![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Carbon_Footprint_simple-explanation_EN.webm/640px--Carbon_Footprint_simple-explanation_EN.webm.jpg&w=640&q=50)
ردپای کربنی
From Wikipedia, the free encyclopedia
ردپای کربنی (به انگلیسی: Carbon footprint) میزان کل گاز گلخانهای منتشر شده توسط یک فعالیت، محصول، شخص، شرکت یا کشور است.[1] ردپای کربنی معمولاً بر حسب میزان انتشار گاز گلخانه ای به کیلوگرم یا تن (معادل دی اکسید کربن آن) به ازای هر واحد مقایسه گزارش می شود. این واحدها در اغلب موارد شامل سال، فرد، کیلوگرم محصول و کیلومتر طی شده است.
ردپای کربنی هر محصول، شامل میزان انتشار گازهای گلخانه ای برای کل چرخه عمر آن محصول است. این چرخه، از فرایند تولید در طول زنجیره تامین تا مصرف نهایی و دفع آن را شامل می شود. مثلا ردپای کربنی گوشت گاو و گوشت گوسفند به ترتیب در حدود 60 و 24 کیلوگرم دی اکسید کربن به ازای هر کیلوگرم گوشت گزارش شده است. این ارقام، مجموع انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از کل چرخه تولید و مصرف گوشت را در بر می گیرد؛ از تغییر کاربری زمین، اداره مزرعه و خوراک دام تا پردازش، حملونقل، خردهفروشی، بستهبندی و تلفات (هدر رفت) آن.[2]
به دلیل میزان بالایِ دادههای مورد نیاز و اینکه دیاکسید کربن در اثر مسایل طبیعی نیز تولید میشود، نمیتوان میزان کل انتشار کربن را به صورت دقیق محاسبه کرد؛ یکی از تعاریف مبنایی به این قرار است: «اندازهگیریِ میزان انتشار کل دیاکسید کربن و متان در یک جمعیت، سیستم یا فعالیتی معین، با در نظر گرفتن تمامیِ منابع مرتبط و ذخیرهها در محدودهٔ مکانی و دمایی جمعیت، سیستم یا فعالیت مورد نظر. محاسبه شده به عنوان معادل دیاکسید کربن با استفاده از پتانسیل گرمایش جهانی ۱۰۰-ساله.» که توسط سه پژوهشگر رایت، کمپ و ویلیامز در ۲۰۱۱ منتشر شد.[3][4]
گازهای گلخانهای میتوانند از طریقِ حمل و نقل، پاکسازی زمین و تولید و مصرف مواد غذایی، سوختها، کالایهای تولید شده، مواد، چوب، جادهها، ساختمانها و خدمات منتشر شوند.[5] به منظور سهولت در گزارش، این گاز اغلب به صورت میزان دیاکسید کربن یا معادل دیگر گازهای گلخانهای منتشر شده بیان میشود.
بیشترین میزان انتشار کربن برای یک خانوار متوسط آمریکایی بیشتر از منابع غیر مستقیم حاصل میشود، برای مثال سوخت سوزانده شده برای تولید کالاهایی که دورتر از مصرفکنندهٔ نهایی است. این موارد متمایز از انتشارهای ناشی از سوختن سوختها در وسیلهٔ نقلیه یک شخص یا اجاق گاز یک خانه است؛ به این موارد، منابع مستقیم انتشار کربن مصرفکننده میگویند.[6]