براق
مرکبی که بنا به روایات اسلامی محمد با آن به معراج رفت / From Wikipedia, the free encyclopedia
بُراق در سنت اسلامی، نام مَرکبی آسمانی است که محمد در سفر شبانهٔ خود، معراج، مسیر بین مسجدالحرام در مکه تا مسجدالاقصی را بهوسیلهٔ آن پیمود. در کهنترین روایات اسلامی موجود از واقعهٔ معراج، از این مرکب یاد شدهاست؛ گرچه در جزئیات موضوع و توصیفات ظاهری آن اختلاف بسیار است. در بیشتر روایات، جانوری سپید رنگ با جثهای میان قاطر و خر توصیف گشته که نزدیک رانهایش دو بال داشتهاست، و در هر گام به اندازه میدان دید خود پیش میرفتهاست. اکثر منابع بر اینکه این موجود قابلیت پرواز داشتهاست متفق القول هستند اما در اینکه آیا صاحب بال بودهاست یا خیر، منابع دچار اختلاف هستند. در برخی روایتها، براقْ مَرکب پیامبران دیگر بهویژه ابراهیم نیز بودهاست. همچنین گرایش به توجیه عرفانی واژه «بُراق» و «معراج» و تفسیر آن به عنوان تمثیل در برخی متون چون معراجنامه ابنسینا نیز دیده میشود.
از حدود سدهٔ چهاردهم میلادی به بعد، براق در هنرهای اسلامی، بهویژه در مینیاتورهای ایرانی به تصویر درآمد. در این مینیاتورها، بیشتر تصاویر به شکل نیم تنه انسان و نیم تن چهارپا کشیده شدهاند و هر کدام بسته به ذوق خالق اثر، این موجود را متفاوت ترسیم کردهاست. علاوه بر حوزه هنر، در حوزه ادبیات نیز از براق استفادههای فراوانی، خصوصا در صنعت شعر شدهاست.
از موجودات مشابهی در فرهنگها و ادیان دیگر از جمله مسیحیت و یهود یاد شدهاست که مرکب پیامبران پیشین بودهاند. از موجودات مشابه در سنگنگارهها و دیوارنگارههای ایران باستان، تصاویری وجود دارد که با دو بال، امکان پرواز داشتهاند. همچنین مسلمانان دیوار غربی حرم مسجدالاقصی را دیوار براق نام نهادهاند.