اختلال وسواسی-جبری
اختلال فکری / From Wikipedia, the free encyclopedia
اختلال وسواس فکری-عملی، یا اختلال وسواسی-جبری (به انگلیسی: Obsessive-Compulsive Disorder (OCD)) یک اختلال روانی است که در آن فرد افکار افراطی و خاص (با نام وسواس فکری: Obsessions) را بهطور مکرر تجربه میکند یا نیاز به انجام مکرر اعمال خاصی (با نام وسواس عملی: Compulsions) را احساس میکند تا حدی که باعث پریشانی یا اختلال در عملکرد عمومی فرد میشود.[1][2][7]فرد جز برای مدت زمان کوتاهی، قادر به کنترل افکار و اعمال وسواسی خود نیست.[1] طبق ملاکهای دیاسام، اختلال وسواس به دو صورت فکری و عملی تعریف میشود.[8]وسواسهای عملی رایج شامل شستن دستها، شمارش اشیا و بررسی قفل شدن در است.[1] این وسواسها تا حدی رخ میدهند که زندگی روزمره فرد تحت تأثیر منفی قرار میگیرد،[1] بهطوری که اغلب بیش از یک ساعت در طول روز صرف پرداختن به این وسواسها میشود.[2] بیشتر بیماران بزرگسال متوجه میشوند که این رفتارها منطقی نیستند.[1] این بیماری با اختلال تیک، اختلال اضطراب و افزایش خطر خودکشی همراه است.[2][3]
این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
اختلال وسواس فکری-عملی | |
---|---|
شستن مکرر و بیش از حد دستها در برخی از افراد مبتلا به اوسیدی اتفاق میافتد. | |
تخصص | روانپزشکی، روانشناسی بالینی |
نشانهها | احساس نیاز به بررسی مکرر موارد مختلف، انجام مکرر برخی از کارهای معمول، تکرار افکار خاصی در ذهن[1] |
عوارض | اختلال تیک، اختلال اضطراب، خودکشی[2][3] |
دورهٔ معمول آغاز | پیش از ۳۵ سالگی[1][2] |
علت | نامعلوم[1] |
عوامل خطر | کودکآزاری، فشار روانی[2] |
روش تشخیص | بر اساس علائم[2] |
تشخیص افتراقی | اختلال اضطراب، اختلال افسردگی عمده، اختلال خوردن، اختلال شخصیت وسواسی جبری[2] |
درمان | رواندرمانی، بازدارنده بازجذب سروتونین، کلومیپرامین[4][5] |
فراوانی | ۲/۳ درصد[6] |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
علت این بیماری ناشناخته است.[1] بهنظر میرسد که عوامل ژنتیکی مؤثر باشند؛ چرا که هر دو دوقلوی همسان بیشتر از هر دو دوقلو ناهمسان تحت تأثیر بیماری قرار میگیرند.[2] عوامل خطر شامل سابقه کودک آزاری یا سایر حوادث استرسزا است.[2] ابتلا به برخی موارد از این بیماری به دنبال یک عفونت گزارش شده است.[2] تشخیص براساس علائم است و مستلزم رد سایر دلایل احتمالی دارویی یا پزشکی است.[2] برای ارزیابی شدت بیماری میتوان از مقیاسهای درجهبندی مانند مقیاس وسواس اجباری ییل-براون (Y-BOCS) استفاده کرد.[9] سایر اختلالات با علائم مشابه شامل اختلالات اضطراب، افسردگی اساسی، اختلالات خوردن، اختلالات تیک و اختلال شخصیت وسواسی اجباری است.[2]
درمان ممکن است شامل رواندرمانی، مانند رفتاردرمانی شناختی (CBT)، و داروهای ضدافسردگی، مانند بازدارنده بازجذب سروتونین (SSRI) یا کلومیپرامین باشد.[4][5] CBT برای درمان وسواس شامل افزایش مواجهه با ترس و وسواس است و درعین حال جلوگیری از رفتار اجباری که بهطور معمول با وسواس همراه است، میباشد.[4] بر خلاف این درمان، درمان فراشناختی (MCT) رفتارهای تشریفاتی و آیینی بیمار در پاسخ به وسواس فکری را تشویق میکند تا رابطهٔ افکار شخص با رفتارهای آیینی را تغییر دهد.[10] در حالی که بهنظر میرسد کلومیپرامین به خوبی SSRIها عمل میکند، اما عوارض جانبی بیشتری دارد و معمولاً کلومیپرامین بهعنوان یک درمان خط دوم تجویز میشود.[4] در موارد مقاوم به درمان، استفاده از آنتیسایکوتیکهای آتیپیک به همراه SSRI، ممکن است مفید باشد اما با افزایش خطر عوارض جانبی نیز همراه است.[5] بدون درمان، این بیماری اغلب دههها طول میکشد.[2]
طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی 5-DSM، اختلال وسواسی -جبری و اختلالات مرتبط شامل اختلال وسواسی- جبری OCD، اختلال بدریخت انگاری بدن، اختلال ذخیرهسازی، اختلال کندن مو، اختلال خراشیدن پوست، اختلال وسواسی -جبری و اختلالات ناشی از مواد/دارو، اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط ناشی از بیماری طبی، اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط معین دیگر و اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط نامعین میباشد.[11]