جاندارانگاری
From Wikipedia, the free encyclopedia
جانداراِنگاری، زندهاِنگاری، جانباوری یا اَنیمیسم (به انگلیسی: Animism) آیینی است که گرایندگان به آن اعتقاد دارند که تمامی عناصر طبیعت دارای روح و جان و زندهاند. غالباً این ارواح و جانها به گیاهان و جانوران نسبت داده میشود. طبق همین پندار، جنبش طبیعت را ارواح و شیاطین سبب میشوند. این ارواح برخی موجب بدی و برخی دیگر موجب نیکی هستند. گرایندگان این آیین امروزه در مناطق بدوینشین همچون غرب آفریقا زندگی میکنند.
سر ادوارد بارنت تایلور مردمشناس مطرح بریتانیایی در قرن نوزدهم این مفهوم را بیش از پیش گسترش داد. او در کتاب فرهنگ ابتدایی تعریفی اینچنین از آنیمیسم ارائه میدهد: نظریهای عمومی در خصوص روح و اشکال مختلف موجودات روحدار. تیلور معتقد بود زندهانگاری اولین شکل دین در تاریخ بشر است و چون این باور مبتنی بر تخیلات و اوهام بشر اولیه است، پایه و اساس دین به غلط گذاشته شدهاست. او عقلانیت علمی را جایگزین امروزین آن تلقی میکرد.
مردمشناسان دیگری همچون گراهام هاروی زندهانگاری را اینگونه تعریف میکنند: جهان سرشار از شخصیت است که انسانها تنها بخش کوچکی از این شخصیتهای جاندار را تشکیل میدهند.