هت‌تریک

برای دیگر کاربردها، هت تریک (ابهام‌زدایی) را ببینید.

سه‌گُله،^[1][2] یا هت‌تریک (انگلیسی: Hat-trick) یک اصطلاح ورزشی است که به ثبتِ ۳ بار پیاپی یک کار برجسته در یک مسابقه گفته می‌شود.^[3]

هت تریک

استفاده

این واژه نخستین بار در ورزش کریکت، برای توصیف بازی‌ خوب اچ‌اچ استفنسن، بازیکن انگلیسی در سال ۱۸۵۸ به کار رفت.^[4]

فوتبال

زمانی که یک بازیکن می‌تواند در طول ۹۰ دقیقه بازی سه گل به ثمر برساند به اصطلاح فوتبالی هت تریک کرده‌است.^[5] هتریک در فوتبال یکی از پرکاربردترین اصطلاحات بازی‌های حساس و حرفه‌ای فوتبال است که شاید بازیکنان خط حمله، بیشتر قدرت خود را در هتریک نمایش داده‌اند و هتریک کریستیانو رونالدو، هتریک لیونل مسی و گلزنان برتر مطرح‌ترین تیم‌ها و باشگاه‌های فوتبال بارها و بارها شنیده شده‌است.

در جام جهانی

در تاریخ بازی‌های جام جهانی فوتبال، ۴۸ هت تریک صورت گرفته که از این بین، تنها چهار بازیکن موفق شده‌اند دو بار در جام جهانی هت تریک کنند.

• ساندرو کوسیچ از مجارستان، در جام جهانی ۱۹۵۴، ژوست فونتین فرانسوی در جام جهانی ۱۹۵۸، گرد مولر آلمانی در جام جهانی ۱۹۷۰، گابریل باتیستوتا آرژانتینی در دو جام جهانی ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸ رکورددار هت تریک با دو هت تریک هستند.
• ساندرو کوسیچ مجاری و گرد مولر آلمانی در دو دیدار متوالی جام جهانی هت تریک کردند.
• لازیو کیس مجاری در عرض هفت دقیقه در برابر ال سالوادور در جام جهانی ۱۹۸۲ سریع‌ترین هت تریک را رقم زد.
• مارکوس کال کلمبیایی تمامی گل‌های هت تریک را از روی ضربه آزاد در جام جهانی ۱۹۶۲ برابر شوروی سابق به ثمر رساند.

منابع

1. «سه‌گُله» [ورزش] هم‌ارزِ «hat trick»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ سه‌گُله)
2. TABNAK، تابناک | (۱۳۹۳-۰۵-۲۹). «واژه‌های جدید فرهنگستان زبان فارسی». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۲۴.
3. "hat trick". dictionary.cambridge.org (به انگلیسی). Cambridge Dictionary. Retrieved 1 August 2021.
4. Extended Oxford English Dictionary 1999 Edition : "It came into use after HH Stephenson took three wickets in three balls for the all-England eleven against the twenty-two of Hallam at the Hyde Park ground, Sheffield in 1858. A collection was held for Stephenson (as was customary for outstanding feats by professionals) and he was presented with a cap or hat bought with the proceeds."
5. «از داربی تا هت‌تریک؛ اصطلاحات فوتبالی از کجا آمده‌اند؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ مارس ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۲.