دودمان سلجوق
دودمان حاکم بر حکومتهای سلجوقی (۱۰۳۷–۱۳۰۷) / From Wikipedia, the free encyclopedia
دودمان سلجوقی یا سلاجقه یا آلسلجوق، دودمانی تُرکنژاد از شاخه ترکان اغوز[1] سنیمذهب بودند که در سدههای پنجم تا ششم هجری قمری، با برپایی یک امپراتوری پهناور بر بخشهایی از آسیای غربی و آسیای صغیر مانند ایران، افغانستان، شام و ارمنستان امروزی فرمان میراندند.[2] بنیانگذار این سلسله طغرل بیک نام داشت که خود از نوادگان سلجوق بود و با شکست دادنِ سلطان مسعود غزنوی در نبرد دندانقان، در نیشابور بر تخت نشست و تحت سلطنت وی، سلجوقیان با ایجاد تسلط سیاسی بر خلافت عباسی در بغداد، رهبری جهان اسلام را به دست گرفتند.[3]
دودمان سلجوقی آل سلجوق سلاجقه | |
---|---|
کشور | سلجوقیان کبیر سلجوقیان روم سلجوقیان خراسان سلجوقیان شام سلجوقیان عراق عجم |
تاریخ بنیانگذاری | ۱۰۳۷ میلادی |
بنیانگذار | طغرل بیک |
عنوانها |
|
انحلال | سلجوقیان کبیر: طغرل سوم در جنگ با تکش کشته شد. (۱۱۹۴ میلادی) سلجوقیان روم: مسعود دوم کشته شد. (۱۳۰۷ میلادی) سلجوقیان دمشق: بغتاش توسط طغتکین خلع شد. (۱۱۰۴ میلادی) |
سلطنت در دودمان سلجوقی دو دوره متمایز داشت؛ یکی دوره اقتدار آن که روزگار سه پادشاه نخستین آنان یعنی طغرل، آلپ ارسلان و ملکشاه را دربر میگیرد و به سلجوقیان بزرگ مشهور است و دیگر دوره ضعف و انحطاط آن که پس از مرگ ملکشاه آغاز میگردد. در زمان سلطان ملکشاه این حکومت به اوج اقتدار خود رسید که از شرق تا ماوراءالنهر و از غرب تا دریای مدیترانه امتداد داشت. سلطنت سلاجقه بزرگ که پایگاهشان خراسان بود تا سال ۵۵۲ هجری قمری برقرار بود، و بعدها در نتیجه بروز اختلافات بر سر جانشینی میان شاهزادگان، اقتدار مرکزی از میان رفت و سرانجام سلطنت آنان به چند قسمت تجزیه و تقسیم گشت: به ترتیب سلجوقیان شام تا اوایل سده ششم، سلجوقیان عراق و کرمان تا اواخر سده ششم، سلجوقیان روم تا پایان سده هفتم، در قلمرو خود حکمرانی کردند.[4] آخرین شاه این سلسله از سلجوقیان عراق عجم بود و طغرل سوم نام داشت.