بکتاش آبتین
شاعر، فیلمساز و زندانی سیاسی ایرانی (۱۳۵۳–۱۴۰۰) / From Wikipedia, the free encyclopedia
مهدی کاظمی (۲۵ آذر ۱۳۵۳ – ۱۸ دی ۱۴۰۰) معروف به بکتاش آبتین، شاعر، کارگردان فیلم و زندانی سیاسی اهل ایران بود. او که در ابتدا با نام شناسنامهایاش غزلهایی پیشرو میگفت، نام خود را به بکتاش آبتین تغییر داد و به شعر آزاد روی آورد. وی در ادامهٔ همین مسیر توانست با مجموعهٔ چهارم شعری خود، پتک، جایزهٔ شعر خبرنگاران را کسب کند. آبتین این مسیر را در دههٔ ۱۳۹۰ با چاپ مجموعهٔ در میمون خودم پدربزرگم ادامه داد؛ اما با بروز مشکلاتی همچون دستگیری، زندان و بیماری نتوانست در زمان حیاتش مجموعهٔ دیگری را به چاپ برساند و پس از درگذشتش فقط مجموعهٔ تنهایی دستهجمعی از او در پاریس به چاپ رسید.
بکتاش آبتین | |
---|---|
نام هنگام تولد | مهدی کاظمی |
زادهٔ | ۲۵ آذر ۱۳۵۳ شهر ری، ایران |
درگذشت | ۱۸ دی ۱۴۰۰ (۴۷ سال) تهران، ایران |
علت مرگ | ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در زندان و تأخیر در درمان و انتقال او از زندان به بیمارستان |
مدفن | امامزاده عبدالله، شهر ری |
پیشه |
|
کارهای برجسته | پتک مُری زن میخواد ۱۳ اکتبر ۱۹۳۷ موریانهای با دندانهای شیری |
اتهام(های) جزایی | تبلیغ علیه نظام اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور |
مجازات(های) جزایی | شش سال زندان تعزیری |
همسر(ها) | مریم یاوری (ا. ۱۳۹۲) |
جایزه(ها) |
|
آبتین از میانهٔ دههٔ ۱۳۸۰، کار فیلمسازی مستند را بهطور جدی آغاز کرد و تا هنگام مرگ، ۱۹ فیلم مستند ساخت که از مطرحترین آنها میتوان به پارک مارک و مُری زن میخواد اشاره کرد. او با فیلم ۱۳ اکتبر ۱۹۳۷ بر اساس زندگی لوریس چکناواریان توانست جایزهٔ بهترین فیلم بلند پُرتره از ششمین جشنواره سینما حقیقت را بهدستآورد. آخرین ساختهٔ او، موریانهای با دندانهای شیری — که یک اثر سلفپرتره بود — موفق به کسب دیپلم افتخار از دوازدهمین جشن مستقل سینمای مستند شد.
فعالیتهای سیاسی آبتین با حضور یافتن و مجروح شدنش در اعتراضات سال ۱۳۸۸ آغاز شد. او از سال ۱۳۸۹ به عضویت کانون نویسندگان ایران درآمد و در سالهای مختلف، مسئولیتهایی همچون: منشی کانون، عضویت در هیئت دبیران و نیز بازرس کانون را به عهده گرفت. وی پس از چند بار بازداشت و حضور در دادگاه، سرانجام در سال ۱۳۹۸ با سه اتهام «تبلیغ علیه نظام»، «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» و «تشویق بانوان کشور به فساد و فحشا» در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب محاکمه و به شش سال زندان تعزیری محکوم شد.
آبتین که از مهر ۱۳۹۹ در زندان به سر میبرد، چند بار با بیماریهای مختلفی روبهرو شد. او در آذر ۱۴۰۰ برای دومین بار به کرونا مبتلا شد؛ اما مسئولان زندان از فرستادنش به بیمارستان خودداری کردند؛ درنهایت پس از وخیمتر شدن حال جسمیاش به بیمارستان منتقل شده و در آنجا با پابند و زنجیر به تخت، بسته شد. وی در ۱۱ دی به کما رفت و یک هفته بعد درگذشت. اداره کل زندانها و دادستانی تهران هرگونه اهمال در رسیدگی به وضعیت آبتین را رد کردند؛ اما این مرگ، واکنشهای بسیاری را در رسانهها بههمراه داشت، به طوری که برخی آن را قتل یا کشتهشدن نامیدند و مسئولیت مرگ آبتین را بر عهدهٔ حکومت و مسئولانش دانستند. پس از مرگ آبتین، تجمعهای گوناگونی در ایران و کشورهای دیگر برای یادبودش برگزار شد که با دخالت پلیس و نهادهای امنیتی همراه شد. محمد رسولاف فیلمی با نام جنایت عمدی براساس آخرین روزهای زندگی آبتین ساخت که در بهمن ۱۴۰۰ به نمایش درآمد.