From Wikipedia, the free encyclopedia
خزندهبالسانان یا خزندگان بالدار یا پتروسورها (به انگلیسی: Pterosaurs) راستهای از خزندگان هستند که دوران میانهزیستی و از دوره تریاس پسین تا آخر کرتاسه پسین در سرتاسر جهان میزیستند.[6] پتروسورهای بال چرمی در حدود ۲۲۸ میلیون سال پیش از خانوادهای از شاهخزندگان به وجود آمدهاند و نزدیکترین خویشاوندان زندهشان تمساحسانان و پرندگان امروزی هستند.[7] این جانوران در پایان دوره کرتاسه در جریان رویداد انقراض کرتاسه-پالئوژن به طور کامل منقرض شدند. نخستین سنگواره پتروسور توسط زیستشناس ایتالیایی کوسیمو کولینی[8] در سال ۱۷۸۴ کشف شد.[6]
خزندهبالسانان | |
---|---|
دیو باستان.[1]، یکی از بالانگشتیسانان[2] | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | خزندگان[3] |
(طبقهبندینشده): | شاهخزندگان[4] |
راسته: | خزندهبالسانان[5] |
واژهٔ پتروسور از کلمهٔ یونانی πτερόσαυρος به معنی مارمولک بالدار گرفته شدهاست. این جانوران به بالانگشتیها (پتروداکتیلها)[9]) نیز معروفند این واژه برگرفته از واژهٔ یونانی πτεροδάκτυλος به معنی بالانگشتی است.[6]
پتروسور نخستین مهرهدارانی محسوب میشوند که قدرت پرواز کردن درشان تکامل پیدا کرد. ظهور بال، استخوانهای سبک و ماهیچههای قوی تغییراتی بود که پتروسورها آنها را به جهت پرواز به دست آوردند. بالهای این خزندگان از غشایی از پوست، ماهیچه، و دیگر رشتههای انبساطی از قفسه سینه تا چهار انگشت دراز برجسته تشکیل شدهاست. دامنه اندازه در پتروسورها بسیار زیاد بود و از گونههایی به کوچکی گنجشک تا گونههایی به بزرگی زرافه در میان آنها وجود داشتند. این جانوران بهطور عمده گوشتخوار بودند و بیشتر از حشرات، ماهیان، نرمتنان، سختپوستان و مردار تغذیه میکردهاند.[6]
در رسانهها از پتروسورها به عنوان دایناسور نام برده میشود ولی این موضوع نادرست است، واژه دایناسور بهطور صحیح و خاص به گروه مشخصی از خزندگان زمینی با یک حالت ایستاده محدود میشود؛ بنابراین پتروسورها بعلاوه گروههای گوناگونی از خزندگان آبزی همچون (ایکتیوسور)،[10] پلسیوسور،[11] موساسور[12] دایناسور نیستند.[6]
Pterosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.