نام خداوند در دین زرتشت From Wikipedia, the free encyclopedia
اَهورامَزدا (به اوستایی: «مَزدا اَهورَه») (و نیز با نامهای: اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز و ورمز) نام آفریدگارِ نِکوییها و دادار و پروردگارِ همهٔ هستی در آئین مَزدَیَسنا است. او الوهیت و الهه آفرینش در این دین است.
اهورامزدا خداوندگار خِرَد | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
نامهایدیگر: | اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز، هُرمُز و ورمز |
اوستایی: | مَزدا اَهورَه |
دین دبیره | 𐬨𐬀𐬰𐬛𐬁 𐬀𐬵𐬎𐬭𐬀 |
جنسیت: | نرینه |
دوران : | پیش از زرتشت با دگرگونی گسترده پس از زرتشت |
سیاره: | هُرمُز |
رده: | دانای بزرگ هستی بخش، دادار، برقرار کننده نظم هستی (اشا)، داور |
نماد: | نور، نیکی |
عضوی از: | ایزدان سی و سهگانه، ایزدان نگهبان روزهای ماه |
خدای: | خرد، همهٔ هستی، نیکویی |
نگهبانروز: | یکم هر ماه، هرمزشید هر هفته |
گل: | مورد |
جشنواره: | نوروز |
دشمنها: | اهریمن |
اطلاعات شخصی | |
پدر: | زروان (تنها در آیین زروانی) |
خواهر و برادر: | اهریمن (تنها در آیین زروانی) |
فرزندان: | همهایزدها به ویژه امشاسپندان |
«اهورامزدا» واژهای برآمده از دو واژهٔ جداگانه «اَهورا» و «مَزدا» است که ریشهٔ آن به زبان اوستایی کهن در گاتاها بازمیگردد. در گاتاها گاه ترکیب «اهورا مزدا» جدا از هم و به شکل تنهای «اهورَه» یا «مزدا» آمده است ولی در موارد کنار هم ترکیب «مزدا اهورَه» کاربرد فراوانتری دارد.[1] واژهٔ اهورامزدا به گونهٔ «مزدا اهوره» یا «مزدا» ۱۵۵ بار در گاتاها بازگو شده است.[2] اهورا به معنای سرور، و مزدا به معنای خِرَد است.[3]
به باور زرتشتیان، اهورامزدا آفرینندهٔ جهان است. مزدیسنان اهورامزدا را میپرستند. اهورامزدا خالق و داور همهٔ چیزهای مادی و معنوی و نیز آفرینندهٔ روشنی و تاریکی و برقرارکنندهٔ نظم هستی (اَشَه) است.[4]
اهورامزدا | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
انسان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ذهن انسان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
سپنتا مینو | انگره مینو | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
بر اساسِ کتابِ بندهشن که در اواخر دورهٔ ساسانیان نوشته شده، نیروی مخالفِ اهورامزدا و زایندهٔ بدیها را اهریمن معرفی میکند.[5]
اهورامزدا | اهریمن | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ایزد مهر و دیگر ایزدان | امشاسپندان ــ وهومنه اشه وهیشته شهریور سپنته آرمیتی هیوروتات امرتات | دیوهای کماله ــ اکومن اندردیو ساوول ناگهیس تریز زریز | دیو دروغ و دیگر دیوها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
در باورِ زروانیان، اهریمن برادر و رقیبِ اهورا مزدا و پسر زروان[6] و دارای هویتی جداگانه از اهورا مزدا است.
بر پایهٔ باورهای کهنِ زروانی و دیگر دینهای پس از آن چون مانویان «اهورامزدا و اهریمن هردو زادهٔ زروان (خدای زمان) بودند و جهان عرصه جنگ این دو نیروی نیک و بد است ولی سرانجام چیرگی در پایانِ جهان با اهورامزداست و چون اهورامزدا پاکی مطلق است بدی در او راه ندارد. پس هر آنچه که بد است اهریمنی است.» البته این سخن در هیچ جای گاهان نیست و زُروان در زبان اوستایی تنها به معنای زمان است و ارتباطی با خداوند ندارد.
زروان خدای بیاثر | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اهورامزدا بالاترین سرور کیهانی | مهر میانجی خدای پیمان و عهد | اهریمن خدای جهان مرگ تاریک | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آسمان روز | آسمان شب | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.