میکوتوکسین (به انگلیسی: Mycotoxin) متابولیت ثانویهٔ سمی است که جانداران زیرشاخهٔ قارچ‌ها تولید می‌کنند[1] و به بیماری و مرگ هم در انسانها و هم در حیوانات می‌انجامد.[2] میکوتوکسین مواد شیمیایی سمی است که قارچ‌ها آن را تولید می‌کنند. از آن‌جایی که قارچ‌ها می‌توانند به آسانی در محصولات غذایی فراگیر شده و در آن پرورش یابند، پژوهش میکوتوکسین‌ها اهمیت بسیار دارد.[3]
نمونه‌هایی از میکوتوکسین‌ها که به بیماری انسان و حیوان می‌انجامد، آفلاتوکسین، سیترینین، فومونیسین، اوکراتوکسین آ، پاتولین، تری کوتسنس، زآرالنون و ناخنک غلات مانند ارگوتامین است.[4] یک گونهٔ قارچی ممکن است چندین میکوتوکسین گوناگون تولید کند و از سوی دیگر چندین گونهٔ قارچی گوناگون ممکن است میکوتوکسین یکسانی را تولید کنند.[5]
تولید
بیشتر قارچ‌ها هوازی هستند (یعنی اکسیژن به کار می‌برند) و از آن جایی که اندازه هاگ آنها بسیار کوچک است تقریباً در همه جای دنیا حتی شده در اندازه اندک یافت می‌شوند؛ زیرا که قارچ‌ها می‌توانند در هرجایی که رطوبت و دمای کافی باشد و مواد آلی وجود داشته باشد رشد کنند. در شرایط مناسب قارچ می‌تواند به یک کلنی تکثیر شود و از این رو میزان میکوتوکسین بالا رود. هنوز مشخص نیست چرا قارچ‌ها میکوتوکسین می‌سازند؛ زیرا که میکوتوکسین‌ها متابولیت ثانویه بوده و نقشی در رشد و پرورش قارچ ندارند.[6] احتمال می‌رود که تولید این سموم محیط میزبان قارچ را ضعیف‌تر می‌کند و از این رو میزبان را برای تکثیر بیشتر قارچ بهبود می‌دهد. چگونگی ساخت، اندازهٔ میکوتوکسین ساخته‌شده و درجه سمی‌بودن میکوتوکسین به محیط میزبان، چگونگی جاندار آلوده، سوخت‌وساز میزبان و عملکرد سامانه دفاعی میزبان بستگی دارد.[7]
منابع
پیوند به بیرون
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
