اردوگاه آشویتس
بزرگترین و مجهزترین اردوگاه کار اجباری آلمان نازی / From Wikipedia, the free encyclopedia
اردوگاه آشْویتس (به آلمانی: Auschwitz) (تلفظ [ˈʔaʊʃvɪts] ( شنیدن)) مجموعهای از بیش از ۴۰ اردوگاه کار اجباری و اردوگاه مرگ بود که توسط آلمان نازی در لهستان اشغالی در دوران جنگ جهانی دوم اداره میشد[3] و یکی از محلهای وقوع هولوکاست محسوب میشود. این مجموعه شامل آشویتس ۱، اردوگاه اصلی (Stammlager) در اوشوینچیم، آشویتس ۲-بیرکناو، یک اردوگاه کار اجباری و اردوگاه مرگ با اتاق گازها، آشویتس ۳-مونوویتز، یک اردوگاه کار برای کارخانهٔ شیمیایی اییگه فاربن، و دهها اردوگاه فرعی بود.[4] این اردوگاهها به یکی از مراکز اصلی اجرای راهحل نهایی نازیها برای مسئلهٔ یهود تبدیل شدند.
آشویتس Konzentrationslager Auschwitz (آلمانی) | |
---|---|
اردوگاه کار اجباری و اردوگاه مرگ (۱۹۴۰–۱۹۴۵) | |
دستگاه مختصات جغرافیایی | ۵۰°۰۲′۰۹″ شمالی ۱۹°۱۰′۴۲″ شرقی |
شناختهشده برای | هولوکاست |
مکان | لهستان تحت اشغال آلمان |
ساخته شده توسط | اییگه فاربن |
اداره شده توسط | آلمان نازی و اساس |
فرمانده | نک به فهرست |
استفادهٔ اصلی | پادگان نظامی |
دورهٔ فعالیت | مه ۱۹۴۰ – ژانویه ۱۹۴۵ |
انواع زندانیان | عمدتاً یهودیان، لهستانیها، کولیها، و اسرای جنگی شوروی |
تعداد زندانیان | دستکم ۱٫۳ میلیون[2] |
تعداد کشته | دستکم ۱٫۱ میلیون[2] |
آزاد شده توسط | شوروی، ۲۷ ژانویه ۱۹۴۵ |
زندانیان برجسته | زندانیان:
|
کتابهای برجسته |
|
وبگاه | auschwitz |
نام رسمی | آشویتس بیرکناو، اردوگاه کار اجباری و مرگ نازیهای آلمان (۱۹۴۰–۱۹۴۵) |
گونه | فرهنگی |
معیار | vi |
تاریخ ثبت | ۱۹۷۹ (سومین نشست) |
شماره ثبت | 31 |
منطقه | اروپا و آمریکای شمالی |
پس از وقوع جنگ جهانی دوم و حملهٔ آلمان نازی به لهستان در سپتامبر ۱۹۳۹، اساس اردوگاه آشویتس ۱ را که قبلاً یک پادگان نظامی بود، به یک اردوگاه اسیران جنگی تبدیل کرد.[5] اولین گروه از زندانیان سیاسی که به آشویتس منتقل شدند، تقریباً بهطور کامل از لهستانیها تشکیل میشدند (اردوگاه ابتدا برای آنها تأسیس شد). در دو سال اول نیز، اکثر زندانیان لهستانی بودند.[6] در ماه مه ۱۹۴۰، مجرمان آلمانی که به اردوگاه آورده شدند، به عنوان کارکنان، شهرت اردوگاه را به دلیل سادیسمی که داشتند تثبیت کردند. زندانیان به دلایل کوچک مورد ضرب و شتم، شکنجه و اعدام قرار گرفتند. اولین مرگها با گاز - از زندانیان شوروی و لهستانی - حدود ماه اوت ۱۹۴۱ در بلوک ۱۱ آشویتس ۱ اتفاق افتاد.
ساخت و ساز آشویتس ۲ در ماه بعد آغاز شد و از ۱۹۴۲ تا اواخر ۱۹۴۴ قطارهای باربری، یهودیان را از سراسر اروپای تحت اشغال آلمان نازی به اتاقهای گاز این اردوگاه منتقل کردند. از ۱٫۳ میلیون نفر که به آشویتس منتقل شدند، ۱٫۱ میلیون نفر به قتل رسیدند. تعداد قربانیان شامل ۹۶۰٬۰۰۰ یهودی (۸۶۵٬۰۰۰ نفر از آنها در بدو ورود به اتاقهای گاز رفتند)، ۷۴٬۰۰۰ لهستانی غیر یهودی، ۲۱٬۰۰۰ کولی، ۱۵٬۰۰۰ اسیر جنگی شوروی و تا ۱۵٬۰۰۰ نفر افراد دیگر میشود.[7] کسانی که توسط گاز کشته نشدند از طریق گرسنگی، خستگی، بیماری، اعدامهای فردی یا ضرب و شتم کشته شدند. دیگران در طول آزمایشهای پزشکی جان باختند.
حداقل ۸۰۲ زندانی تلاش کردند فرار کنند که ۱۴۴ نفر موفق شدند، و در ۷ اکتبر ۱۹۴۴، دو واحد زوندرکماندو، شامل زندانیانی که اتاقهای گاز را اداره میکردند، یک قیام ناموفق را آغاز کردند. پس از پایان هولوکاست، تنها ۷۸۹ نفر از کارکنان اساس (بیش از ۱۵ درصد) به دادگاه احضار شدند.[8] چند نفر از آنها اعدام شدند، از جمله فرمانده اردوگاه رودلف هوس. ناکامی متفقین در پاسخ به گزارشهای اولیه از کشتار جمعی با بمباران اردوگاه یا راهآهنهای آن همچنان موضوعی جنجالی است.
هنگامی که ارتش سرخ شوروی در ژانویهٔ ۱۹۴۵، نزدیک پایان جنگ، به آشویتس نزدیک شد، اساس بیشتر جمعیت اردوگاه را به غرب و به اردوگاههایی در داخل آلمان و اتریش فرستاد. نیروهای شوروی وارد اردوگاه شدند و در ۲۷ ژانویهٔ ۱۹۴۵، روزی که از سال ۲۰۰۵ به عنوان روز جهانی یادبود هولوکاست گرامی داشته میشود، آنجا را آزاد کردند. در دهههای پس از جنگ، بازماندگانی مانند پریمو لوی، ویکتور فرانکل، و الی ویزل خاطرات خود از تجربیاتشان را نوشتند و اردوگاه به نمادی برجسته از هولوکاست تبدیل شد. در سال ۱۹۴۷، لهستان موزهٔ ایالتی آشویتس-برکناو را در محل آشویتس ۱ و ۲ تأسیس کرد و در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. آشویتس محل بزرگترین قتلعام در یک مکان واحد در تاریخ است.[9][10]