Remove ads
وزارت دادگستری یکی از وزارت‌خانه‌های ایران است. به موجب اصل یکصد و شصتم قانون اساسی این وزارت‌خانه «مسئولیت کلیه مسائل مربوط به روابط قوه قضائیه با قوه مجریه و قوه مقننه را بر عهده دارد و از میان کسانی که رئیس قوه قضائیه به رئیس‌جمهور پیشنهاد می‌کند انتخاب می‌گردد.»[۱] وزیر دادگستری تنها وزیری است که برای انتخاب به این سمت، نیازمند کسب اعتماد رؤسای هر سه قوه است.[۲]
.svg) | |
| وزارت سازمان | |
|---|---|
| بنیان‌گذاری | ۱۲۷۵ ه.ق (۱۲۳۷ ه.خ) |
| گونهٔ سازمان | وزارت‌خانه |
| حوزهٔ قدرت | ایران |
| ستاد | تهران، میدان ولیعهد |
| وزیر مسئول | |
| گروه بالادست | دولت جمهوری اسلامی ایران |
| سازمان‌های زیردست |
|
| وبگاه | |
رئیس قوه قضائیه می‌تواند اختیارات تام مالی و اداری و نیز اختیارات استخدامی غیر قضات را به وزیر دادگستری تفویض کند. در این صورت وزیر دادگستری دارای همان اختیارات و وظایفی خواهد بود که در قوانین برای وزرا به‌عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی پیش‌بینی می‌شود.[۱]
Remove ads
این وزارت‌خانه علاوه بر هماهنگی بین سه قوه، وظایف چندگانه دیگری دارد که «اقدام در جهت احقاق حقوق شهروندان ایرانی مقیم خارج از کشور و معاضدت حقوقی به اتباع ایرانی مقیم سایر کشورهای جهان، پاسخ به استعلامات حقوقی دستگاه‌ها و مدیریت امور پرداخت دیه از بیت‌المال حمایت از قربانیان جرم و مجرمان جرایم غیرعمد» بخشی از آن‌ها را در برمی‌گیرد.[۳] و وظیفهٔ خلع‌ید و رفع تصرف از اراضی ملی نیز بخشی از مسئولیت‌هایی است که بر عهدهٔ دادگستری شهرستان‌هاست؛ و دادگستری باید بر زمینه‌هایی همچون خلع‌ید، رفع تصرف از اراضی ملی، مطالبه خسارت و، چرای بدون رعایت مقررات قانونی و تخریبِ اراضی ملی نظارت کند.[۴]
Remove ads
وزارت دادگستری جمهوری اسلامی ایران چهار معاونت با عنوان‌های حقوق بشر و امور بین‌الملل، حقوق مالکیت فکری، حقوقی و امور مجلس، و توسعه مدیریت و پشتیبانی دارد. مرجع ملی کنوانسیون مبارزه با فساد از واحدهای مستقل این وزارت‌خانه است و مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک نیز از سال ۱۳۸۸ زیرمجموعه وزارت دادگستری قرار گرفت.[۵][۶]
| نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | نخست‌وزیر |
|---|---|---|---|---|
| اسدالله مبشری |  |
۲۶ بهمن ۱۳۵۷ | ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ | مهدی بازرگان |
| احمد صدر حاج‌سیدجوادی |  |
تیر ۱۳۵۸ | ۱۵ آبان ۱۳۵۸ | |
| به صورت شورایی زیر نظر سید محمد بهشتی | ۲۵ آبان ۱۳۵۸ | ۱۳۵۹ | شورای انقلاب | |
| ابراهیم احدی | ۱۴ آبان ۱۳۵۹ | ۱۳ دی ۱۳۵۹ | محمدعلی رجایی | |
| سید محمد اصغری | ۲۵ خرداد ۱۳۶۰ | ۲۴ مرداد ۱۳۶۳ | میرحسین موسوی | |
| حسن حبیبی | ۲۴ مرداد ۱۳۶۳ | ۷ شهریور ۱۳۶۸ | ||
| تغییر قانون اساسی و حذف سمت نخست‌وزیری | رئیس‌جمهور | |||
| محمداسماعیل شوشتری | ۷ شهریور ۱۳۶۸ | ۲ شهریور ۱۳۸۴ | اکبر هاشمی رفسنجانی | |
| سید محمد خاتمی | ||||
| جمال کریمی‌راد | ۲ شهریور ۱۳۸۴ | ۷ دی ۱۳۸۵ | محمود احمدی‌نژاد | |
| غلامحسین الهام | ۷ دی ۱۳۸۵ | ۱۲ شهریور ۱۳۸۸ | ||
| سید مرتضی بختیاری | ۱۲ شهریور ۱۳۸۸ | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ | ||
| مصطفی پورمحمدی | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ | ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ | حسن روحانی | |
| سید علیرضا آوایی[۷] | ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ | ۳ شهریور ۱۴۰۰ | ||
| امین‌حسین رحیمی |  |
۳ شهریور ۱۴۰۰ | تاکنون | سید ابراهیم رئیسیمسعود پزشکیان |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads