جزیره (بینالنهرین)
ناحیهای جغرافیایی در محدوده عراق و سوریه و ترکیه امروزی / From Wikipedia, the free encyclopedia
اقلیم جزیره (به عربی: الجزيرة) منطقهای جغرافیایی واقع در بخشی از کردستان عراق و سوریه و ترکیه میباشد که کوههای آناتولی و رودهای دجله و فرات آنرا احاطه کردهاند.[1] و نام تاریخ بخش بالایی میانرودان (بینالنهرین علیا) است و سه شهر اصلی آن رقه (در شمال سوریه) و موصل (در شمال عراق) و آمد (در جنوب شرقی ترکیه) بودهاست.[2] این منطقه عمدتاً کُردنشین میباشد. به اقلیم جزیره، جزیره اَقور و جزیره قور هم گفتهاند.
در ۲۳۰ لشکر ساسانی به نواحی تحت حکمرانی امپراتوری روم در جزیرهی میانرودان یورش بردند و شهر نصیبین را محاصره کردند ولی نتوانستند این شهر را تسخیر کنند.[3]
در لغتنامه دهخدا در مدخل جزیره اقور آمده است: جزیرهٔ اقور یا قور میان دجله و فرات است. آن جزیره را شهرهای بزرگ و تاریخی است و نسبت بدان را جزری گویند. (منتهی الارب). میان دجله و فرات در مجاورت شام قرار دارد و شامل دیار بکر و مضر است. بدان جهت جزیره اش گویند که میان دجله و فرات واقع شدهاست. این دو شط از بلاد روم است در مقابل هم قرار میگیرند و به موازات یکدیگر سرازیر میشوند و نزدیک بصره به هم میپیوندند و به دریا میریزند. این جزیره آب و هوای خوب و محصول نیکویی دارد و پربرکت است. شهرهای معظم و بارهها و قلاع مستحکم فراوان دارد و مهمترین شهرهای آن عبارتند از: حران، رهاء (شانلیاورفه امروزی)، رقه، رأسالعین، نصیبین، سنجار، خابور، ماردین، آمِد (دیار بکر امروزی)، میافارقین (سیلوان امروزی)، موصل و جز آن. کتابهایی دربارهٔ تاریخ این جزیره و مردم آن تألیف شده و مردان بزرگی در دانشها و فنون مختلف در آن تربیت شدهاند.