها اشاره کرد. هوا در ارتفاع بالاتر از چگالی و مقاومت کمتری برخوردار است؛ بنابراین موتورها سوخت کمتری مصرف میکنند و کارایی بیشتری دارند. البته نباید فراموش کرد که موتورها نیز محدودیت دارند و اگر از سقف تعیین شده فراتر روند، کارایی خود را از دست میدهند. برای نمونه اشاره شد که اکثر هواپیماهای مسافری بین ۳۵ تا ۴۰ هزار فوت (۱۰٫۷ تا ۱۲٫۲ کیلومتر) پرواز میکنند.
بد نیست بدانید که کنکورد تا ۶۰۰۰۰ فوت (۱۸٫۳ کیلومتر) پرواز میکرد و هواپیمای نظامی پرنده سیاه تا ۸۵۰۰۰ فوت بالا میرود. جتهای شخصی نیز در محدوده ۴۵ تا ۵۱ هزار فوت پرواز میکنند. تعیین سقف پرواز یکی از شاخصهایی است که رابطه مستقیم با مأموریت هواپیما نیز دارد. برای مثال یک هواپیمای مسافری برای حفظ ایمنی مسافران، باید توان مقابله با تنشهایی را داشته باشد که هنگام پرواز به بدنه هواپیما وارد میشود. به بیان دیگر، با افزایش ارتفاع، فشار بر روی بدنه افزایش مییابد چراکه فشار داخل هواپیما ثابت است.
با این فرض، اگر فشار داخل هواپیما به هر دلیل کاهش یابد، هواپیما باید فرصت کافی داشته باشد که ارتفاع خود را کاهش دهد تا مسافران آسیب نبینند. این بازدارندگی یکی از شروط ایمنی برای سقف پرواز است. البته سازندگان هواپیما برای افزایش سقف پرواز مجبور به انتخاب موتورهای پرقدرت تر هستند تا قابلیت هواپیما را افزاش دهند. شاهد این امر استفاده از موتورهای قوی تر در جتهای شخصی یا کنکورد است.