بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
مردم کولی
قومی پراکنده در سراسر جهان با شیوه به خصوصی از زندگی از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
مردم رومنی یا روما یا کولی مردمی هندوآریایی زبان هستند که به صورت کوچ‌نشین و دوره‌گرد در سراسر اروپا و خاورمیانه یافت می‌شوند.[۵۸] رما جمع واژه رُم است که بنابر نظراتی به واژه سانسکریت دُم (انسان) بر‌می‌گردد. شواهد زبانی و ژنتیکی احتمال می‌دهند که این مردم در اصل از شبه‌قاره هند ریشه گرفته‌اند و مانند بقیه مردم هند بومی آسیای جنوبی بوده اما چون از مهاجرت آنها با دیگر اقوام خویش یعنی قوم آریایی، سکاها و سانسکریت‌ها از آسیای میانه در یک مسیر مهاجرت اقوام آریایی بود و در آسیا زبانشان تغییر یافته‌است.[۵۹][۶۰][۶۱] کولی ها از لحاظ نژادی بیشتر از دراویدی های بومی جنوب آسیا تاثیر گرفته اند و سهم نژاد آریایی در آنها بسیار ناچیز است.[۶۲] طی پژوهشی توسط مجله ژنتیکی نیچر از لحاظ ژنتیکی، هاپلوگروپ R1a که مشخصه نژاد آریایی است، در کولی ها وجود ندارد و کولی ها تنها از لحاظ زبانی جزو مردمان آریایی و هندواروپایی قرار دارند.[۶۲]
 | این مقاله دقیق، کامل و صحیح ترجمه نشده و نیازمند ترجمه از انگلیسی به فارسی است. کل یا بخشی از این مقاله به زبان انگلیسی نوشته شدهاست. اگر مقصود ارائهٔ مقاله برای مخاطبان زبان انگلیسی است، باید در ویکیپدیای انگلیسی نوشته شود (فهرست ویکیپدیاها را ببینید). در غیر این صورت، خواهشمند است ترجمهٔ این مقاله را با توجه به متن اصلی و با رعایت سیاست ویرایش، دستور خط فارسی و برابر سازی به زبان فارسی بهبود دهید و سپس این الگو را از بالای صفحه بردارید. همچنین برای بحثهای مرتبط، مدخل این مقاله در فهرست صفحههای نیازمند ترجمه به فارسی را ببینید. اگر این مقاله به زبان فارسی بازنویسی نشود، تا دو هفتهٔ دیگر نامزد حذف می‌شود و/یا به ویکیپدیای انگلیسی منتقل خواهد شد. اگر مایل به ارزیابی این مقاله هستید، میتوانید ترجمهٔ گوگل از این مقاله را ببینید. در هر حال، لطفاً ترجمهٔ ماشینی دیگری به این مقاله اضافه نکنید، چرا که این گونه از ترجمهها عموماً کیفیت بسیار پایینی دارند. |
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (مارس ۲۰۲۵) |
Remove ads
در انگلیسی به کولی‌ها جیپسی (gypsy) گفته می‌شود؛ چرا که تصور می‌شد آنها از مصر (Egypt) آمده‌اند. این تصور باعث شد که این مردم و زبانشان اسرارآمیز جلوه‌گر شود. اکنون جیپسی به نوعی کلمه‌ای توهین‌آمیز تلقی می‌شود زیرا روشن است که کولی‌ها (roma نام ملی و قومی است) از هند به صورت گروه گروه در اواسط هزاره اول میلادی مهاجرت کرده‌اند.[نیازمند منبع] یکی از این گروه‌ها از طریق ایران به طرف آسیای صغیر، جنوب روسیه و کشورهای بالکان پیش رفته، تا در سده پانزدهم به اروپای غربی و در سده شانزدهم به بریتانیا رسیده‌است. ظاهراً گروه بعدی خط‌سیری جنوبی‌تر را یعنی از طریق ایران، سوریه و مدیترانه به سوی آفریقا و شبه جزیره ایبری در پیش گرفته‌است. تا قرن بیستم گروه‌هایی از کولی‌ها با گرایش به نوعی زندگی کم و بیش چادرنشینی در همه کشورهای اروپایی و در بسیاری از بخش‌های دیگر جهان حضور داشتند؛ و زبان رُمَنی، که اصلاً گونه‌ای ویژه از زبان هندو آریایی نو می‌باشد، اساساً با دو یا سه دوجین لهجه تشخیص داده می‌شوند.[۶۳]
کولی‌ها در سراسر جهان یافت می‌شوند، اما بیشتر در اروپا، به ویژه مرکز، شرق و جنوب آن ( اسپانیا و جنوب فرانسه) متمرکز هستند. آنها در حدود سال ۱۰۰۷ میلادی وارد آسیای غربی و اروپا شدند.
در ایران نیز گروه‌های مختلفی از مردم کولی در سراسر کشور در مناطقی همچون خراسان(غرشمال)، آذربایجان، کردستان(سوزمانی) فارس، بوشهر، لرستان(لوطی و کاولی)، کرمان، قزوین و گیلان زندگی می‌کنند.
دلیل نامیدن آنها به کولی به خاطر کوله‌باری بوده که همیشه بر کول داشتند. اما کاوِلی یا کابلی نیز نامیده‌می‌شوند زیرا تصور عموم بر این بود که از کابل آمده‌اند.
در کشورهای افغانستان و ازبکستان نیز مردم کولی یافت می‌شوند.[۶۴]
در سینمای کشورهای مختلف خصوصا اروپای شرقی به کولی‌ها پرداخته‌شده‌است و اغلب نقش آنها، نقشی سطح پایین، شاد و پر از کلیشه بوده‌است.
Remove ads
نام
امروز کولی‌ها در کشورهای اروپایی بدین گونه نامیده می‌شوند:
- انگلیسی‌ها آنها را «جیپسی»[پانویس ۱] می‌خوانند زیرا سابقاً می‌پنداشتند که این طایفه قبطیانی هستند که از مصر آمده‌اند.
- فرانسوی‌ها کولی‌ها را «بوهمین»[پانویس ۲] می‌نامند زیرا سابقاً خیال می‌کردند که از اهالی بوهم هستند که به فرانسه وارد شده‌اند.
- هلندی‌ها آنها را «هایدن»[پانویس ۳] به معنی کافر و بت‌پرست، آلمانی‌ها «زیگونر»،[پانویس ۴] اسپانیایی‌ها «خیتانوس»،[پانویس ۵] پرتغالی‌ها «سیگانا»،[پانویس ۶] ایتالیایی‌ها «زینگاری»[پانویس ۷] و «زینگوری»[پانویس ۸] می‌نامند.
Remove ads
وضعیت کنونی
امروزه کولی‌ها در تعدادی از کشورهای آسیایی همچون ایران و ترکیه و تقریباً تمام کشورهای اروپایی هستند و مشکلات و مسائل اجتماعی بسیاری را سبب می‌شوند و البته سختی‌های زیادی را نیز متحمل شده‌اند. زندگی آنها با زندگی متداول اروپا کاملاً متفاوت است. امروزه بسیاری از آنها دیگر کوچ نمی‌کنند ولی نحوه زندگی خود را تغییر نداده‌اند.[۶۵]
گفته می‌شود که بیش از دو میلیون کولی در روسیه زندگی می‌کنند. آنها توانسته‌اند به سهم خود بر فرهنگ روس تأثیر بگذارند. در روسیه به کولی‌ها «تسیگان» گفته می‌شود. البته امروزه کمتر شاهد برپایی گروه‌های رقص و آواز تسیگان‌ها هستیم.
اگرچه امروزه کولی‌ها تقریباً در مجموعهٔ فرهنگ، اعتقادات و آداب و رسوم مناطق حل شده‌اند، ولی هنوز برخی از آیین‌ها و آداب قومی مانند مراسم ازدواج، طلاق، نوع مناسبات خانواده و برخی از شئون اجتماعی گذشته خود را حفظ نموده‌اند.
Remove ads
جستارهای وابسته
- کولی‌های ایران
- کولی‌های ترکیه
- رقص فلامنکو (به کولی‌های جنوب اسپانیا تعلق دارد)
یادداشت‌ها
منابع
کتاب‌شناسی
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads