نیومکزیکو
From Wikipedia, the free encyclopedia
نیومکزیکو یا مکزیک نو (به اسپانیایی: Nuevo México) و (به انگلیسی: New Mexico) از ایالتهای جنوب غربی آمریکا است. نیومکزیکو پنجمین ایالت بزرگ آمریکا از نظر مساحت است. پایتخت آن شهر سانتافه و بزرگترین شهر آن البوکرکی است؛ دومین شهر بزرگ آن لاس کروسس است. جمعیت این ایالت دو میلیون و صد هزار نفر است و بیشتر مردم آن در امتداد رودخانه ریو گرانده زندگی میکنند.
بخش آغازین این مقاله ممکن است در برابر اندازهٔ کل آن بسیار بلند باشد. (نوامبر ۲۰۲۱) |
ایالت نیومکزیکو State of New Mexico Estado de Nuevo México | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
لقب(ها): Land of Enchantment سرزمین افسونگر | |||||
شعار(ها): Crescit eundo میرود و میروید | |||||
پایتخت | سنتافه | ||||
بزرگترین شهر | البوکرکی | ||||
منطقه | رتبهٔ پنجمین | ||||
- کل | ۳۱۵٬۱۹۴ کیلومتر مربع | ||||
- پهنا | 550 کیلومتر | ||||
- طول | ۵۹۵ کیلومتر | ||||
- % آب | ۰٫۲ | ||||
- عرض جغرافیایی | ۳۱° ۲۰′ N to 37° N | ||||
- طول جغرافیایی | ۱۰۳° W to 109° ۳′ W | ||||
جمعیت | رتبهٔ ۳۶امین | ||||
- کل | ۲٬۱۱۷٬۵۲۲ | ||||
- تراکم | ۳۲۷/۲۵۰ بر کیلومتر مربع رتبهٔ ۴۵ام> | ||||
بلندی | |||||
- بالاترین نقطه | ویلر پیک[1] ۴٬۰۱۱ متر | ||||
- میانگین | ۱٬۷۳۵ متر | ||||
- پایینترین نقطه | رد بلاف رزروار[1] ۸۶۶ متر | ||||
پذیرش در اتحادیه | ۶ ژانویه، ۱۹۱۲ (۴۷امین) | ||||
فرماندار | میشل لوین گریشام (د) | ||||
قوه مقننه | |||||
سناتورهای ایالات متحده آمریکا | تام یودال (د) مارتین هاینریک (د) | ||||
هیئت مجلس ایالات متحده آمریکا | فهرست | ||||
منطقه زمانی | Mountain: UTC-7/-۶ | ||||
کوتهنوشتها | NM، US-NM | ||||
وبگاه | www |
اقتصاد نیومکزیکو به حفاری نفت، استخراج مواد معدنی، کشاورزی در خشکی، دامداری، کشاورزی آکسیا و گیاهان، آسیاب چوب، تجارت خرده فروشی، آزمایشگاههای تحقیقات علمی، توسعه فناوری و همچنین هنرها، به ویژه منسوجات و هنرهای تجسمی وابسته است. از سال ۲۰۱۸، کل تولید ناخالص داخلی (تولید ناخالص داخلی) ۱۰۱ میلیارد دلار[2] با تولید ناخالص داخلی سرانه ۴۵۴۶۵ دلار بود. سیاست مالیات ایالت منجر به مالیات پایین و متوسط درآمد شخصی ساکن در مقایسه با اکثر ایالتهای ایالات متحده با توجه ویژه به پرسنل ارتش میشود و به صنایع مطلوب اعتبارات و معافیتهای مالیاتی میدهد. به همین دلیل، صنعت فیلمسازی آن رشد کرده و ۱٫۲۳ میلیارد دلار به اقتصاد کل آن کمک کردهاست. نیومکزیکو به دلیل مساحت زیاد و آب و هوای اقتصادی، حضور نظامی گستردهای در ایالات متحده دارد که مشخصاً با محدوده موشکی White Sands است. آژانسهای مختلف امنیت ملی ایالات متحده اسلحه تحقیق و آزمایش خود را در نیومکزیکو مانند آزمایشگاههای ملی Sandia و Los Alamos مستقر میکنند. در طول دهه ۱۹۴۰، پروژه Y پروژه منهتن اولین بمب اتمی و آزمایش هسته ای این کشور، ترینیتی را تولید و ساخت.
هزاران سال قبل از استعمار آمریکا توسط اروپاییها، بومیان آمریکایی در آن ساکن بودند. در سال ۱۵۹۸ به عنوان بخشی از نایب السلطنه امپراتوری اسپانیا در اسپانیا جدید توسط اسپانیاییها مستعمره شد. در سال ۱۵۶۳، بیش از ۲۵۰ سال قبل از تأسیس و نامگذاری کشور فعلی مکزیک، توسط مهاجران اسپانیایی به نام دره آزتک مکزیک به نام Nuevo México نامگذاری شد؛ بنابراین، ایالت نیومکزیکو امروزی به نام کشوری که امروز به آن مکزیک معروف است، نامگذاری نشدهاست.[3][4] پس از استقلال مکزیک در سال ۱۸۲۱، نیومکزیکو با خودمختاری قابل توجه به قلمرو مکزیک تبدیل شد. این خودمختاری، با تمایلات متمرکز دولت مکزیک از دهه ۱۸۳۰ به بعد، با افزایش تنشها در نهایت به شورش ۱۸۳۷ تهدید شد. در همان زمان، منطقه از نظر اقتصادی بیشتر به ایالات متحده وابسته شد. در پایان جنگ مکزیک و آمریکا در سال ۱۸۴۸، ایالات متحده نیومکزیکو را به عنوان سرزمین نیومکزیکو ایالات متحده ضمیمه کرد. در ۶ ژانویه ۱۹۱۲ به عنوان چهل و هفتمین ایالت در اتحادیه پذیرفته شد.
این ایالات بیشترین درصد آمریکاییهای اسپانیاییتبار و لاتین و دومین درصد بالاترین بومیان آمریکایی به نسبت جمعیت (بعد از آلاسکا) را دارا است.[5] در نیومکزیکو بخشی از ملت ناواهو، ۱۹ اجتماع پوئبلو به رسمیت شناخته شده مردم پوئبلو و سه قبیله مختلف آپاچی به رسمیت شناخته شدهاست. در دوران ماقبل تاریخ، این منطقه محل زندگی پستانداران پوبلوان، موگولون، و امروزه کومانچه و اوتس موجود در این ایالت بود. بزرگترین گروههای اسپانیاییتبار و لاتین شامل هیسپانوسهای نیومکزیکو، چیکانوس و مکزیکیها هستند. پرچم مکزیک جدید، منشأ اسپانیایی این ایالت با همان قرمز مایل به قرمز و طلای صلیب صلیب بورگوندی اسپانیا، همراه با نماد خورشید باستانی Zia، یک قبیله پوبلویی است.[6] این ریشههای مرزی بومی، اسپانیایی، مکزیکی، لاتین و آمریکایی در آشپزی معروف مکزیک جدید و ژانر موسیقی نیومکزیکو منعکس شدهاست.