کلروپلاست

سبزدیسه یا کلروپلاست (به انگلیسی: chloroplast) پلاست‌هایی دارای کلروفیل (سبزینه) اند که در سیتوپلاسم سلول‌های گیاهی یافت می‌شوند. کلروپلاست‌ها به امواج مختلف طیف مرئی حساس‌اند و با استفاده از سبزینهٔ خود انرژی فوتونها را به مولکولهای شیمیایی تبدیل می‌کنند. شمار کلروپلاست‌ها به‌طور ژنتیکی معین است. همچنین کلروپلاست از واحدهایی به نام گرانوم ساخته شده است که انرژی خورشید را به دام می‌اندازد و خود این گرانوم‌ها نیز از واحدهایی به نام تیلاکوئید تشکیل شده‌اند. درون کلروپلاست مایعی سیال به نام استروما (بستره) تشکیل شده است. در واقع کار اصلی کلروپلاست فوتوسنتز است (فوتوسنتز فرایندی است که با جذب دی‌اکسید کربن و انرژی خورشید، آن را به صورت مواد غذایی یا قندها تبدیل می‌کند). کلروپلاست دارای دو غشا است که عبارتند از:

1. غشای درونی
2. غشای بیرونی که این دو غشا فضای درون کلروپلاست رو به سه بخش تقسیم می‌کنند که عبارت اند از:

کلروپلاست در گیاه آویشن

الف- فضای بین غشا داخلی و خارجی

ب- فضای درون غشای درونی (استروما) که گرانوم‌ها (شامل تیلاکوئیدها) در ان قرار دارد.

پ- فضای درون تیلاکوئیدها.

همچنین درون کلروپلاست DNA حلقوی و کلروفیل (a,b) و کاروتنوئید که از اجزای مهم کلروپلاست است وجود دارد که به نام دی‌ان‌ای کلروپلاستی شناخته شده است.

تمام قسمت‌های سبز گیاهان شامل ساقه‌های سبز و میوه‌های نارس، کرولوپلاست دارند ولی برگ‌ها منبع غالب فتوسنتز در اکثر گیاهان هستند. در یک برگ با مساحت سطح یک میلی‌متر مربع حدود نیم میلیون کلروپلاست وجود دارد. کلروپلاست‌ها بیشتر در سلول‌های مزوفیل دیده می‌شوند.

منابع

• زیست‌شناسی و آزمایشگاه ۱، پایهٔ دوم دبیرستان، زیست‌شناسی دوره پیش دانشگاهی، وزارت آموزش و پرورش

زیست‌شناسی کمپبل جلد دوم

• ویکی‌پدیای فرانسوی