متالورژی (به فرانسوی: Métallurgie) شاخه‌ای از علم مواد است که به شناخت و استخراج فلزات و فناوری‌های تولید و کار با فلزات و همچنین بررسی چگونگی تصفیه، ترکیب، و پردازش فلزات و آلیاژهای فلزی می‌پردازد. این علم تفکیک مواد معدنی از سنگ معدن آن‌ها، ذوب، تولید شمش، بهبود خواص و فن کار بر روی فلزات و شکل‌دهی آن‌ها را دربر می‌گیرد. رشتۀ مواد و متالورژی از منفکات رشتهٔ مکانیک جامدات است که از سال ۱۳۷۵ در دانشگاه‌های ایران ارائه می‌گردد. به‌طور کلی علم مواد شامل بررسی خواص جامدات می‌شود و دربرگیرندهٔ فلزات، سرامیک‌ها، پلیمرها و کامپوزیت‌ها است. علم متالورژی به‌طور عمده به فلزات و ساختار آن‌ها می‌پردازد و در تحصیلات تکمیلی خواص و کاربرد دیگر جامدات نیز بررسی می‌شود.
واژهٔ «متالورژی» از ترکیب دو واژهٔ یونانی متالون (metallon) به معنی «فلز» و آرگون (ergon) به معنی «کار» ساخته شده‌است. این واژه را نباید با واژهٔ ''متالوژی'' که می‌شود فلزشناسی و تلفظ نزدیکی دارند اشتباه گرفت و نیز باید گفت که اصلاً رشته‌ای با این نام وجود ندارد[1] و درست آن متالورژی به معنای فلزگری یا فلزوَرزی و دانش کار کردن با فلزهاست.[2][3][4]
مقدمه
از زمانی که انسان فلز را شناخت، متالورژی را به عنوان یک هنر آموخت. صنعت ریخته‌گری از دیرباز در جهان به عنوان یک صنعت مادر شناخته شده و با پیشرفت‌های روزافزون فناوری نقش آن آشکار می‌گردد.
تاریخچه
دورهٔ فلزات بعد از عصر حجر و از حدود ۶ تا ۷ هزار سال پیش از هجرت آغاز شده‌است. احتمالاً مس نخستین فلزی است که به‌طور خالص، طبیعی و جدا از مواد معدنی مورد استفادهٔ بشر قرار گرفته‌است. انواع سنگ‌های مس از ظاهری فلزی با رنگ‌های مختلف مانند نیلی، لاجوردی، سبز، طلایی و سرخ برخوردار هستند. این امر می‌تواند یکی از عوامل توجه بشر اولیه به ترکیبات حاوی مس باشد.
برخی معتقدند که گویا نخستین‌بار ذرات طلا که در کنار ماسه‌های کنار رودخانه‌ها پراکنده بودند، توسط انسان شناسایی شدند. مصریان و شاید هندیان بیشتر از سایر ملل در استخراج طلا از سنگ‌های آن توفیق داشتند، اما در ایران از دورهٔ هخامنشی، آثار متعددی از طلا و نقره خصوصاً در کنار آمودریا و در شهر همدان کشف شده‌است. با گذشت زمان فلزات دیگری مانند نقره، سرب، آنتیموان و قلع نیز کشف شدند و بشر توانست با استفاده از آتش، ذوب فلزات را تجربه نموده و آلیاژهای مختلف را به‌دست آورد. به عنوان مثال، از مخلوط‌کردن قلع و مس، مفرغ به‌دست آمد و به این ترتیب عصر مفرغ آغاز شد.
گرایش‌های کارشناسی ارشد
- جوشکاری
- ریخته‌گری
- بیو مواد
- نانو مواد
- سرامیک
- خوردگی
- شکل دهی فلزات
- شناسایی و انتخاب مواد مهندسی
- متالورژی استخراجی
کامپوزیت‌ها
گرایش‌های دکترا
مواد پیشرفته خوردگی شکل‌دادن فلزات سرامیک جوشکاری استخراج فلزات
روش‌های تولید مصنوعات فلزی
- ریخته‌گری
- متالورژی پودر
- شکل‌دهی فلزات
- جوشکاری
- ماشین‌کاری
جستارهای وابسته
- مهندسی مواد
- متالورژی فیزیکی
- آلیاژسازی
- آهنگری
- اکستروژن
- جوشکاری ذوبی
- جوشکاری زرد
- جوشکاری فشاری
- ذوب
- شکل‌دهی الکترومغناطیسی
- شکل‌دهی الکتروهیدرولیکی
- لحیم کاری
- مواد معدنی
- نوردکاری
- آلیاژسازی مکانیکی
منابع
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
