دیواره بزرگ مرجانی

دیواره بزرگ مرجانی^[1][2][3] یا سد بزرگ مرجانی (به انگلیسی: Great Barrier Reef) به مجموعهٔ بسیار بزرگی از آبسنگ‌های مرجانی گفته می‌شود که در دریای مرجان در خاور استرالیا و در اقیانوس آرام قرار گرفته‌اند. دیواره بزرگ مرجانی، بزرگ‌ترین مجموعهٔ صخره‌های مرجانی در جهان است.^[4][5] دیواره بزرگ مرجانی از جاذبه‌های گردشگری استرالیا است و یکی از نمادهای ایالت کوئینزلند به‌شمار می‌آید. شهرهای تانزویل، کَنز و مکای از شهرهایی هستند که برای دیدن صخره‌های مرجانی مورد استفاده گردشگران قرار می‌گیرند.

دیواره بزرگ مرجانی

میراث جهانی یونسکو
تصویر فضای بیرونی دیواره بزرگ مرجانی
مکان	استرالیا
معیار ثبت	طبیعی: vii, viii, ix, x
شمارهٔ ثبت	۱۵۴
تاریخ ثبت	۱۹۸۱ (جلسه ۵ام)

دیواره بزرگ مرجانی متشکل از بیش از ۲۹۰۰ صخرهٔ منفرد و ۹۰۰ جزیره است که بیش از ۲٬۳۰۰ کیلومتر (۱٬۴۰۰ مایل) و در مجموع فضایی بیش از ۳۴۴٬۴۰۰ کیلومتر مربع (۱۳۳٬۰۰۰ مایل مربع) را در بر می‌گیرند.^[6][7] وسعت این صخره به گونه‌ای است که از فضای بیرونی زمین هم قابل دیدن است و هم‌زمان، بزرگ‌ترین اکوسیستم یکپارچهٔ جهان است که جانداران زنده ساخته‌اند.^[8] این صخره از میلیاردها جاندار زنده که به پولیپ‌های مرجانی شناخته می‌شوند تشکیل‌شده‌است.^[9] این مجموعه در سال ۱۹۸۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.^[10]

دیواره بزرگ مرجانی، بزرگترین مجموعه صخره ای مرجانی جهان، از ماورای جو قابل مشاهده است و بزرگترین سازه منفرد جهان است که توسط موجودات زنده ساخته شده است.^[11]

نابودی

در سال ۲۰۱۲ اعلام شد که شمار مرجان‌های دیواره بزرگ مرجانی بزرگ طی ۲۷ سال به نصف کاهش یافته‌است. به گفته دانشمندان، دلیل کاهش شمار این صخره‌های دریایی، توفان‌های بسیار و افزایش جمعیت ستاره‌های دریایی است که غذای این مرجان‌ها را می‌مکند؛ ولی پژوهشگران معتقدند اگر بتوان ستاره‌های دریایی را کنترل کرد، این دیواره مرجانی بازسازی خواهد شد.^[12]

در سال ۲۰۱۶ اعلام شد که سی درصد از آب‌سنگ‌های این دیواره مرجانی سفید شده‌اند. این مقدار سفیدشدگی تا پیش از آن ثبت نشده نبود. در آغاز سال ۲۰۱۷ نیز، بیست درصد دیگر آب‌سنگ‌های این دیواره سفید شدند (مجموعاً نیمی از کل). بیم آن می‌رفت که این میزان سفیدشدگی، بیشتر هم بشود. دلیل سفیدشدگی، گرمای آب، درخشندگی زیاد آفتاب، آلودگی اسیدی و شیمیایی آب، و آثار ناشی از گردشگری هستند.^[13]

در اکتبر ۲۰۲۰ اعلام شد که روند نابودی و سفیدشدگی گسترده دیواره بزرگ مرجانی، همچنان ادامه دارد.^[14]

نگارخانه

• 
• 
• 
• 
• 

جستارهای وابسته

• مجمع‌الجزایر گالاپاگوس
• پارک ملی کومودو
• شبه‌جزیره والدز
• تاونزویل

پانویس

1. https://iliadint.com/fa/article/2076-%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C
2. https://www.safarnevesht.com/australia/great-barrier-reef/
3. http://andishmand.org/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1/
4. UNEP World Conservation Monitoring Centre (1980). "Protected Areas and World Heritage – Great Barrier Reef World Heritage Area". Department of the Environment and Heritage. Archived from the original on 11 May 2008. Retrieved 14 March 2009.
5. "The Great Barrier Reef World Heritage Values". Archived from the original on 9 May 2013. Retrieved 3 September 2008.
6. Fodor's. "Great Barrier Reef Travel Guide". Archived from the original on 14 May 2013. Retrieved 8 August 2006.
7. Department of the Environment and Heritage. "Review of the Great Barrier Reef Marine Park Act 1975". Archived from the original on 18 October 2006. Retrieved 2 November 2006.
8. Sarah Belfield (8 February 2002). "Great Barrier Reef: no buried treasure". Geoscience Australia (Australian Government). Archived from the original on 1 October 2007. Retrieved 11 June 2007.
9. Sharon Guynup (4 September 2000). "Australia's Great Barrier Reef". Science World. Archived from the original on 8 July 2012. Retrieved 11 June 2007.
10. میراث جهانی یونسکو^{[پیوند مرده]}
11. https://web.archive.org/web/20071001045912/http://www.ga.gov.au/media/releases/2002/1013133456_20385.jsp
12. یورونیوز فارسی: دیواره مرجانی بزرگ دریای کورال در خطر است بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۱۰-۰۸ توسط Wayback Machine، بازدید: نوامبر ۲۰۱۲
13. «مرجان‌های جزایر خلیج فارس سفید شده‌اند». بی‌بی‌سی فارسی. ۸ دی ۱۳۹۶.
14. «نیمی از دیواره بزرگ مرجانی استرالیا نابود شده‌است». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ مهر ۱۳۹۹.

منابع

پیوند به بیرون

• وبگاه دولتی دیواره بزرگ مرجانی
• معرفی گرافیکی صخره‌ها از نشنال جئوگرافیک
• اطلاعات گردشگری دیواره بزرگ مرجانی