क्षप्

سنسکریت

ریشه‌شناسی

از پیش-هندو-ایرانی، از پیش-هندو-اروپایی -k(ʷ)sep* (شب). (مقایسه شود با: 𐎧𐏁𐎱 (xšap-) در پارسی باستان، 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬥 (xšapan) و 𐬑𐬴𐬀𐬞 (xṣ̌ap) در اوستایی، شب در پارسی، شپ در بلوچی، شپه در پشتو، ӕхсӕв (æxsæv) در آسی، şev در کردی کرمانجی، شەو در کردی سورانی و کلهری، شەوە در کردی اورامی شێو در لکی، şewe در زازایی

و (ispanza) 𒅖𒉺𒀭𒍝 در هیتی )

اسم

• क्षप्  مؤنث (kṣáp)

1. شب
   • ر.و. 1.79.6

     कषपो राजन्नुत तमनाग्ने वस्तोरुतोषसः

     स तिग्मजम्भ रक्षसो दह परति

     kṣapo rājannuta tmanāghne vastorutoṣasaḥ

     sa tighmajambha rakṣaso daha prati

     ای اگنی، درخشش خودشان با «شب» است و هنگامی که بامداد تیغ زند

     بسوزان، آنکه دندانش تیز است بر راکشاساس (Rākṣasas)

2. یک مقیاسی برای هم‌ارزسازی با روز در 24 ساعت.
3. تاریکی
   • ر.و. 1.64.8

     सिंहा इव नानदति परचेतसः पिशा इव सुपिशो विश्ववेदसः

     कषपो जिन्वन्तः पर्षतीभिर रष्टिभिः समित सबाधः शवसाहिमन्यवः

     siṃhā iva nānadati pracetasaḥ piśā iva supiśo viśvavedasaḥ

     kṣapo jinvantaḥ pṛṣatībhir ṛṣṭibhiḥ samit sabādhaḥ śavasāhimanyavaḥ

     خِرَد متجاوز کسی که خروشید، چون شیرهای زورمندانه ایست، آنان، همیشه متصرف همچون راک‌های زیبایی که

     «تاریکی» را با ضربت زدن برانگیزانند و آهوان کوهی خالدار، همراهشان همچون کاتوزیانی، با مارانی درنده‌ی توانمندی هستند

4. آب

همچنین بنگرید

• नक्ति (nakti)
• रात्रि (rātri)