کمیته دفاع دولتی

کمیته دفاع دولتی یا کمیته دفاع کشور (به روسی: Государственный комитет обороны؛ ГОКО؛ ГКО) (اختصاری گوکو یا گکو) یک نهاد فوق‌العاده و اضطراری دولتی بود که در طول جنگ جهانی دوم ایجاد شد و دارای قدرت نظامی، سیاسی و اقتصادی در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالستی بود. این کمیته به‌منظور تقویت نیروهای نظامی شوروی و مقاومت در برابر دشمن و نیروهای متخاصم تأسیس شد.

کمیته دفاع دولتی Государственный комитет обороны
اتحاد جماهیر شوروی
تاریخچه
تأسیس	۳۰ ژوئن ۱۹۴۱
انحلال	۴ سپتامبر ۱۹۴۵
پیشین	—
پسین	—
رهبری
رئیس	ژوزف استالین
محل نشست‌ها
مسکو

تصمیمات کمیته دفاع دولتی برای همه شهروندان، سازمان‌ها و مقامات لازم‌الاجرا بود. این کمیته توسط ژوزف استالین که دبیرکل حزب کمونیست اتحاد شوروی و رئیس شورای کمیسارهای خلق بود، رهبری می‌‌شد.

پیشینه

کمیته دفاع دولتی در ۳۰ ژوئن ۱۹۴۱، یک هفته پس از تهاجم آلمان نازی به اتحاد جماهیر شوروی یا تصمیم مشترک پرزیدیوم شورای عالی اتحاد شوروی، شورای کمیسارهای خلق و کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی تأسیس شد. وضعیت جنگ در خطوط مقدم، مستلزم شکل متمرکزتری از حکومت بود. در ۱۸ ژوئن ۱۹۴۲، بیش از هزار عضو در نهمین جلسه شورای عالی در مسکو شرکت کردند.^[1] کمیته دفاع دولتی در باور بعضی نوعی کابینه جنگ بوده‌است.^[2]

ترکیب‌بندی

ترکیب اولیه کمیته به شرح زیر بود:

• ژوزف استالین – رئیس
• ویچسلاو مولوتف – معاون رئیس
• لاورنتی بریا، کلیمنت ووراشیلوف و گئورگی مالنکوف^[3] – اعضا

در ۳ فوریه ۱۹۴۲، رئیس گاسپلن، نیکولای وونسنسکی و همچنین آناستاس میکویان به عضویت کمیته درآمدند. در ۲۰ فوریه ۱۹۴۲، لازار کاگانویچ، کمیسار خلق ترابری به‌عنوان عضو منصوب شد. در ۲۲ نوامبر ۱۹۴۴، نیکولای بولگانین، رئیس گزبنک جایگزین وروشیلف در کمیته شد.

انحلال

کمیته دفاع دولتی در ۴ سپتامبر ۱۹۴۵ توسط پرزیدیوم شورای عالی شوروی منحل شد زیرا این نهاد نقش خود را به‌عنوان یک ارگان دفاعی در زمان جنگ به پایان رسانده‌بود.

پانویس

1. Compare: Handbook on the History of the Communist Party of the Soviet Union: "Верховный Совет СССР, сессии. созыв. всего 1143 депутата, 569 в Совете Союза и 574 в Совете Национальностей. 18.6.1942. сессия (Москва)"
2. Roberts, Geoffrey (2006). Stalin's Wars: From World War to Cold War, 1939-1953. New Haven: Yale University Press. p. 95. ISBN 9780300112047. Retrieved 2018-10-01. The State Defence Committee, or GKO, stood at the pinnacle of Stalin's decision-making system during the war [...]. As a sort of war cabinet chaired by Stalin, it was a political body charged with directing and controlling all aspects of the Soviet war effort.
3. Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 - 1991. Handbook on the History of the Communist Party of the Soviet Union. Маленков Георгий Максимилианович.

منابع

• Barber, John, and Harrison, Mark (1991). The Soviet Home Front 1941–1945: A Social and Economic History of the USSR in World War II. London: Longman. ISBN 0-582-00964-2.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
• Werth, Alexander (1964). Russia at War 1941–1945. New York: Carrol and Graf.