هرمز کهنه

هرمز کهنه که هرمز بری (خشکی)، نابند و دیوان‌خانه نیز نامیده شده،^[1][2] شهری در نزدیکی میناب کنونی واقع بر کرانه‌های سرزمین اصلی ایران و مرکز ملوک هرمز در دوره مغولان بود.^[3][4] این شهر تاریخی در ۶۰ کیلومتری جزیره هرمز قرار داشت و تا سال ۱۳۰۱ میلادی که مرکز حکومت ملوک هرمز برای در امان ماندن از حملات مغول‌ها و ترک‌ها به جزیره منتقل شد، رونق داشت.^[5]

ملوک هرمز در دوره ملوک الطوایفی

در سال ۱۳۰۱ میلادی، ساکنان هرمز کهنه به رهبری ملک بهاءالدین ایاز و همسرش بی‌بی مریم هرمز کهنه را رها کردند و به جزیره مهاجرت نمودند. بدین ترتیب شهر جدیدی در منتهی الیه شمالی جزیره ساخته شد که چند سالی به نام هرمز نو نامیده می‌شد تا آن را از شهر قدیمی در سرزمین اصلی متمایز کند تا اینکه این هرمز کهنه به ویرانه تبدیل شد. کم‌کم نام شهر جدید برای جزیره نیز مورد استفاده قرار گرفت.^[6][7]

منابع

1. «گذری بر تاریخچه هرمز کهنه یا میناب از قلم یک پژوهشگر مینابی». راه دانا. ۲۴ آبان ۱۳۹۵.
2. Shabankareyi, Muhammad b. Ali (1363). Majma al-Ansab. Tehran: Amir Kabir. p. 215.
3. «گذری بر تاریخچه و قدمت میناب یا همان هرمز کهنه». شهرستان میناب.
4. Cambridge history of India, vol. 1, p.147
5. H. Yule, The Book of Ser Marco Polo, 1903, vol. I, p. 110, quoting Abulfeda ("Hormuz was devastated by the incursions of the Tartars, and its people transferred their abode to an island in the sea called Zarun, near the continent, lying west of the old city.") and Odoric for the date.
6. Vosoughi, M. B. The Kings of Hormoz. p. 92.
7. 1. 127 The Travels of Marco Polo the Venetian, J.M. Dent & Sons Ltd; E.P. Dutton & Co, London and Toronto; New York, 1926 ~ p. 63. Although Marco Polo refers to the island on which was the city of Hormoz, Collis states that at that time Hormoz was on the mainland. #85 Collis, Maurice. Marco Polo. London, Faber and Faber Limited, 1959~ p. 24.