آژانس شیشهای
فیلمی از ابراهیم حاتمیکیا محصول سال ۱۳۷۶ / From Wikipedia, the free encyclopedia
آژانس شیشهای یک فیلم درام ایرانی محصول ۱۳۷۶ به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا است. در این فیلم پرویز پرستویی، رضا کیانیان و حبیب رضایی بازی کردهاند. داستان فیلم دربارهٔ یک رزمندهٔ سابق جنگ ایران و عراق به نام عباس حیدری است که بر اثر جراحت جنگی در آستانهٔ مرگ است. همرزم سابقش، حاج کاظم، تصمیم میگیرد که عباس را برای معالجهٔ فوری به لندن ببرد؛ ولی کارها طوری پیش میرود که آنها موفق نمیشوند هزینهٔ بلیت هواپیما را سر وقت تأمین کنند. حاج کاظم، که مرگ عباس را برنمیتابد، برای نجات او دست به گروگانگیری در آژانس هواپیمایی میزند.
آژانس شیشهای | |
---|---|
کارگردان | ابراهیم حاتمیکیا |
تهیهکننده | ورا هنر بنیاد سینمایی فارابی |
نویسنده | ابراهیم حاتمیکیا |
فیلمنامهنویس | ابراهیم حاتمیکیا |
بازیگران | پرویز پرستویی رضا کیانیان حبیب رضایی اصغر نقیزاده قاسم زارع بیتا بادران بهروز شعیبی |
موسیقی | مجید انتظامی |
فیلمبردار | عزیز ساعتی |
تدوینگر | هایده صفییاری |
شرکت تولید | |
تاریخهای انتشار |
|
مدت زمان | ۱۱۴ دقیقه ۱۱۰ دقیقه (خانگی) |
کشور | ایران |
زبان | فارسی |
فروش گیشه | ۳۰۱ میلیون تومان |
هنگامی که مدیران عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مضمون دو فیلمِ حاتمیکیا به نامهای از کرخه تا راین (۱۳۷۱) و برج مینو (۱۳۷۴) را تأیید نکردند، عرصهٔ کار برایش تنگ و از فیلمسازی دور شد. حاتمیکیا در همین دوران، با الهام از یک رویداد واقعی، فیلمنامهٔ آژانس شیشهای را نوشت تا به فاصله گرفتن مدیران ارشد ایران از آرمانهای انقلابی اعتراض کند ولی این فیلمنامه چنان تند و تلخ بود که با ساختش مخالفت شد. تغییر مدیران عالی سینما از جمله سید عزتالله ضرغامی در سال ۱۳۷۶ موجب صدور پروانهٔ تولید فیلم شد. محمدحسین صفار هرندی پیشنهاد سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، برای تغییراتی در پایانبندیِ فیلمنامه را نیز عامل حل این مشکل میداند. نگرانیها بابت برداشتهای نادرست از مضمون فیلم و حتی امکان توقیف فیلم، باعث شد که مراحل تولید، بیسروصدا در پاییز ۱۳۷۶ انجام شود.
مطابق انتظار و با آغاز نمایش آژانس شیشهای در شانزدهمین دورهٔ جشنوارهٔ بینالمللی فیلم فجر در بهمن ۱۳۷۶، موجی از جنجالها نیز پیرامون فیلم آغاز شد. آژانس شیشهای با ۱۴ نامزدی و دریافت ۹ سیمرغ بلورین در رشتههای بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین موسیقی متن، بهترین تدوین، و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، و نیز یک دیپلم افتخار برای دیگر نامزد در رشتهٔ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، به رکوردی چشمگیر در تاریخ جشنواره فیلم فجر دست یافت. با آغاز نمایش عمومی فیلم از تیر ۱۳۷۷ در سراسر کشور، سینماها رونق گرفته و صفهای طولانی برای تماشای فیلم ایجاد شد. شش نامزدی و دریافت دو تندیس زرین در دومین جشن سینمای ایران در رشتههای بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نقش اول مرد نیز از مهمترین جوایز این فیلم است. هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر نیز در سال ۱۳۷۷ این فیلم را به عنوان «بهترین فیلم سیاسی پس از انقلاب اسلامی» و جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت در سال ۱۳۹۷ آن را به عنوان «بهترین فیلم سینمای دفاع مقدس» انتخاب کرد. انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران در سال ۱۳۸۷ این فیلم را به عنوان یکی از پنج فیلم برتر تاریخ سینمای ایران پس از انقلاب برگزید.
از نگاه اغلب منتقدان، آژانس شیشهای یک فیلم حرفهایِ خوشساخت و بسیار صریح است که توانسته با ضربآهنگ تندِ خود، لحظات هیجانانگیزی را رقم بزند. با این حال، دیدگاه منتقدان از منظر اجتماعی دربارهٔ درونمایهٔ فیلم، یکدست نیست. برخی منتقدان آژانس شیشهای را یکی از سیاسیترین و جنجالیترین فیلمهای سینمای ایران برشمردهاند؛ فیلمی که در سالهای بعد به الگویی برای تولید فیلمهای انتقادی در حوزههای سیاسی و اجتماعی تبدیل شد. اما واقعهٔ گروگانگیری که درون داستان فیلم قرار گرفته، مهمترین نقطهٔ اختلافنظر منتقدان است. از آنجایی که گروگانها، نمادی از قشرهای مختلف مردم جامعه هستند، گروهی از منتقدان، گروگان گرفته شدن مردم توسط قهرمان اصلی را به تقابل فیلمساز با جامعهٔ خود تعبیر، و وی را بابت چنین نگرشی سرزنش کردهاند اما منتقدان دیگری نیز معتقدند که خط تقابل اصلی در داستان، تقابل بین قهرمان اصلی و مأمور امنیتی است و نه گروگانها. شباهتهای بین این فیلم و بعدازظهر سگی (سیدنی لومت، ۱۹۷۵) نیز از موضوعات بحثبرانگیز است که برخی این مسئله را یک تقلید قلمداد کردهاند اما برخی دیگر با رد اتهام تقلید، آژانس شیشهای را نمونهای درخشان از اقتباس سینمایی دانستهاند که در آن شخصیتپردازی کاملاً ایرانی صورت گرفتهاست.