Remove ads
نیش عضوی دفاعی است که برخی خزندگان مانند مار، عقرب و برخی بی‌مهرگان مانند زنبور و عنکبوت دارند. علاوه بر این عقرب ها در میان این موجودات قوی ترین نیش را دارند .
خزندگان از نیش خود به عنوان وسیله ای دفاعی یا برای شکار استفاده میکنند لذا نیش برخی خزندگان حتی برای انسان نیز گاه کشنده است مانند مار کبری ، افعی و برخی عقربها (مانند عقرب گاردیوم و عقرب جرار ) و ... . نیش برخی از حشرات نیز مانند عنکبوت بیوه سیاه (Black Widow) می‌تواند کشنده باشد. نیش برخی از حشرات مانند پشه آنوفل در انتقال بیماری‌ها مانند تب مالاریا ، تب زرد و سالک مؤثر است و حشره از این عضو جهت تغذیه بهره میگیرد.
زنبورهای وحشی و عقرب‌های دث‌استاکر در زهر نیش خود سروتونین دارند شاید همین عاملیت دردزائی سروتونین برای افزایش درد نیش‌شان در حیوانات بزرگ‌تر باشد.
Remove ads
در واقع اصطلاح نیش از نظر کالبدشناسی دقیق نیست و در جاهای مختلفی قرار دارد. نیش عقرب و زنبور در نوک دم آن قرار دارد. دندان‌های نیش مارهای زهری، در فک بالای دهان آن‌ها قرار گرفته و با غده‌های سمّی که در سر مار قرار دارند در ارتباط هستند. مار زهری به کمک این نیش‌ها زهر را به بدن شکار خود تزریق می‌کند و این گونه می‌کوشد تا جانش را بگیرد یا حداقل او را ناتوان و بی‌هوش سازد. ولی نیش حشرات در واقع خرطوم آن‌ها است. خارشی که بعد از نیش خوردن از پشه‌ها احساس می‌شود به دلیل واکنش حساسیتی آلرژیک بدن در برابر بزاق پشه است .
Remove ads
با توجه به تنوع نیش‌ها و مواد سمی آن واکنش انسان بسیار متفاوت است . چند مثال در ادامه ذکر شده‌است
نیش مورچه ها: نیش بیشتر مورچه‌ها تنها درد کمی در ناحیه گزش ایجاد می‌کند ولی برخی گونه‌ها مانند مورچه‌های آتشین (که گروهی شکار میکنند) با وجود کوچکی، بسیار سمی بوده و حتی کشنده‌اند.
پشه‌ها: آن‌ها با استفاده از خرطومی که دارند خون طعمه خود را می‌مکند، اما تغذیه از خون انسان یا جانوران، اولین غذاهای آن‌ها نیست بلکه غذای اصلی آن‌ها از شهد گیاهان است. پیامد گزش نیش پشه چند دقیقه پس از آن، تنها خارش، درد و تورم ایجاد شده در موضع است. البته نیش پشه‌ها به خاطر انتقال عوامل مختلف باکتریایی و ویروسی بیماری زا می‌تواند بسیار خطرناک باشد مانند مالاریا ، تب زرد ، تیفوس ، سالک و آنسفالیت ژاپنی
عنکبوت‌ها: تنها زمانی که احساس خطر کنند انسان را نیش می‌زنند. ولی فقط گونه‌های کمی از عنکبوت‌ها هستند که نیش‌های خطرناک دارند.
زنبور: نیش زنبورهااصولا می‌تواند دردناک بوده و باعث تورم شود ولی به ندرت در صورت حساسیت به مواد نیش می‌تواند خطرناک و در صورت آنافیلاکسی باعث مرگ شود.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads