هاتفی خرجردی

مولانا عَبدُالله هاتِفی خَرجـِردی خُراسانی (۸۵۸ – ۹۲۷ ه. ق) یا هاتفی جامی شاعر ایرانی اواخر روزگار تیموری و اوایل دوره صفویه است. او پسر خواهر شاعر ایرانی عبدالرحمن جامی بود.^[1] هاتفی در شعرسرایی دنباله‌رو نظامی گنجوی بود. او را از مثنوی‌سرایان بزرگ سده دهم می‌دانند و بیشتر شعرهایش حماسی هستند. وی ابتدا تسنن بود و سپس شیعه شد و شاه اسماعیل یکم نیز در باغ خانه‌اش با وی ملاقات کرد.^[2] وی در سال ۹۲۷ه. ق در زادگاهش خرجرد جام درگذشت.^[3]

هاتفی خرجردی
پرتره‌ای از هاتفی خرجردی اثر کمال‌الدین بهزاد
زادهٔ	خرگرد
درگذشت	۹۲۷ قمری تربت جام
آرامگاه	خرگرد
ملیت	ایرانی
پیشه	شعر فارسی

وی از میان انواع شعر در مثنوی مهارت داشت و خمسه‌ای به پیروی نظامی گنجوی شاعر سدهٔ نهم آغاز کرد که ناتمام ماند. . از ویژگی‌های شعر ساده و روان او تشبیهات دقیق در اوصاف اشخاص و اعمال آنان و میدان‌های جنگ و صف آرایی‌ها برشمردنی است.^[4]

اثرها

• منظومه‌ها (خمسهٔ ناتمام):

لیلی و مجنون،
هفت منظر (مانند هفت پیکر نظامی حدود ۲۰۰۰ بیت)، در بحر خفیف سالم مخبون مقطوع
خسرو و شیرین
تیمورنامه یا تَمُرنامه یا ظفرنامه،
شاهنامهٔ هاتفی یا شاهنشاه‌نامه.
از پنح اثر که «خمسهٔ» او را تشکیل می‌دهند فقط چهارتای آن تاکنون منتشر گشته‌است.

• دیوان اشعار.

مشخصات چاپ آثار

• هاتفی، عبدالله، شیرین و خسرو، متن انتقادی و مقدمه به سعی و اهتمام سعدالله اسدالله یف، مسکو: ادارهٔ انتشارات دانش، شعبهٔ ادبیات خاور، ۱۹۷۷.

پانویس

1. هاتفی، عبدالله، شیرین و خسرو، به سعی و اهتمام سعدالله اسدالله یف، مسکو: ادارهٔ انتشارات دانش، شعبهٔ ادبیات خاور، ۱۹۷۷، صIV.
2. هاتفی، عبدالله، شیرین و خسرو، به سعی و اهتمام سعدالله اسدالله یف، مسکو: ادارهٔ انتشارات دانش، شعبهٔ ادبیات خاور، ۱۹۷۷، صXI.
3. هاتفی، عبدالله، شیرین و خسرو، به سعی و اهتمام سعدالله اسدالله یف، مسکو: ادارهٔ انتشارات دانش، شعبهٔ ادبیات خاور، ۱۹۷۷، صXV.
4. شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۴۷۴.

منابع

• شریفی، محمد (۱۳۸۷). محمدرضا جعفری، ویراستار. فرهنگ ادبیات فارسی. تهران: فرهنگ نشر نو و انتشارات معین. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۴۴۳-۴۱-۸.
• Bernardini، Michele. "HĀTEFI، ʿABD-ALLĀH". دانشنامه ایرانیکا. 15 December 2003. Retrieved 9 March ۲۰۱۲.
• یاد یار مهربان: مرزهای شرقی شعر پارسی از ورارودان تا هند(از سدة 10تا اوایل سدة 14هجری)، دکتر میرزا ملا احمد. تهران: توس، 1380.