آسیب‌شناسی

آسیب‌شناسی یا پاتولوژی (به انگلیسی: Pathology) شاخه‌ای از علوم پزشکی است که در خصوص تأثیر بیماریها و آسیب‌ها در سطح بافتی و سلولی و مولکولی بحث می‌کند و شامل مطالعه فرایند بیماری در یک اندام یا تمامی بدن برای شناخت ماهیت و علت‌های آن است. آسیب‌شناسی به دو شاخه اصلی آسیب‌شناسی تشریحی و آسیب‌شناسی بالینی تقسیم می‌شود.

آسیب‌شناسی

یک پاتولوژیست و جراح در حال آزمایش یک بافت برای سلول‌های سرطانی.
تمرکز	بیماری
زیرشاخه‌(ها)	آسیب‌شناسی تشریحی، آسیب‌شناسی بالینی، آسیب‌شناسی پوست، آسیب‌شناسی قانونی، آسیب‌شناسی خون، آسیب‌شناسی بافتی، آسیب‌شناسی مولکولی، آسیب‌شناسی جراحی
بیماری‌های مهم	تمام عفونت‌ها و بیماری‌های اندامی و اختلالات فیزیولوژیکی
آزمایش‌های مهم	تمام آزمون‌های تشخیصی، بافت‌برداری‌های ویژه، آزمایش خون، کالبدشکافی و دیگر کاربردهای میکروسکوپی پزشکی.
متخصص	آسیب‌شناس (پاتولوژیست)

آسیب‌شناسی بالینی یکی از تخصص‌های پزشکی است که به امر تشخیص بیماری‌ها بر پایه مطالعه و بررسی مایعات و سایر نمونه‌های اخذ شده از بدن مانند ادرار، خون، مدفوع و … می‌پردازد و به زیرشاخه‌های بیوشیمی شیمی بالینی، میکروب‌شناسی بالینی میکروبیولوژی پزشکی، پاتولوژی دامپزشکی، خون‌شناسی بالینی، آسیب‌شناسی مولکولی و ژنتیک بالینی ژن‌شناسی پزشکی و ایمنی‌شناسی بالینی تقسیم می‌شود. طول دوره دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی بالینی ۶ تا ۷ سال می‌باشد.

آسیب‌شناسی تشریحی به مطالعه میکروسکوپی و بررسی ظاهری نمونه‌های بافتی که توسط خود پاتولوژیست یا توسط سایر پزشکان از بدن انسان برداشته می‌شود می‌پردازد.

پزشکان عمومی با قبولی در امتحان پذیرش دستیار و طی نمودن دوره ۴ ساله و گذراندن امتحانات ارتقاء، گواهینامه و دانشنامه تخصصی مدرک متخصص آسیب‌شناسی تشریحی و بالینی را دریافت می‌کنند.

در ایران آزمایشگاه مرجع سلامت مسئولیت نظارت و تصویب قوانین مرتبط با اداره آزمایشگاه‌های تشخیص طبی را بر عهده دارد.

منابع

• پاتولوژی رابینز.
• The Practice of Surgical Pathology: A Beginner's Guide to the Diagnostic Process, by Diana Weedman Molavi, Publisher: Springer، ۲۰۰۸
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Pathology». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.