پطروس پالیان

پطروس پالیان (ارمنی: Պետրոս Պալեան زاده ۱۰ اردیبهشت ۱۳۱۰^[1] خورشیدی در تهران – درگذشته ۲۴ اسفند ۱۴۰۱ در لس‌آنجلس)^[2] فیلم‌بردار ارمنی‌تبار اهل ایران بود.

پطروس پالیان Peros Palian
زادهٔ	۱۰ اردیبهشت ۱۳۱۰ تهران، ایران
درگذشت	۲۴ اسفند ۱۴۰۱ (۹۱ سال) لس‌آنجلس، ایالات متحده آمریکا
ملیت	ایرانی ارمنی‌تبار
پیشه	فیلم‌بردار
همسر	دو بار

زندگی‌نامه

در سال ۱۳۱۰ خورشیدی (۱۹۳۱ میلادی) در تهران به دنیا آمد پس از گذراندن دوره سینمایی شعبه دانشگاه سیراکیوس در تهران به سال ۱۳۳۲ خورشیدی (۱۹۵۳ میلادی) از ابتدا در دیانا فیلم و سپس در اداره کل هنرهای زیبای کشور به عنوان فیلمبردار خبری و آثار مستند مشغول به کار شد. از میان مهم‌ترین فیلم‌های مستندی که فیلمبردارشان بود به شقایق سوزان به کارگردانی هوشنگ شفتی و طلوع جدی به کارگردانی (احمد فاروقی قاجار در ۱۳۴۲ خورشیدی / ۱۹۶۳ میلادی) اشاره کرد. شقایق سوزان یکی از آثار ماندگار مستند در زمینه مردم‌شناسی بر محور زندگی ایل بختیاری است و طلوع جدی اثری متفاوت که گردشی در کوچه‌ها و محله‌ها و مکان‌های تاریخی اصفهان همراه با پسرکی بازیگوش. پالیان از ۱۳۳۸ خورشیدی (۱۹۵۹ میلادی) با فیلم هالو ساخته حسین امیرفضلی به سینمای حرفه‌ای روی آورد. پس از فیلمبرداری شیطان برای اکبر صادقی ۱۳۵۸ خورشیدی (۱۹۷۹ میلادی) به ایالات متحده آمریکا رفت و آنجا را به عنوان محل اقامت برگزید وی هم‌اکنون ساکن ایالت کالیفرنیا است. وی بیش از ده عنوان فیلم بلند را در کارنامه اش ثبت کرد. شب قوزی (فرخ غفاری، ۱۳۴۳ خورشیدی / ۱۹۶۴ میلادی) و سیاوش در تخت جمشید (فریدون رهنما، ۱۳۴۶ خورشیدی / ۱۹۶۷ میلادی) از مهم‌ترین آثار سینمایی است که پالیان فیلمبرداری اش را بر عهده داشت

درگذشت

در ۲۴ اسفند ۱۴۰۱ در سن ۹۱ سالگی در لس‌آنجلس درگذشت.^[3][4]

فیلم‌شناسی

فیلم‌های مستند و کوتاه

پان آمریکن، تارهای پشم، چهره‌ها و رنگ‌ها، رقص‌های محلی خراسان، شقایق سوزان، شهر تهران، طلوع جدی، موزه‌های ایران، ...

سینمایی

عنوان فیلم	سال	کارگردان	فیلمبردار	مدیر فیلمبرداری	تهیه‌کننده	یادداشت
هالو	۱۳۳۸	حسین امیرفضلی	آری
شد شد، نشد نشد	۱۳۳۹	هوشنگ شفتی و احمد افسانه	آری
شب قوزی	۱۳۴۳	فرخ غفاری	آری
سیاوش در تخت جمشید	۱۳۴۶	فریدون رهنما	آری
یک اصفهانی در نیویورک	۱۳۵۱	شاءاله ناظریان		آری	آری
یاران	۱۳۵۳	محمد دلجو و امیر مجاهد	آری
هیاهو	۱۳۵۳	محمد صفار	آری
علف‌های هرز	۱۳۵۵	محمد دلجو و امیر مجاهد	آری
شارلوت به بازارچه می‌آید	۱۳۵۶	عباس جلیلوند	آری
این گروه محکومین	۱۳۵۶	هادی صابر		آری
ساخت ایران	۱۳۵۷	امیر نادری		آری
شمر	۱۳۵۹	اکبر صادقی	آری

جوایز و افتخارات

فیلم طلوع جدی در ۱۳۴۳ خورشیدی (۱۹۶۴ میلادی) جایزه بهترین فیلم برای جوانان را در جشنواره کن به دست آورد و همچنین پلاک نقره جشنواره کارتاژ تونس را نیز گرفت. در دوره پنجم جشنواره سینمایی سپاس در سال ۱۳۵۲ خورشیدی (۱۹۷۳ میلادی) پالیان بخاطر فیلمبرداری فیلم یک اصفهانی در نیویورک برنده مجسمه سپاس بهترین فیلم‌برداری رنگی شد.

منابع

1. http://onenewsbox.com/2023/03/15/shahs-dedicated-cameraman-passed-away-at-the-age-of-92/
2. https://www.iranintl.com/202303159810
3. «پطروس پالیان، فیلم‌بردار اختصاصی پادشاه فقید ایران، در سن ۹۲ سالگی درگذشت».
4. «پطروس پالیان، فیلم‌بردار اختصاصی دربار شاه، در ۹۲ سالگی در لس‌آنجلس درگذشت».

• پطروس پالیان در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
• گروه تحقیق و پژوهش موزه سینما (۱۳۸۳)، ارامنه و سینمای ایران، طهران: موزه سینمای ایران. باغ فردوس، ص. ۱۴۴صفحه، شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸
• ژانت د. لازاریان (۱۳۸۲)، «سینما»، دانشنامه ایرانیان ارمنی (ویراست اول)، تهران: انتشارات هیرمند، شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳
• امید، جمال (۱۳۷۷). فرهنگ سینمای ایران. تهران: موسسه انتشارات نگاه. ص. ۹۸. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۸۹-۲.
• «پرتره-پطرس پالیان، فیلم‌بردار». صدای آمریکا.
• «پطروس پالیان () - Petros Palian; Iranact.Com - Cinema».
• «اسفندیار احمدیه، اولین انیماتور ایرانی در گذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۸ بهمن ۱۳۹۰.
• «۱۶۳۷ - "گفتگو با پطروس پالیان به خاطر انتشار کتاب خاطرات "7 سال همراه با شاه ایران». جوانان. سال سی و دوم (۱۶۳۷). ۴ آبان ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰.
• گزارشی از نیلوفر منصوری. «پطروس پالیان؛ هفت سال تصویربردار آخرین پادشاه ایران». ایران اینترنشنال.
• «انتشار کتاب خواندنی ۷ سال همراه با شاه ایران به روایت پطروس پالیان».

پیوند به بیرون

• پطروس پالیان در IMDb