آران‌ای غیرکدکننده

مقایسه کنید با نواحی ترجمه نشده

آراِن‌اِی غیرکدکننده (به انگلیسی: non-coding RNA) (یا ncRNA) یک مولکول آران‌ای است که به پروتئین ترجمه نمی‌شود. انواع آراِن‌اِی‌های غیرکدکننده که از نظر عملکردی مهم باشند، فراوان بوده و شامل این موارد هستند: آران‌ای حامل (tRNA)، آران‌ای ریبوزومی (rRNA) به‌علاوهٔ آران‌ای‌های کوچکی چون ریزآران‌ای‌ها، آران‌ای‌های کوچک مداخله‌گر، آران‌ای‌های تعامل‌کننده با پی‌وی، snoRNAها، آران‌ای‌های کوچک هسته‌ای، exRNAها، scaRNAها و آران‌ای‌های بلند غیرکدکننده چون Xist و HOTAIR.

نقش‌های آراِن‌اِی غیرکدکننده در دگم مرکزی زیست‌شناسی مولکولی: ریبونوکلئوپروتئین‌ها به‌رنگ قرمز، و آراِن‌اِی‌های غیرکدکننده به‌رنگ آبی نشان داده شده‌اند. توجه: snRNA در اسپلایسوزم به کار رفته است.

تعداد آراِن‌اِی غیرکدکننده در ژنوم انسان نامعلوم است؛ با این حال، مطالعات ترنسکریپتومیکی و بیوانفورماتیکی اخیر پیشنهاد می‌کنند که دست کم هزاران توالی از آراِن‌اِی‌های غیرکدکننده وجود داشته باشد.^{[1][2][3][4][5][6]}

منابع

1. Cheng J, Kapranov P, Drenkow J, Dike S, Brubaker S, Patel S, et al. (May 2005). "Transcriptional maps of 10 human chromosomes at 5-nucleotide resolution". Science. 308 (5725): 1149–54. Bibcode:2005Sci...308.1149C. doi:10.1126/science.1108625. PMID 15790807. S2CID 13047538.
2. ENCODE Project Consortium, Birney E, Stamatoyannopoulos JA, Dutta A, Guigó R, Gingeras TR, et al. (June 2007). "Identification and analysis of functional elements in 1% of the human genome by the ENCODE pilot project". Nature. 447 (7146): 799–816. Bibcode:2007Natur.447..799B. doi:10.1038/nature05874. PMC 2212820. PMID 17571346.
3. Washietl S, Pedersen JS, Korbel JO, Stocsits C, Gruber AR, Hackermüller J, et al. (June 2007). "Structured RNAs in the ENCODE selected regions of the human genome". Genome Research. 17 (6): 852–64. doi:10.1101/gr.5650707. PMC 1891344. PMID 17568003.
4. Morris KV, ed. (2012). Non-coding RNAs and Epigenetic Regulation of Gene Expression: Drivers of Natural Selection. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-94-3.
5. Shahrouki P, Larsson E (2012). "The non-coding oncogene: a case of missing DNA evidence?". Frontiers in Genetics. 3: 170. doi:10.3389/fgene.2012.00170. PMC 3439828. PMID 22988449.
6. van Bakel H, Nislow C, Blencowe BJ, Hughes TR (May 2010). Eddy SR (ed.). "Most "dark matter" transcripts are associated with known genes". PLOS Biology. 8 (5): e1000371. doi:10.1371/journal.pbio.1000371. PMC 2872640. PMID 20502517.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «non-coding_RNA». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.

پیوند به بیرون

• Comprehensive database of mammalian ncRNAs

(Wayback Machine copy)

• The Rfam Database — a curated list of hundreds of families of related ncRNAs
• NONCODE.org — a free database of all kinds of noncoding RNAs (except tRNAs and rRNAs)
• RNAcon Prediction and classification of ncRNA BMC Genomics 2014, 15:127
• ENCODE threads explorer Non-coding RNA characterization. Nature (journal)
• The Non-coding RNA Databases Resource (NRDR) — a curated source of data related to over non-coding RNA databases available over the internet
• DASHR - a database of small non-coding RNAs Bioinformatics 2018