تی-۵۴/۵۵
تانک اصلی میدان نبرد / From Wikipedia, the free encyclopedia
تی-۵۴ یا تی ۵۵ نوعی تانک اصلی میدان نبرد ساخت شوروی است که نخستین پیشنمونهٔ آن در سال ۱۹۴۵ تولید شده و تولید انبوه آن از سال ۱۹۴۷ آغاز و به سرعت به مهمترین تانک جنگی ارتش سرخ شوروی و کشورهای عضو پیمان ورشو و بسیاری از کشورهای دیگر دنیا تبدیل شد.
تی ۵۴ یا تی ۵۵ | |
---|---|
نوع | تانک اصلی میدان نبرد تانک متوسط |
خاستگاه | اتحاد جماهیر شوروی |
تاریخچه خدمت | |
خدمت | ۱۹۴۹-اکنون |
تاریخچه تولید | |
تاریخ طراحی | ۱۹۴۵ |
تاریخ تولید | روسیه: ۱۹۴۶ تا ۱۹۸۱ لهستان: ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۹ چکسلواکی: ۱۹۵۷ تا ۱۹۸۳ |
تعداد ساختهشده | ۸۶ تا ۱۰۰ هزار عراده |
ویژگیها | |
وزن | ۳۶ تن |
طول | ۶٫۴۵ متر (بدنه) ۹ متر: با لوله توپ |
عرض | ۳٫۳۷ متر |
ارتفاع | ۲٫۴ متر |
خدمه | ۴ نفر |
زره | در بخش زره ببینید |
تسلیحات اصلی | توپ ۱۰۰ میلیمتری خاندار دی۱۰-تی |
تسلیحات ثانویه | تیربار ۷٫۶۲ مم هممحور (در مدلهای اولیه تی-۵۴ یک تیربار ۷٫۶۲ هم در قسمت راننده وجود داشت) تیربار ۱۲٫۷ مم دوشکا دفاع هوایی (در مدلهای اولیه تی-۵۵ وجود نداشت) |
موتور | دیزلی ۱۲ سیلندر مدل وی-۵۵ ۳۸٫۸۸ لیتری تی-۵۴: ۵۲۰ اسب بخار تی-۵۵: ۵۸۱ اسب بخار تی-۵۵آاموی: ۶۲۰ تا ۶۹۰ اسب بخار |
ظرفیت سوخت | تی-۵۴: ۸۱۲ لیتر تی-۵۵: ۹۶۰ لیتر |
برد عملیاتی | تی-۵۴: ۴۰۰ کیلومتر تی-۵۵: ۵۰۰ کیلومتر |
بیشینهٔ سرعت | جاده: ۵۵ کیلومتر در ساعت (تی-۵۵) ۴۸ کیلومتر در ساعت (تی-۵۴) |
تی-۵۴ بیش از هر تانک دیگری در طول تاریخ تولید شده و برآورد میشود که در حدود ۸۶ تا ۱۰۰ هزار عراده از مدلهای مختلف آن در کشورهای مختلف تولید شده باشد. این تانک از زمان آغاز تولید خود تاکنون شاهد بهینهسازیها و اصلاحات متعددی بودهاست. تی-۵۵ مهمترین بهینهسازی تی-۵۴ بهشمار میرود که در سال ۱۹۵۸ وارد ارتش شوروی شد؛ برخورداری از سیستم محافظتی در برابر حملات اتمی-میکروبی-شیمیایی، حذف تیربار قسمت راننده، نصب موتور قویتر (۵۲۰ به ۵۸۰ اسب بخار) و افزایش ظرفیت مهمات توپ اصلی تانک (از ۳۴ گلوله به ۴۳ گلوله) مهمترین تفاوتهای آن بودند. این تانک علاوه بر شوروی در لهستان، چکسلواکی، چین (با عنوان تایپ ۵۹) هم تولید میشد.
تی-۵۴ به عنوان جایگزینی برای تانک تی-۳۴ طراحی شد که در جنگ جهانی دوم تانک اصلی ارتش سرخ بود. طراحی این تانک بر اساس تانک متوسط تی-۴۴ صورت گرفت که خود بر اساس تی-۳۴ طراحی شده بود. یکی از ویژگیهای منحصربهفرد تانکهای خانواده تی-۵۴/۵۵ فاصلهٔ بین چرخ اول و دوم تانک است. این تانک اولین تانک روسها بود که میتوانست به راحتی در زیر آب حرکت کند و از رودخانههایی به عمق بیش از ۵ متر بگذرد.[1] در دهه ۱۹۸۰ تانکهای پیشرفتهتر تی-۶۲، تی-۶۴، تی-۷۲ و تی-۸۰ جای آن را در خط مقدم و واحدهای موتوری ارتش سرخ گرفتند اما هنوز هم بسیاری از ارتشها انواع بهینهسازی شده این تانک را در زرادخانههای خود به عنوان نیروی ذخیره نگاه داشتهاند و برخی از کشورها حتی از آنها به عنوان تانک اصلی در نیروهای فعال خود استفاده میکنند.
در مجموع بیش از ۵۰ کشور از این تانک در نیروهای مسلح خود بهره بردهاند و در بسیاری از نبردهای پس از جنگ جهانی دوم از آن استفاده شدهاست. از یورش ارتش سرخ و کشورهای عضو پیمان ورشو در سال ۱۹۵۶ به مجارستان گرفته تا منازعات چندینباره اعراب و اسرائیل که تی-۵۴ در اغلب آنها مهمترین تانک ارتشهای عربی بود. و از جنگهای فرسایشی چون جنگ ویتنام و جنگ ایران و عراق تا نبردهای داخلی خفیفتر چون جنگ داخلی ۲۰۱۱ لیبی این تانک چهره آشنایی در تصاویر درگیریهای نظامی بودهاست.