کاتتر سیاهرگ مرکزی(به انگلیسی:Central Venuse Catheter)قسطرهای پلیمری با عیار پزشکی است که مایعاتی چون سرم را وارد ورید میکند. کاربرد کاتتر سیاهرگ مرکزی کاتتریزاسیون یا کانولاسیون است.
اطلاعات اجمالی کاتتر سیاهرگ مرکزی, سرعنوانهای موضوعی پزشکی ...
کاتتر سیاهرگ مرکزی
دیاگرام نشاندهنده نصب یک سی.وی. سی از راه سابکلاوین سمت راست.
محل کارگذاری (ساب کلاوین، ژوگولار، فمورال، محیطی مرکزی یا PICC)
برخی ویژگیهای خاص کاتتر (کاف دار، بدون کاف، آغشته به هپارین، آنتیبیوتیک یا مواد آنتی باکتریال، تعداد لومنها و …)
کاتترهای مرکزی Nontunneled
کاتترهای مرکزی Tunneled
پورتهای کاشتنی (Implantable Ports)
کاربرد برای درمان در کوتاه مدت
کارگذاری بدون جراحی و از راه پوست
ورید سابکلاوین
ورید ژگولار
ورید فمورال
تعداد لومنها از یک تا چهار عدد
طول ۱۲ تا ۳۰ سانتیمتر
کارگذاری سریع
خروج سریع
میزان عفونت بالا
نیازمند تعویض پانسمان
نیاز به شست و شوی دائم لومنها
انتخاب کاتتر مناسب به عوامل زیر وابسته است:
روند بیماری
تاریخچه پزشکی
ایمنی و راحتی بیمار
مقدار و نوع مایع یا دارویی که تزریق خواهد شد
کفایت و امکان استفاده از عروق محیطی
آسیب به تمامیت عروقی (Potential harm to vessel integrity)
نظارت مستمر بر فشار ورید مرکزی (CVP) یا تکرار نمونه خون وریدی
زمان ماندگاری
تزریق چند دارو به صورت همزمان
مجموعاً منع مطلقی برای کاتتریزاسیون وریدی وجود ندارد
اما در مواردی بهتر استاز آن خودداری گردد:
اختلالات خونریزی دهنده
درمان با داروهای ضد انعقاد یا ترومبولیتیک
بیماران پرخاشگر
محدودیتهای آناتومیکی در محل کارگذاری
در اندام دچار آزردگی، سوختگی، عفونت یا درماتیت در محل کارگذاری و واسکولی
نکته: محلولهای اسکلروزان، برخی داروهای شیمی درمانی و وازوپرسورها که اگر از بافت نشت کنند میتوانند موجب نکروز یا تاول شوند، بهتر است از راه وریدهای مرکزی استفاده گردند مگر در مواقع اورژانس یا چنانچه دسترسی به ورید مرکزی به راحتی یا در زمان مقتضی مقدور نباشد (در مورد سالین هیپرتونیک، کلراید کلسیم و پتاسیم و آمیودارون نیز چنین است).
نکته) پس از کاتترگذاری انجام یک گرافی ساده قفسه سینه جهت ارزیابی عوارض و قرارگیری صحیح کاتتر لازم است.
نکته) سونوگرافی احتمال انجام موفقیتآمیز کاتترگذاری ورید سابکلاوین را افزایش میدهد.
درازمدت:
عفونت ورید
ترومبوز ورید
نکته) با رعایت بهداشت مناسب دستها، بهکارگیری حداکثر احتیاطات در هنگام کاتترگذاری، استفاده از ضدعفونیکننده پوست کلرهگزیدین و بازبینی روزانه از روی نیاز به کاتتر به کاهش خطر عفونت کمک خواهد کرد.