From Wikipedia, the free encyclopedia
الکساندر دانیلوویچ منشیکوف (به روسی: Алекса́ндр Дани́лович Ме́ншиков) (۱۶ نوامبر [سبک قدیمی: ۶] ۱۶۷۳ – ۲۳ نوامبر [سبک قدیمی: ۱۲] ۱۷۲۹) یکی از دولتمردان برجسته روسی در زمان روسیه تزاری و اوایل امپراتوری روسیه بود. او یکی از دوستان بسیار معتمد و مورد توجه پتر کبیر بود که آن چنان در عرصه قدرت ترقی کرد که پس از مرگ پتر در سال ۱۷۲۵ میلادی، تا سال ۱۷۲۷ به فرمانروای حقیقی روسیه بدل گشته بود.
الکساندر دانیلوویچ منشیکوف | |
---|---|
جنرالیسیمو ارتش امپراتوری روسیه | |
دوره مسئولیت ۱۷۲۷ – ۱۷۲۸ | |
پس از | الکسی شین |
پیش از | دوک آنتونی اولریش از برانزویک |
دریابد نیروی دریایی امپراتوری روسیه | |
دوره مسئولیت ۱۷۲۶ – ۱۷۲۸ | |
پس از | توماس گوردون |
پیش از | مارتین گاسلر |
عضو شورای عالی خصوصی | |
دوره مسئولیت ۱۷۲۶ – ۱۷۲۸ | |
پیش از | واسیلی لوکیچ دولگوروکوف |
نخستین رئیس دانشکده جنگ روسیه | |
دوره مسئولیت ۱۷۱۷ – ۱۷۲۴ | |
پیش از | آنکیتا رپنین |
عضو سنای حاکم | |
دوره مسئولیت ۱۷۱۱ – ۱۷۲۸ | |
فیلد مارشال ارتش امپراتوری روسیه | |
دوره مسئولیت ۱۷۰۹ – ۱۷۲۸ | |
پس از | بوریس شرمتف |
پیش از | آنیکتا ریپین |
نخستین فرماندار سنت پترزبورگ | |
دوره مسئولیت ۱۷۰۲ – ۱۷۲۴ | |
پیش از | پیتر آپراسکین |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۶ نوامبر [سبک قدیمی: ۶] ۱۶۷۳ مسکو، روسیه تزاری |
درگذشته | ۲۳ نوامبر [سبک قدیمی: ۱۲] ۱۷۲۹ (۵۶ سال) بریوزوف، امپراتوری روسیه |
ملیت | روسی |
همسر(ان) | دریا میخایلوونا آرسنیوا |
جایزهها | |
خدمات نظامی | |
وفاداری | روسیه تزاری امپراتوری روسیه |
خدمت/شاخه | ارتش امپراتوری روسیهنیروی دریایی امپراتوری روسیه |
سالهای خدمت | ۱۶۹۵–۱۷۲۸ |
درجه | جنرالیسیمو |
جنگها/عملیات |
منشیکوف در ۱۶ نوامبر [سبک قدیمی: ۶] ۱۶۷۳ در مسکو روسیه تزاری به دنیا آمد. او احتمالاً یک اشرافزاده نبود و به احتمال زیاد از نوادگان اصطبلبانان قصر بود که در کنار سایر جوانان، سربازان «ارتشهای اسباب بازی» پتر یکم را در زمانی که در منطقه پرئوبراژنسکویه سکونت داشت، تشکیل میدادند. بر اساس یک افسانه، منشیکوف در بیست سالگی با پیراشکی فروشی در خیابانهای مسکو امرار معاش میکرد. ظاهر زیبا و شخصیت شوخ او توجه فرانتس لفور، نخستین دوست صمیمی پیتر را به خود جلب کرد و لفور او را به خدمت گرفت و در نهایت به تزار معرفی کرد. پس از مرگ لفور در سال ۱۶۹۹، منشیکوف جانشین او به عنوان محبوبترین و معتمد شخص نزد پتر شد.
منشیکوف در لشکرکشیهای آزوف (۱۶۹۵–۱۶۹۶) علیه امپراتوری عثمانی مشارکت فعال داشت. او در طول نخستین سفارت خارجی پتر در سال بعد، در اسکله آمستردام و در کنار پتر کار کرد و دانش کاملی از کشتیسازی و زبان هلندی و آلمانی محاورهای به دست آورد. او نخست تابع بوریس شرمتف بود که در زمان پیش از عقبراندن کارل دوازدهم در سال ۱۷۰۸، فرمانده کل ارتش روسیه بود و خود متعاقباً پس از نبرد هولوچین، تصرف باتورین و پیروزی در نبرد پولتاوا در سال ۱۷۰۹، به عنوان «فیلد مارشال» نایب گشت.
الکساندر منشیکوف در حدود ۱۷۰۶، با اندرو وینیوس یکی دیگر از ملازمان پتر، درگیری داشت که موجب شد وینیوس تمام املاک و داراییهای خود را از دست بدهد. از سال ۱۷۰۹ تا ۱۷۱۴ او در طول لشکرکشیها به کورلند، هلشتاین و پومرانیان خدمت کرد و پس از آن، در جایگاه فرماندار کل اینگریا، با اختیاراتی تقریباً نامحدود، نقش مهمی در مدیریت مدنی به او سپرده شد. منشیکوف اصولی را که اصلاحات پتر کبیر بر اساس آنها انجام میشد کاملاً درک میکرد و دست راست تزار در تمام اقدامات عظیمش بود. اما او از موقعیت قدرتمند خود سوءاستفاده کرد و اغلب عملکردهای فاسدش، وی را به مرز تباهی کشاند. هر بار که پتر به دربار بازمیگشت، اتهامات تازهای درباره فساد علیه «عالیجاه» خود دریافت میکرد.
نخستین طغیان جدی خشم پتر در مارس ۱۷۱۱، به دلیل غارتهای منشیکوف در لهستان بود. در بازگشت به روسیه در سال ۱۷۱۲، پیتر متوجه شد که منشیکوف چشم خود را بر فساد عمده در فرمانداری کل خود بسته است. پتر برای آخرینبار به او هشدار داد که روش خود را تغییر دهد. با این حال باز در سال ۱۷۱۳، مشخص شد که او ۱۰۰ هزار روبل از دولت کلاهبرداری کرده است. در آن زمان او فقط ادامه زندگی خود را مدیون یک بیماری ناگهانی بود. پس از بهبودی، علاقه پیتر به دوستش بر احساس عدالت او غلبه کرد. در سال ۱۷۱۴ منشیکوف به عنوان همکار انجمن سلطنتی انتخاب شد.
در آخرین سال سلطنت پتر کبیر، ادعاهای جدیدی مبنی بر کلاهبرداری توسط منشیکوف آشکار شد و او مجبور شد برای محافظت از جانش به ملکه کاترین یکم پناه ببرد. پس از مرگ پتر در سال ۱۷۲۵، عمدتاً با تلاش منشیکوف و همکارش پیتر تولستوی بود که کاترین به تخت امپراتوری روسیه رسید. منشیکوف به «اصلاحات پترین» متعهد بود و متوجه شد که کاترین در آن زمان خاص تنها نامزد ممکن برای ادامه پیدا کردن آن سیستم بود. نام کاترین یک کلمه کلیدی برای جناح مترقی بود و قرار گرفتن وی بر تاج و تخت به معنای پیروزی نهایی بر تعصبات باستانی، اثبات ایدههای جدید پیشرفت و حداقل امنیت برای منشیکوف و ثروت نامناسب او بود.
در طول سلطنت کوتاه کاترین (از فوریه ۱۷۲۵ تا مه ۱۷۲۷)، منشیکوف عملاً حاکم مطلق روسیه بود. او خود را به درجه بیسابقه جنرالیسیمو رساند و تنها فرد روسی بود که عنوان پرنس را یدک میکشید. پس از پایان ساخت کاخ منشیکوف در خاکریز رود نوا در سنت پترزبورگ (که اکنون به موزه ارمیتاژ اختصاص داده شده است)، منشیکوف قصد داشت اورانینباوم را پایتخت شاهزادهنشین زودگذر خود قرار دهد. الکساندر پوشکین، شاعر مشهور روس، در یکی از شعرهای خود از منشیکوف به عنوان «نیمه تزار» یاد کرده است.
در مجموع منشیکوف به خوبی حکمرانی کرد؛ موقعیت دشوار او به منزله محدودیتی بر تمایلات طبیعی او بود. او با وصیتنامه جعلی و یک کودتا، قدرت خود را پس از مرگ کاترین افزایش داد. درحالیکه همکارش پیتر تولستوی میتوانست الیزابت روسیه را به سلطنت برساند، منشیکوف پتر دوم، پسر جوان الکسی پتروویچ را برای ادامه دوران دیکتاتوری خود به عنوان یک دستنشانده بر تخت نشاند.
سپس، منشیکوف قصد داشت با ازدواج دخترش ماریا با پتر دوم، جایگاه خود در رأس قدرت را بهطور قطعی تثبیت کند. اما اشراف قدیمی به نمایندگی از دولگوروکوفها و گالیتسینها برای سرنگونی او با هم متحد شدند و او را به زیر کشیدند. به دنبال این کودتای قدرت در ۲۱ سپتامبر [سبک قدیمی: ۹] ۱۷۲۷، الکساندر منشیکوف از ثروت هنگفت خود محروم شد، تمام عنوانهای خود را از دست داد و با تمام خانوادهاش از پایتخت اخراج و به بریوزوف در سیبری تبعید شد که سر انجام در ۲۳ نوامبر [سبک قدیمی: ۱۲] ۱۷۲۹ در آنجا درگذشت. همسرش دریا میخایلوونا آرسنوا در مسیر تبعید در سال ۱۷۲۸ در نزدیکی کازان درگذشت.
منشیکوف یک کلیسای چوبی در بریوزوف ساخت و دخترش را که در تبعید مرده بود در آنجا دفن کرد. الکساندرا و الکساندر، دو فرزند کوچکتر منشیکوف، از تبعید جان سالم به در بردند و در نهایت به دربار بازگردانده شدند.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.