From Wikipedia, the free encyclopedia
کشورهای چندقاره‌ای یا سرزمین‌های فراقاره‌ای به کشورهایی گفته می‌شوند که بخشی از خاک آن‌ها در یک قاره و بخش دیگر در قاره دیگر قرار دارد. مثل ترکیه که بیش از ۷۰٪ خاک آن جزو آسیا و مابقی آن در اروپا قرار دارد. فهرست زیر فهرست کشورهایی است که گستره آن‌ها در بیش از یک قاره است. البته ممکن است تعریف‌های متفاوتی از قاره (از دیدگاه‌های مختلفی نظیر سیاسی، جغرافیایی و …) وجود داشته باشد. کشورهای جزیره‌ای که با تعریف فراقاره‌ای مطابقت داشته باشند زیاد هستند اما در خشکی کمتر کشوری را می‌توان فراقاره‌ای نامید، اکثراً چنین کشورهایی را در مرز اروپا و آسیا می‌توان یافت که ترکیه نمونه بارز آن است. جیبوتی کوچک ترین کشور فراقاره ای جهان است که در شاخ آفریقا تقریباً بین شرقی ترین نقطه قاره آفریقا و غربی ترین نقطه آسیا جای دارد. بزرگترین کشور فراقاره ای جهان، روسیه است که بخش اعظم آن در قاره آسیا و بخش غربی آن عمدتاً در اروپا جای دارد. این کشور خود را جزو اروپا می داند و رسماً نیز از این قاره محسوب می شود. وجود پایتخت آن یعنی شهر مسکو در قاره اروپا این باور را تقویت می کند.
مناقشات در مرز اروپا و آسیا همیشه زیاد بوده‌است و کمتر توافقنامه‌ای را می‌توان یافت که تا سده بیستم میلادی ثابت مانده باشد. اکنون بیشترین توافقنامه‌های مقبول رشته‌کوه قفقاز، رشته‌کوه اورال و رود اورال را به عنوان مرز معرفی می‌کنند.[1][2]
شبه جزیره سینا که به وسیله کانال سوئز از قسمت آفریقایی مصر جدا گشته به عنوان بخش آسیایی مصر شناخته می‌شود.
بیشترین جابجایی مرز بین قاره‌ای بین آسیا و اروپا بوده‌است. از اواخر قرن نوزدهم، مرز قفقاز-اورال تقریباً به‌طور جهانی پذیرفته شده‌است. باتوجه به قرارداد کنونی، استاندارد این مرز از دریای اژه، تنگه ترکیه، دریای سیاه، در امتداد حوضه قفقاز بزرگ، قسمت شمال غربی دریای خزر و در امتداد رود اورال و کوه‌های اورال به اقیانوس منجمد شمالی است.[1][2]
قسمت زیادی از خاک این کشور در بخش آسیایی آن قرار دارد ولی بسیاری از شهرهای مهم آن نظیر پایتخت آن مسکو، در بخش اروپایی روسیه واقع شده‌است. همچنین کالینینگراد که برون بوم کشور روسیه است در اروپا قرار دارد.
کشوری اوراسیایی است که بخش بزرگ کشور یعنی آناتولی یا آسیای کوچک در جنوب باختر آسیا و خاورمیانه واقع است و بخش کوچکی نیز به نام تراکیه در منطقهٔ بالکان (منطقه‌ای در جنوب خاور اروپا) قرار دارد. بخش غربی استانبول در قاره اروپا (شبه جزیره تراکیه) و بخش شرقی آن در آسیا (شبه جزیره آناتولی) واقع است.
آذربایجان از لحاظ جغرافیایی فقط بخش شمالی آن در اروپا قراردارد، ولی از نظر تقسیمات سیاسی جزئی از قاره اروپا می‌باشد.
این کشور که در مرکز آسیا قرار دارد ولی بخش غربی رود اورال در اروپا قراردارد و می‌توان آن را جزء کشورهای فراقاره‌ای نامید.
گرجستان کشوری است در منطقهٔ قفقاز اوراسیا. این کشور در سرحد آسیای غربی و اروپای شرقی قرار دارد، به همین دلیل می‌توان آن را جزء کشورهای فراقاره‌ای نامید.
بخش جنوبی کانال پاناما را جزء آمریکای جنوبی می‌دانند و بخش شمالی آن را جزء آمریکای شمالی می‌دانند.
یونان شامل تعدادی جزیره در ساحل آسیای صغیر مانند رودس، جزیره کوس، ساموس، خیوس و لسبوس است.
جزایر بریتانیا خود در اروپا قراردارد، ولی آکراتاری و داکیلیا و قلمرو اقیانوس هند بریتانیا که بخشی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا هستند در آسیا قرارگرفته‌اند.
خاک اصلی این کشور در شبه‌جزیره عربستان در قاره آسیا قرار دارد، با این حال جزایر سقطری به شاخ آفریقا بسیار نزدیک است.
اندونزی با در اختیار داشتن گینه نو غربی در ملانزی یک کشور آسیایی و اقیانوسیه‌ای محسوب می‌شود.
جزیره گینه نو جزیره‌ای است که بخش شرقی آن در کنترل پاپوآ گینه نو و بخش غربی آن در کنترل اندونزی است. اندونزی کشوری آسیایی است و پاپوآ گینه نو خود را کشوری اقیانوسیه‌ای می‌داند، پس به همین دلیل فراقاره‌ای بودن این کشور به تعریف‌های مرز قاره‌ای بستگی دارد.
سرزمین اصلی استرالیا در اقیانوسیه قرارگرفته‌است، ولی جزیره کریسمس و جزایر کوکوس از نظر موقعیت جغرافیایی و مکانی در قارهٔ آسیا قرار دارند.
جزایر ژاپن خود در آسیا قرارگرفته‌است، ولی جزایر اوگاساوارا که بخشی از این کشور است در اقیانوسیه قرارگرفته.
سرزمین اصلی اسپانیا در اروپا قراردارد، ولی جزایر قناری در سواحل آفریقایی اقیانوس اطلس و دو شهر خودمختار سئوتا و ملیلیه در آفریقای شمالی قرارگرفته.
ایتالیا دارای جزایر در جنوب سیسیل است، که از لحاظ جغرافیایی به خاطر نزدیکی آن‌ها به تونس جزئی از قاره آفریقا هستند. مانند پانتلریا و جزیره‌های پلاجیه. با این حال این جزایر از لحاظ سیاسی بخشی از اروپا به‌شمار می‌روند.
بخش اصلی پرتغال در قاره اروپا قرارگرفته‌است، ولی جزایر مادیرا در سواحل آفریقایی اقیانوس اطلس قرارگرفته.
جزایر بریتانیا خود در قاره اروپا قرار دارد، ولی سنت هلنا، اسنشن و تریستان دا کونا که شامل جزیره سنت هلن، جزیره اسنشن و تریستان دا کونا است و بخشی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیاست در آفریقا قرارگرفته.
سرزمین اصلی فرانسه در اروپا قراردارد، ولی مناطق مسکونی رئونیون و مایوت به عنوان ناحیه فرادریایی فرانسه و بخشی از مناطق غیرمسکونی سرزمین‌های جنوبی فرانسه در آفریقا قرارگرفته‌اند.
جزایر بریتانیا خود در اروپا قراردارد، ولی برمودا که بخشی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیاست در آمریکای شمالی قرارگرفته.
خاک اصلی دانمارک و جزایر فارو در اروپا قرارگرفته‌اند ولی جزیره گرینلند در آمریکای شمالی قراردارد.
خاک اصلی فرانسه در اروپا قراردارد، ولی سنت پیر و ماژلان به عنوان مجموعه فرادریایی فرانسه در آمریکای شمالی قراردارد.
جزایر بریتانیا خود در اروپا قراردارد، ولی جزایر فالکلند که بخشی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیاست در آمریکای جنوبی قرارگرفته.
خاک اصلی فرانسه در اروپا قراردارد، ولی گویان فرانسه به عنوان ناحیه فرادریایی فرانسه در آمریکای جنوبی قرارگرفته‌است.
جزایر بریتانیا خود در اروپا قراردارد، ولی بخشی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا مانند جزایر تورکس و کایکوس، جزایر کیمن، جزایر ویرجین بریتانیا، آنگویلا و مونتسرات در کارائیب قرارگرفته‌اند.
این پادشاهی از چهار بخش تشکیل شده‌است، این چهار بخش هلند، کوراسائو، آروبا و سینت مارتن اند. به جز هلند باقی بخش‌ها در کارائیب قرارگرفته‌اند.
خاک اصلی فرانسه در اروپا قراردارد، ولی سنت مارتین فرانسه و سنت بارثلمی به عنوان مجموعه فرادریایی فرانسه و جزیره گوادلوپ و مارتینیک به عنوان ناحیه فرادریایی فرانسه در کارائیب قرارگرفته‌اند.
جزایر بریتانیا خود در اروپا قراردارد، ولی جزایر پیت‌کرن که بخشی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیاست در اقیانوسیه قرارگرفته.
خاک اصلی فرانسه در اروپا قراردارد، ولی پلی‌نزی فرانسه و کالدونیای جدید به عنوان کشور فرادریایی فرانسه و والیس و فوتونا به عنوان مجموعه فرادریایی فرانسه در اقیانوسیه قرارگرفته‌اند.
خاک اصلی این کشور در آمریکای جنوبی قرارگرفته‌است، ولی مجمع‌الجزایر سن آندرس، پروویدنسیا و سانتا کاتالینا در آمریکای شمالی قراردارد.
خاک اصلی این کشور در آمریکای جنوبی قرارگرفته‌است، ولی جزیره پرندگان در آمریکای شمالی قراردارد.
سرزمین اصلی ایالات متحده آمریکا و آلاسکا در آمریکای شمالی قراردارند، ولی جزایر هاوائی و ساموآی آمریکا، جزایر ماریانای شمالی، جزیره گوآم و جزایر کوچک حاشیه‌ای (به جز جزیره ناواسا) در اقیانوسیه قرارگرفته‌اند.
خاک اصلی شیلی در آمریکای جنوبی قرارگرفته‌است، ولی جزیره ایستر و جزیره سالای گومز به عنوان شرقی‌ترین نقطه مثلث پلی‌نزی که در اقیانوسیه است، قرارگرفته‌اند.
بر اساس سیستم پیمان جنوبگان، سراسر این قاره تنها منطقه‌ای برای پژوهش علمی است و هر گونه کنش نظامی و ادعای مالکیت در آن ممنوع است.[3] ولی هم‌اکنون ۷ کشور بر مناطقی از این قاره ادعای مالکیت دارند. بر همین اساس می‌توان آن‌ها را کشور فراقاره‌ای نامید.
قلمرو بریتانیایی جنوبگان قلمروی مورد ادعای بریتانیا در جنوبگان است، این سرزمین محدوده‌ای میان ۲۰ درجه شرقی تا ۸۰ درجه شرقی و از قطب جنوب (۹۰ درجه جنوبی) تا ۶۰ درجه جنوبی ادامه می‌یابد.
این سرزمین در سال ۱۹۰۸ میلادی تحت ادعای مالکیت بریتانیا قرار گرفت و تا سال ۱۹۶۲ میلادی به‌عنوان جزئی از جزایر فالکلند اداره می‌شد. در ۳ مارس ۱۹۶۲ میلادی «قلمرو بریتانیایی جنوبگان» از به‌هم پیوستن چندین جزیره و شبه جزیره در قطب جنوب تشکیل شد.[4]
قلمرو وابسته راس بخش مورد ادعای نیوزیلند از جنوبگان است که به صورت یک قطاع دایره از قطب جنوب آغاز شده و در امتداد نصف‌النهار ۱۶۰ درجه شرقی تا نصف‌النهار ۱۵۰ درجه غربی تا مدار ۶۰ درجه جنوبی ادامه دارد.
سرزمین اَدِلی منطقه مورد ادعای فرانسه است که در میان طول جغرافیایی ۱۳۶ درجه تا ۱۴۲ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ۶۷ درجه جنوبی تا قطب جنوب (۹۰ درجه جنوبی) قرارگرفته‌است.
قلمرو جنوبگان استرالیا بخش مورد ادعای استرالیا است که شامل دو بخش است، یکی محدوده‌ای میان ۱۶۰ درجه شرقی تا ۱۴۲ درجه و ۲ دقیقه شرقی و یکی دیگر بخشی بین ۱۳۶ درجه و ۱۱ دقیقه شرقی تا ۴۴ درجه و ۳۸ دقیقه شرقی است. عرض جغرافیایی این دو سرزمین از قطب جنوب (۹۰ درجه جنوبی) تا مدار ۶۰ درجه جنوبی است.
سرزمین شهبانو ماود بخش مورد ادعای نروژ است که میان طول جغرافیایی ۲۰ درجه غربی و ۴۵ درجه شرقی قرار گرفته، ولی مرزهای عرض جغرافیایی این قلمرو به صورت دقیق مشخص نشده‌اند.
جزیره پتر یکم و جزیره بووه دو جزیره جنوبگانی این کشور هستند، ولی جزیره بووه شامل پیمان جنوبگان قرار نمی‌گیرد.
قلمرو جنوبگان شیلی بخش مورد ادعای شیلی است که محدوده‌ای میان طول جغرافیایی ۵۳ تا ۹۰ درجه غربی و از قطب جنوب (۹۰ درجه جنوبی) تا مدار ۶۰ درجه جنوبی را در بر می‌گیرد.
جنوبگان آرژانتین بخش مورد ادعای آرژانتین است که شبه‌جزیره جنوبگانی و محدوده‌ای مثلثی‌شکل را دربر می‌گیرد که تا قطب جنوب (۹۰ درجه جنوبی) ادامه می‌یابد و میان نصف‌النهارهای ۲۵ درجه تا ۷۴ درجه غربی و مدار ۶۰ درجه جنوبی واقع شده‌است.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
