پنج‌گانه مدرن در بازی‌های المپیک تابستانی

پنج‌گانه مدرن یکی از ورزش‌های بازی‌های المپیک تابستانی است که در آن ورزشکاران به رقابت می‌پردازد.

پنج‌گانه مدرن در بازی‌های المپیک تابستانی
سازمان
رویدادها	2 (مرد: 1؛ زن: 1)
بازی‌ها
۱۸۹۶ • 1900 • 1904 • 1908 • 1912 • 1920 1924 • 1928 • 1932 • 1936 • 1948 • 1952 1956 • 1960 • 1964 • 1968 • 1972 • 1976 1980 • 1984 • 1988 • 1992 • 1996 • 2000 2004 • 2008
مدال‌آوران

تاریخچه

توسعه به عنوان یک ورزش المپیک

پنج‌گانه مدرن توسط بنیانگذار بازی‌های مدرن، بارون پیر دو کوبرتن ایجاد شد و نخستین بار در سال ۱۹۱۲ میلادی ورزشکارانی در این رشته به رقابت پرداختند.^[1][2] کوبرتن برای ابداع این ورزش، از رویداد پنج‌گانه در بازی‌های المپیک باستان الهام گرفت که بنا بر مهارت‌های ایده‌آل سربازان یونانی در آن زمان ایجاد شده بود. پنج‌گانهٔ مدرن نیز به نوبهٔ خود، در آغاز قرن بیستم تحت‌تأثیر سنت‌های چند ورزشی نظامی و غیرنظامی در سوئد قرار گرفت.^[3] در این رویدادها، ورزش‌هایی که سطح بالا در نظر گرفته می‌شدند، مانند شمشیربازی، تیراندازی با تپانچه و سوارکاری با بازی‌های محبوب‌تر همچون دویدن و شنا کردن ترکیب شدند.^[3]

پنج ورزشی که بدین ترتیب پنج‌گانه مدرن را تشکیل می‌دهند (تا سال ۲۰۲۱) عبارتند از:

• شمشیربازی سلاح اپه
• شنای آزاد ۲۰۰ متر
• پرش با اسب ناآشنا (که در سال ۲۰۲۸ قرارست با مسابقه پرش از موانع جایگزین شود)
• دوی صحرانوردی ۳ کیلومتر
• تیراندازی با تپانچه (به عنوان تیراندازی با تپانچه لیزری در ترکیب با دویدن)

پس از بیش از نیم قرن ثبات نسبی، پنج‌گانهٔ مدرن از دههٔ ۱۹۸۰ تاکنون دستخوش تغییرات متعددی شده و چند بار نحوهٔ حضور آن در برنامهٔ بازی‌های المپیک مورد بحث قرار گرفته است.^[4]

با شروع بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۹۶، تصمیمی اتخاذ شد که ورزشکاران پنج بخش این بازی را به جای پنج روز جداگانه، در یک روز برگزار کنند.^[2] در همان سال مسابقات تیمی مردان از المپیک حذف شد. مسابقات زنان اولین بار در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۰ معرفی شد.^[1] پس از بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۸، تیراندازی با تپانچه بادی در حین دویِ ۳ ک‌م برگزار می‌شود.^[2] از بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۲ به این سو، تیراندازی با استفاده از تفنگ لیزری انجام می‌شود،^[2] و دویدن و تیراندازی به عنوان یک رویداد در هم ترکیب شدند.^[5]

پنج‌گانه مدرن تا دهه ۲۰۱۰ میلادی، همچنان به عنوان ورزشی قدیمی و فاقد محبوبیت، مورد انتقاد قرار می‌گرفت.^[6] آسوشیتدپرس در سال ۲۰۱۳ گزارش داد که کمیته بین‌المللی المپیک در حال بررسی حذف آن از بازی‌های المپیک تابستانی است.^[6] در پاسخ به این انتقادات، هیئت حاکمهٔ این ورزش، UIPM، تغییراتی را در آن ایجاد کرد، از جمله برگزاری هر پنج مسابقه در یک استادیوم واحد. این تغییرات برای بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۶ برنامه‌ریزی شده بود؛ اما برای اولین بار در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۰ اجرایی شد.^[6]

رویدادهای پنج‌گانه مدرن در بازی‌های المپیک به شرح زیر بود:

Event	1912	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	2000	04	08	۱۲	۱۶	۲۰	۲۴
اپه	نوبت گردشی	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	نوبت گردشی با پاداش	●	●
شنا	300 م	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	200 م	●	●	●	●	●	●
سوارکاری	Cross-country	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	پرش با اسب	●	●	●	●	●	●	●	●	●
تیراندازی	تپانچه	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	تپانچه بادی	●	●	●	لیزر	●	●	●
دو صحرانوردی	4000 م	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	3000 م	●	●	●	●	3200 م	●
محل برگزاری	۵	۱	۴	۵	۵	۵	۳	۱	۴	۵	۵	۴	۵	۵	۴	۲	۵	۵	۳	۳	۲	۳	۳	۳	۲	۲

اسب سواری

رویداد اسب سواری در پنج‌گانه مدرن - به دلایل مختلف - از زمان اختراع این ورزش مورد بحث بوده است.^[4] کوبرتن و سازمان‌دهندگان بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۱۲ دیدگاه‌های متفاوتی در مورد در دسترس بودن اسب‌ها داشتند: کوبرتن خواستار اسب‌هایی بود که به‌طور تصادفی توسط میزبانان ارائه شوند، در حالی که کمیتهٔ سوئدی ترجیح می‌داد که شرکت‌کنندگان اسب‌های خود را همراهشان بیاورند.

برای بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۸، سوارکاری کراس کانتری (صحرانوردی) به پرش نمایشی تغییر یافت.

در نوامبر ۲۰۲۱، UIPM اعلام کرد که از بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۸ به بعد، پرش از روی مانع بخشی از پنج‌گانه مدرن المپیک نخواهد بود؛ این تصمیم بدان جهت اتخاذ گردید که در حادثه‌ای حین بازی‌های ۲۰۲۰ کیم رایسنر، مربی زنان آلمان، به اسب آنیکا شلئو، پنج‌گانه‌کار کشورش، با مشت ضربه زد.^[7] در پاسخ، ۶۵۰ ورزشکار پنج‌گانه نام خود را در طوماری درج کردند و با انتقاد از اتفاق رخ‌داده، از مدیران UIPM خواستار استعفا شدند و UIPM اعلام کرد این موضوع را بررسی خواهد کرد.^[8]

رویدادها

ورزش پنجگانه مدرن از سال ۱۹۱۲ به‌طور مداوم در برنامه المپیک بوده است ولی تا بازی‌های ۲۰۰۰ شامل بخش زنان نشده بود.

Event	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	۱۲	۱۶	۲۰	۲۴	Years
انفرادی مردان	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	۲۶
تیمی مردان								•	•	•	•	•	•	•	•	•	•	•									۱۱
انفرادی زنان																				•	•	•	•	•	•	•	۷
مجموع	۱	۱	۱	۱	۱	۱	۱	۲	۲	۲	۲	۲	۲	۲	۲	۲	۲	۲	۱	۲	۲	۲	۲	۲	۲	۲

جدول مدال‌ها

Sources:^[9]

رتبه	کشور	طلا	نقره	برنز	مجموع
۱	مجارستان (HUN)	۱۰	۸	۶	۲۴
۲	سوئد (SWE)	۹	۷	۵	۲۱
۳	اتحاد شوروی (URS)	۵	۵	۵	۱۵
۴	بریتانیای کبیر (GBR)	۴	۲	۳	۹
۵	روسیه (RUS)	۴	۱	۰	۵
۶	لهستان (POL)	۳	۰	۱	۴
۷	ایتالیا (ITA)	۲	۲	۴	۸
۸	آلمان (GER)	۲	۰	۱	۳
۹	لیتوانی (LTU)	۱	۳	۱	۵
۱۰	مصر (EGY)	۱	۱	۰	۲
۱۱	جمهوری چک (CZE)	۱	۰	۱	۲
۱۲	استرالیا (AUS)	۱	۰	۰	۱
	قزاقستان (KAZ)	۱	۰	۰	۱
۱۴	ایالات متحده آمریکا (USA)	۰	۶	۳	۹
۱۵	فرانسه (FRA)	۰	۲	۲	۴
۱۶	فنلاند (FIN)	۰	۱	۴	۵
۱۷	تیم متحد (EUN)	۰	۱	۱	۲
	چکسلواکی (TCH)	۰	۱	۱	۲
۱۹	اوکراین (UKR)	۰	۱	۰	۱
	لتونی (LAT)	۰	۱	۰	۱
	چین (CHN)	۰	۱	۰	۱
	ژاپن (JPN)	۰	۱	۰	۱
۲۳	بلاروس (BLR)	۰	۰	۲	۲
	کره جنوبی (KOR)	۰	۰	۲	۲
۲۵	برزیل (BRA)	۰	۰	۱	۱
	مکزیک (MEX)	۰	۰	۱	۱
مجموع (۲۶ کشور)		۴۴	۴۴	۴۴	۱۳۲

کشورها و تعداد شرکت‌کنندگان آن‌ها

ملی	96	00	04	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	سال
آرژانتین (ARG)											۳	۳	۱	۳														۶
استرالیا (AUS)												۱	۳	۳	۳	۳	۲	۲	۱	۳	۱	۳	۱	۲	۲	۱	۲	۱۸
اتریش (AUT)					۱					۲				۳	۳	۳	۳		۲	۳	۱						۱	۱۰
بحرین (BRN)																				۳	۳							۲
بلاروس (BLR)																								۲	۳	۴	۴	۶
بلژیک (BEL)							۴	۳		۳	۳	۱		۱														۶
برزیل (BRA)										۳	۳	۳	۳	۳	۱										۲	۱	۱	۱۱
بلغارستان (BUL)																۳	۳	۳	۳			۲		۱				۷
کانادا (CAN)																	۳	۳			۳	۲			۲	۳	۲	۸
شیلی (CHI)											۲	۳	۳		۱						۳					۱	۱	۸
چین (CHN)																					۱	۱		۲	۳	۴	۴	۸
چین تایپه (TPE)																				۱	۲							۲
کوبا (CUB)																										۱		۳
جمهوری چک (CZE)																									۳	۳	۳	۵
چکسلواکی (TCH)							۲	۳			۲		۱			۱		۳	۳		۳	۳						۹
دانمارک (DEN)					۴	۴	۳	۲						۱		۱	۳	۲		۱				۱				۱۰
آلمان شرقی (GDR)																۳												۱
اکوادور (ECU)																												۱
مصر (EGY)																				۳	۳	۳		۱	۲	۳	۳	۱۱
استونی (EST)																						۱	۱	۱				۳
فنلاند (FIN)						۲	۳	۳		۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳								۱۳
فرانسه (FRA)					۲	۴	۴	۳	۱	۳	۳	۳	۱	۳		۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۲	۳	۴	۳	۳	۲۴
گرجستان (GEO)																							۱					۱
تیم متحد آلمان (EUA)														۳	۳													۲
آلمان (GER)					۱			۳	۳	۳		۳										۳		۲	۳	۴	۴	۱۲
بریتانیای کبیر (GBR)					۳	۴	۴	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۱	۲	۲	۴	۴	۲۸
یونان (GRE)										۱												۱		۱	۲			۴
گواتمالا (GUA)																						۱			۱	۱	۱	۶
مجارستان (HUN)								۱	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳		۳	۳	۳	۴	۴	۴	۴	۲۱
ایرلند (IRL)																			۳								۲	۴
ایتالیا (ITA)						۱	۴	۳	۳	۳	۳	۳	۱	۳	۱	۳	۳	۳	۱	۳	۳	۳	۳	۳	۴	۴	۴	۲۴
ژاپن (JPN)														۲	۳	۳	۳	۳		۳	۳	۱				۱	۳	۱۲
قزاقستان (KAZ)																							۲		۲	۲	۲	۶
قرقیزستان (KGZ)																							۱		۲			۲
لتونی (LAT)																						۳	۱	۲	۲	۲	۲	۸
لیتوانی (LTU)																						۳	۱	۱	۲	۴	۳	۸
مراکش (MAR)														۲														۱
مکزیک (MEX)									۲	۲	۲	۳	۳	۳	۳	۳	۳		۲	۳	۳	۳	۲	۲	۲	۲	۲	۲۰
هلند (NED)					۱		۴	۳	۱	۳							۳											۶
نیوزیلند (NZL)																			۱									۱
نروژ (NOR)					۲	۲	۲																					۳
پرو (PER)										۱												۱						۲
لهستان (POL)								۳						۳			۳	۳	۳		۳	۳	۲	۳	۴	۴	۳	۱۵
پرتغال (POR)								۱	۲			۳								۳	۱	۱	۱					۷
رومانی (ROU)													۳				۳		۳			۱	۱	۱				۶
روسیه (RUS)					۵																		۳	۳	۴	۴	۴	۷
کمیته المپیک روسیه (ROC_2020)																												۱
آفریقای جنوبی (RSA)												۱	۳	۱								۱	۱	۱				۶
کره جنوبی (KOR)															۱					۳	۳	۳	۱		۲	۳	۳	۱۰
اتحاد شوروی (URS)												۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳								۹
اسپانیا (ESP)											۳			۲					۳	۳	۳	۳				۱		۸
سوئد (SWE)					۱۲	۴	۴	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۱	۲	۱			۲۱
سوئیس (SUI)										۳	۳	۳		۳		۱	۳	۱		۳	۳	۱	۱	۱	۱	۱		۱۴
تونس (TUN)														۳														۱
ترکیه (TUR)																												۲
اوکراین (UKR)																							۱	۳	۱	۳	۴	۷
تیم متحد (EUN)																						۳						۱
ایالات متحده آمریکا (USA)					۱	۲	۴	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳	۳		۳	۳	۳	۱	۴	۴	۴	۳	۲۴
اروگوئه (URU)											۳	۳									۱	۱						۴
ازبکستان (UZB)																												۱
آلمان غربی (FRG)																۳	۳	۳		۳	۳							۵
Nations					۱۰	۷	۱۱	۱۴	۱۰	۱۶	۱۶	۱۹	۱۶	۲۳	۱۵	۱۸	۲۰	۱۷	۱۷	۱۸	۲۶	۳۰	۲۲	۲۴	۲۶	۲۷	۲۶	۶۰
Athletes					۳۲	۲۳	۳۸	۳۷	۲۴	۴۲	۴۵	۵۱	۴۰	۶۰	۳۷	۴۸	۵۹	۴۷	۴۳	۵۲	۶۵	۶۶	۳۲	۴۸	۶۴	۷۲	۷۲	۸۲۳+
سال	96	00	04	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12

منابع

1. "ON-Modern pentathlon at the Tokyo Olympics". Reuters. 2021-06-22. Retrieved 2021-08-05.
2. Helfers, Edward (2012-08-09). "The Glorious Irrelevance of Modern Pentathlon". The Atlantic (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-05.
3. Sandra Heck (2013). Von Spielenden Soldaten und kämpfenden Athleten. Die Genese des Modernen Fünfkampfes. Göttingen: V & R Unipress. ISBN 978-3-8471-0201-4.
4. Andy Bull (2021-11-03). "Modern pentathlon was at risk long before a horse was punched. How to update it?". گاردین. Retrieved 2021-11-29.
5. "Olympics: modern pentathlon to become four-event discipline". the Guardian (به انگلیسی). 2008-11-24. Retrieved 2021-08-05.
6. Wilson, Stephen (8 February 2013). "IOC set to remove 1 sport from Olympic program; modern pentathlon appears most at risk". Times Colonist. Retrieved 2021-08-05.
7. Ben Church (5 November 2021). "Modern Pentathlon removes horse riding from competition after Tokyo 2020 incident". CNN. Retrieved 2021-11-07.
8. "UIPM to meet athletes seeking board resignation over horse riding axe". Reuters. 6 November 2021. Retrieved 2021-11-07.
9. "Olympic Analytics - Medals by Countries". olympanalyt.com. Retrieved 2022-01-31.

• Sandra Heck (2013) Modern Pentathlon at the London 2012 Olympics: Between Traditional Heritage and Modern Changes for Survival, The International Journal of the History of Sport, 30:7, 719-735, doi:10.1080/09523367.2013.782485
• Sandra Heck: Von Spielenden Soldaten und kämpfenden Athleten. Die Genese des Modernen Fünfkampfes. Göttingen: V & R Unipress. 2013, شابک ‎۹۷۸-۳-۸۴۷۱-۰۲۰۱-۴
• Heck, Sandra. "Making Debrouillards: the modern pentathlon and the pursuit of completeness." Olympika: The International Journal of Olympic Studies, vol. 19, 2010, p. 139+. Gale Academic Onefile, Accessed 27 Sept. 2019.