ماه‌های کردی مطابق با گاهشماری میلادی و گاهشماری خورشیدی یا در گاهشماری کردی و کردی سلطانی در میان کردزبانان.
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
ماه‌های میلادی
ماه‌های میلادی در میان کُردزبانان (به‌ویژه سورانی) با عناوین سُریانی ـ عربیِ آنها شناخته می‌شوند و مطابق با روزشمار تقویم میلادی از قرار زیرند:[1]
| ترتیب | نام انگلیسی | نام کردی هم‌عنوان با سریانی | روز |
|---|---|---|---|
| ۱ | January | کانوونی دووه‌م | ۳۱ |
| ۲ | February | شوبات | ۲۸ یا ۲۹ |
| ۳ | March | ئازار | ۳۱ |
| ۴ | April | نیسان | ۳۰ |
| ۵ | May | ئایار | ۳۱ |
| ۶ | June | حوزه‌یران | ۳۰ |
| ۷ | July | ته‌مموز | ۳۱ |
| ۸ | August | ئاب | ۳۱ |
| ۹ | September | ئه‌یلوول | ۳۰ |
| ۱۰ | October | تشرینی یه‌که‌م | ۳۱ |
| ۱۱ | November | تشرینی دووه‌م | ۳۰ |
| ۱۲ | December | کانوونی یه‌که‌م | ۳۱ |
ماه‌های سال در کردی سورانی نام‌های گوناگونی دارند؛ اما شناخته‌ترینِ آن میان آنان به ترتیب زیر است:
- ریبه‌ندان (rêbendan)
- ره‌شه‌می (reşemî)
- ئادار (adar)
- ئاوریل (avrêl)
- گولان (gulan)
- پوشپه‌ر (pûşper)
- تیرمه (tîrmeh)
- گه‌لاویژ (gelawêj)
- ره‌زبه‌ر (rezber) || گه‌لارێزان (gelarêzan)
- کوچر (kewçêr)
- سرماوه‌ز (sermawez)
- به‌فرانبار (berfanbar)
- در میان کردهای شمال، که به زبان کرمانجی تکلم می‌کنند و اغلب تقویم میلادی از ان بهره می‌برند، ماه‌های کردی کرمانجی در میلادی به‌ترتیب سال میلادی:
- چله (çile)
- سبات (sibat)
- ئادار (adar)
- نیسان (nîsan)
- گولان (gulan)
- حه‌زیران (hezîran)
- تیرمه (tîrmeh)
- ته‌باخ (tebax)
- ایلون (îlon)
- جوتمه (cotmeh)
- مژدار (mijdar)
- کانون (kanûn)
ماه‌های خورشیدی
- ماه‌های خورشیدی در سورانی:
- خاکه‌لێوه Xakelêwe
- گوڵان Gulan
- جۆزه‌ردان Cozerdan
- پوشپه‌ر Pûşper
- گه‌لاوێژ Gelawêj
- خه‌رمانان Xermanan
- ره‌زبه‌ر Rezber
- گه‌ڵارێزان Gellarêzan
- سه‌رماوه‌ز Sermawez
- به‌فرانبار Befranbar
- رێبه‌ندان Rêbendan
- ره‌شه‌مێ Reşemê
- ماه های خورشیدی در کلهری (کرمانشاهی || کرمانشاهیان)
- جیژنان (فروردین)
- گولان (اردیبهشت)
- زه‌ردان (خرداد)
- په‌رپه‌ر (تیر)
- گه‌لاویژ (مرداد)
- نوخشان (شهریور)
- به‌ران (مهر)
- خه‌زان (آبان)
- ساران (آذر)
- بفران (دی)
- به‌ندان (بهمن)
- رمشان (اسفند)
ماه‌های خورشیدی در گویش‌های مختلف کردی
اسامی ماه‌های سال خورشیدی به چند گویش اصلی کردی:
| فارسی | کرمانج | که‌لهوری | سورانی | هه‌ورامی | له‌کی |
|---|---|---|---|---|---|
| فروردین | نیسان | جه‌ژنان (جه‌شنان) | خاکه‌لێوه | نه‌ورۆز | په‌نجه |
| اردیبهشت | گولان | گولان | گوڵان | پاژه‌ره‌ژ | میریان |
| خرداد | حه زیران | زه‌ردان | جۆزه‌ردان | چێڵکڕ | گاکور |
| تیر | تیرمه | په‌ر په‌ر | پووشپه‌ڕ | کۆپڕ | ئاگرانی |
| مرداد | ته باخ | گ‌لاویژ | گه‌لاوێژ | گه‌لاوێژ | مردار |
| شهریور | ئیلون | نوخشان | خه‌رمانان | ئاوه‌وه‌ره | ماله‌ژیر |
| مهر | جوتمه | به‌ران | ره‌زبه‌ر | ترازیێ | ماله ژیر دوماینه |
| آبان | مژدار | خه‌زان | خه‌زه‌ڵوه‌ر | گه‌ڵاخه‌زان | تۊلته‌کن |
| آذر | کانوون | ساران | سه‌رماوه‌ز | که‌ڵه‌هه‌رز | مانگ سیه |
| دی | چله | به‌فران | به‌فرانبار | ئارگا | نورووژ |
| بهمن | سبات | به‌ندان | رێبه‌ندان | رابڕان | خاکه لیه |
| اسفند | ئادار | ره‌مشان | ره‌شه‌مێ | سیاوکام | مانگ لیه |
جستارهای وابسته
منابع
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
