پلی‌نزیایی‌ها

مردمان پُلی‌نِزیایی‌ یا پُلی‌نزیایی‌ها (انگلیسی: Polynesians) گروهی قومی زبانی متشکل از گروه‌های قومی هستند که بومی (پُلی‌نِزی (جزایری واقع در مثلث پلی‌نزی)، منطقه ای وسیع از اقیانوسیه در اقیانوس آرام) هستند. ریشه اولیه پیشاتاریخی این مردمان به جزایر جنوب شرقی آسیا بازمی‌گردد و ایشان بخشی از گروه قومی-زبانی بزرگتر آسترونزیایی بوده و ریشه زبانی آنها با بومیان تایوان مشترک است. این مردمان به زبان‌های پلی‌نزیایی، که شاخه ای از زیرخانواده زبان‌های اقیانوسیه‌ای از خانواده زبان‌های آسترونزیایی است، صحبت می‌کنند. مردم بومی مائوری بزرگ‌ترین بخش جمعیتی را از مردمان پُلی‌نِزیایی‌ را تشکیل می‌دهند،^[9] پس از ایشان آن ساموایی‌ها، بومیان هاوایی، تاهیتیایی‌ها، تونگایی‌ها ومائوری‌های جزایر کوک پر جمعیت‌ترین پلی نزیایی‌ها هستند.

پلی‌نزیایی‌ها

کل جمعیت
ح. ۳،۲۰۰،۰۰۰
مناطق با جمعیت چشمگیر
نیوزیلند	۱٬۱۵۷٬۴۷۸[1]
ایالات متحده آمریکا	۹۸۸٬۵۱۹[2]
استرالیا	۴۰۹٬۸۰۵
پلی‌نزی فرانسه	ح. ۲۱۵٬۰۰۰[3]
ساموآ	۱۹۲٬۳۴۲
تونگا	۱۰۳٬۰۳۶
جزایر کوک	۱۷٬۶۸۳
کانادا	۱۰٬۷۶۰[4]
تووالو	۱۰٬۶۴۵[5]
شیلی	۹٬۳۹۹[6]
زبان‌ها
زبان‌های پلی‌نزیایی (زبان هاوایی، زبان مائوری، زبان رپا نویی، زبان ساموآیی، زبان تاهیتیایی، زبان تونگایی، زبان تووالویی و سایر زبان‌ها), انگلیسی، فرانسوی و اسپانیایی
دین
مسیحیت (۹۶٫۱٪)[7] و باورها و اساطیر پلی نزیایی[8]
قومیت‌های وابسته
سایر مردمان آسترونزیایی و یورونزی‌ها

اهالی ساموآ

کودکان اهل تاهیتی

پُلی‌نزیایی‌ها به عنوان دریانوردانی بزرگ شهرت پیدا کرده‌اند، با قایق‌هایشان به دورافتاده‌ترین گوشه‌های اقیانوس آرام دست یافته و در جزایری در فاصله‌های طولانی از هم مانند هاوایی، راپانویی (جزیره عید پاک)، و آئوتاروا (نیوزیلند)، کوچگاه‌هایی را ایجاد کرده و در آنها سکونت نمودند^[10] مردم پلی‌نزی این سفرهای دریایی را با استفاده از مهارت‌های ناوبری باستانی، از جمله خواندن ستارگان، جریان‌ها، ابرها و حرکات پرندگان انجام دادند. مهارت‌هایی که درطی نسل‌های متوالی تا به امروز منتقل شده است.^[11]

ریشه‌های پلی‌نزیایی‌ها

مقاله‌های اصلی: مردمان آسترونزیایی و Polynesia § History

گسترش کوچ نشینان پلی‌نزیایی در اقیانوس آرام و در منطقه ای که مثلث پلی‌نزی نامیده می‌شود.

پُلی‌نزیایی‌ها، از جمله ساموایی‌ها، تونگایی‌ها، نیوئی‌ها، مائوری‌های جزایر کوک، مائوهی‌های تاهیتی، مائولی‌های هاوایی، اهالی جزایر مارکیز و مائوری‌های نیوزیلند، زیرمجموعه‌ای از مردمان آسترونزیایی هستند. بر اساس شواهد ژنتیکی،^[12] زبانی^[13] و باستان‌شناسی،^[14] پُلی‌نزیایی‌هاریشه‌های مشابهی با بومیان تایوان، اهالی ناحیه دریایی جنوب شرق آسیا، میکرونزی و ماداگاسکار دارند^[15]

مهاجرت‌ها وپراکندگی مردمان آسترونزیایی^[16]در طی زمان

منابع

1. Population Movement in the Pacific: A Perspective on Future Prospects. Wellington: New Zealand Department of Labour بایگانی‌شده در ۷ فوریه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
2. "Chuukese and Papua New Guinean Populations Fastest Growing Pacific Islander Groups in 2020".
3. Landfalls of Paradise: Cruising Guide to the Pacific Islands, Earl R. Hinz & Jim Howard, University of Hawaii Press, 2006, page 80.
4. "Census Profile, 2016 Census". 8 February 2017.
5. "Population of communities in Tuvalu". world-statistics.org. 11 April 2012. Retrieved 20 March 2016.
6. "Síntesis de Resultados Censo 2017" (PDF). Instituto Nacional de Estadísticas, Santiago de Chile. p. 16.
7. Christianity in its Global Context, 1970–2020 Society, Religion, and Mission, Center for the Study of Global Christianity
8. Wellington, Victoria University of (1 December 2017). "Arts, humanities and social sciences". victoria.ac.nz. Archived from the original on 13 April 2016. Retrieved 14 April 2018.
9. "Māori population estimates: At 30 June 2022". www.stats.govt.nz. Retrieved 2023-01-31.
10. Wilmshurst, Janet M.; Hunt, Terry L.; Lipo, Carl P.; Anderson, Atholl (1 February 2011). "High-precision radiocarbon dating shows recent and rapid initial human colonization of East Polynesia". Proceedings of the National Academy of Sciences (به انگلیسی). 108 (5): 1815–1820. doi:10.1073/pnas.1015876108. ISSN 0027-8424. PMC 3033267. PMID 21187404.
11. DOUCLEFF, MICHAELEEN (23 January 2013). "How The Sweet Potato Crossed The Pacific Way Before The Europeans Did". NPR. Retrieved 25 January 2020.
12. "Mitochondrial DNA Provides a Link between Polynesians and Indigenous Taiwanese". PLOS Biology. 3 (8): e281. 2005. doi:10.1371/journal.pbio.0030281. PMC 1166355.
13. "Pacific People Spread From Taiwan, Language Evolution Study Shows". ScienceDaily. 27 January 2009. Retrieved 29 April 2010.
14. Pietrusewsky, Michael (2006). "Initial Settlement of remote Oceania: the evidence from physical anthropology". In Simanjuntak, T.; Pojoh, I.H.E.; Hisyam, M. (eds.). Austronesian Disapora and the Ethnogenesis of People in Indonesian Archipelago. Proceedings of the International Symposium. Jakarta: LIPI Press. pp. 320–347.
15. Bellwood, Peter; Fox, James J.; Tryon, Darrell (2005). The Austronesians: historical and comparative perspectives. ANU E Press. ISBN 978-1-920942-85-4.
16. Chambers, Geoffrey K. (2013). "Genetics and the Origins of the Polynesians". eLS. doi:10.1002/9780470015902.a0020808.pub2. ISBN 978-0-470-01617-6.

پیوند به بیرون