محمد حقوقی

محمد حُقوقی (۱۳ اردیبهشت ۱۳۱۶ در اصفهان – ۸ تیر ۱۳۸۸ در اصفهان) شاعر و منتقد ادبی معاصر بود. وی از جمله نویسندگان گروه ادبی جنگ اصفهان بوده‌است. عمده آثار حقوقی در نقد و معرفی شاعرانی نظیر نیما یوشیج، سهراب سپهری، احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد بوده‌است.

محمد حقوقی
زادهٔ	۱۳ اردیبهشت ۱۳۱۶ اصفهان
درگذشت	۸ تیر ۱۳۸۸ (۷۲ سال) اصفهان
ملیت	ایرانی
پیشه(ها)	شاعر و منتقد ادبی

زندگی

محمد حقوقی در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۱۶ در اصفهان زاده شد. سال‌های دبستان و دبیرستان خود را در زادگاهش اصفهان گذراند. با توجه زمینه خانوادگی از همان سال‌های دبیرستان به ادبیات علاقه‌مند شد. در سال ۱۳۳۷ وارد دانشسرای عالی شد و از استادانی چون جلال‌الدین همایی، محمد معین، پرویز ناتل خانلری محمد مقدم و حسین عریضی بهره‌مند می‌شود. نخستین شعرهایش در سال ۳۸ و ۳۹ منتشر می‌شود و در همین سال هاست که با نادر نادرپور، سیمین بهبهانی، سیاوش کسرایی، منوچهر آتشی و بهرام صادقی آشنا می‌شود. پس از فارغ‌التحصیلی به اصفهان بازمی‌گردد و مشغول به تدریس در دبیرستان می‌شود.
محمد حقوقی به همراه هوشنگ گلشیری، محمد کلباسی، فریدون مختاریان و جلیل دوستخواه اولین هیئت تحریریه جنگ اصفهان را تشکیل می‌دهند و در تابستان ۱۳۴۴ نخستین شماره جنگ اصفهان را منتشر می‌کند. با پیوستن احمد گلشیری، ابوالحسن نجفی و احمد میرعلایی به جنگ اصفهان حوزه فعالیت این گروه گسترش می‌یابد.

محمد حقوقی در ادامه فعالیت‌های ادبی، مقاله «کی مرده کی بجاست» را در سال ۱۳۴۵ و دو سال بعد مقاله دیگری با عنوان «از سرچشمه تا مصب» را می‌نویسد و به آسیب‌شناسی شعر معاصر ایران می‌پردازد. در سال ۱۳۴۸ مجموعه‌های «زوایا و مدارات» و «فصل‌های زمستانی» را منتشر می‌کند. در سال ۱۳۵۱ مجموعه دیگری از سروده‌های حقوقی با عنوان «شرقی‌ها» منتشر می‌شود.^[1]
محمد حقوقی دوشنبه هشتم تیرماه ۱۳۸۸ در زادگاه خود اصفهان درگذشت.^[2]

کتاب‌شناسی

شعر

• زوایا و مدارات، (۱۳۴۸)
• فصل‌های زمستانی، منتخبی از شعرهای سالهای ۴۳ تا ۴۷ انتشارات زمان (۱۳۴۸)
• شرقی‌ها، (۱۳۵۱)
• با شب، با زخم، با گرگ، مجموعه شعر انتشارات زمان (۱۳۵۷)
• گریزهای ناگریز، (۱۳۵۷)
• خروس هزار یال، (۱۳۶۸)
• شب، مانا، شب، (۱۳۷۰)
• شعر نو از آغاز تا امروز (۱۳۵۰–۱۳۰۱) - (۱۳۵۱–۱۳۶۴)
• دالان‌های بلند عصر (شعرهای برنی) (۱۳۷۳)
• گنجشک‌ها و گیلاس‌ها (۱۳۸۱)
• از صدا تا سکوت (لاک‌پشت‌ها)

نقد ادبی

• احمد شاملو: شعر شاملو از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده، تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها (۱۳۶۱)
• مهدی اخوان ثالث: شعر مهدی اخوان ثالث از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده، تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها انتشارات نگاه (۱۳۷۰)
• شعر نو از آغاز تا امروز ۱۳۷۰–۱۳۰۱
• سهراب سپهری: شعر سپهری از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده…انتشارات نگاه (۱۳۷۱)
• فروغ فرخزاد، شعر فروغ فرخزاد از آغاز تا امروز شعرهای برگزیده، تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها انتشارات نگاه (۱۳۷۲)
• نیما یوشیج: شعر نیما یوشیج از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها - انتشارات نگاه (۱۳۷۹)

پانویس

1. «شب محمد حقوقی». مجله بخارا.
2. «محمد حقوقی درگذشت». دویچه‌وله فارسی.

منابع

• محمد حقوقی شاعر و منتقد معاصر در گذشت
• محمد حقوقی، شاعر و منتقد ادبی در سن ۷۲ سالگی درگذشت
• درباره محمد حقوقی در رادیو زمانه
• شب محمد حقوقی برگزار شد
• وبگاه آوای آزاد