آنارکو-کاپیتالیسم
From Wikipedia, the free encyclopedia
آنارکو-کاپیتالیسم یا آنارکولیبرتارینیسم یا آنارکولیبرالیسم یا آنارکومارکتیسم[1][2] یک فلسفهٔ سیاسی لیبرترین است که از حذف حکومت به نفع خویش فرمانی در یک بازار آزاد دفاع میکند.[3][4] در یک جامعهٔ آنارکو-کاپیتالیستی، اجرای قانون، دادگاهها و همهٔ خدمات دیگر، به جای دولت و به واسطه دریافت مالیات، توسط رقابتکنندگان با بودجه خصوصی فراهم میشوند و پول نیز از طریق بخش خصوصی و بهطور رقابتی در یک بازار باز فراهم میشود. در نتیجه فعالیتهای شخصی و اقتصادی زیرمجموعه آنارکو-کاپیتالیسم در چهارچوب قوانین خصوصی تنظیم میشود و نه از طریق سیاستگذاری. در یک تعریف کلی و خلاصه شده میتوان گفت آنارکولیبرترینیسم، آنارشیسمی است که از مالکیت خصوصی دفاع میکند.[5]
نظریهپردازان گوناگون با فلسفههای مختلف، هرچند مشابه، زیر عنوان آنارکوکاپیتالیسم جای میگیرند. نخستین نسخهٔ شناخته شده از آنارکولیبرالیسم توسط اقتصاددانان مکتب اتریش و به ویژه موری راتبارد در نیمه قرن بیستم فرموله شد و برساخته از عناصری بود از اقتصاد مکتب اتریش، لیبرالیسم کلاسیک و اندیشههای فردگرایان آنارشیست آمریکایی لیزاندر اسپونر و بنجامین تاکر (البته با رد نظریه کار ارزش آنان).[6]
در آنارکو کاپیتالیسم راتباردی، نخست باید یک قانون لیبرترین که مورد توافق مشترک قرار گرفته باشد به اجرا گذاشته شده و مورد توافق عمومی قرار بگیرد، و دادگاهها متعهد به پیروی از آن باشند.[7] این قانون باید حق حاکمیت فردی و اصل عدم تجاوز را به رسمیت بشناسد.