ماءالشعیر

آبجو بدون الکل^[۱] (به عربی: ماءالشعیر)(به انگلیسی: Non-alcoholic beer) نوعی نوشیدنی گازدار غیرالکلی است که از عصارهٔ مالت جو به‌دست می‌آید.^[۲][۳] در لغت‌نامه دهخدا ماءالشعیر یا آبجو این‌گونه تعریف شده‌است: آب مقشر مطبوخ جو، داروئی که از مطبوخ جو حاصل کنند و به بیمار دهند، آبی که در آن جو ریزند و جوشانند.^[۴]

یک بطری آبجو بدون الکل و یا به عربی ماءالشعیر

فرایند تولید

آبجوسازی در دنیا با غلات مختلفی از جمله جو، گندم، ذرت، برنج، یولاف و ارزن انجام می‌شود اما معمول‌ترین دانه برای این کار جو است.^[۵] جو پس از ورود به کارخانه پاک و تمیز می‌شود. پس از جدا شدن کلیهٔ ناخالصی‌ها به مخازن شست‌وشو و ضدعفونی منتقل می‌شوند، سپس به سالن جوانه‌زنی هدایت شده و پس از پنج روز به کوره فرستاده می‌شوند.

دمای سالن بین ۱۷ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد و رطوبت آن بالای ۷۰ درصد است که این شرایط باعث می‌شود تا جو بین ۹ تا ۱۱ میلی‌متر جوانه زده و به مالت تبدیل شود. بعد از آن مالت به واحد پخت می‌رود و در مخزنی ریخته شده، برای ۳۰ دقیقه خیس خورده، آسیاب شده و در تانک پخت ریخته می‌شود.^{[نیازمند منبع]}

مالت را همراه با آب به مدت ۳ ساعت و ۳۰ دقیقه و در دمای ۷۶ درجه سانتی‌گراد می‌پزند.^{[نیازمند منبع]} سپس تانک فیلتراسیون منتقل شده و تفاله از آن جدا می‌شود. مایع به‌دست آمده به تانک جوش منتقل شده و در آنجا عصارهٔ رازک و شکر به آن افزوده می‌شود. رازک ویژگی‌های خاصی به این نوشیدنی می‌دهد. با رسوب پروتئین باعث شفافیت آن می‌شود عطر خاصی به آن می‌بخشد همچنین ته مزه تلخ ماءالشعیر یا آبجو مربوط به رازک است و نیز با خاصیت آنتی‌بیوتیکی که به پایداری ماءالشعیر یا آبجو کمک می‌کند، موجبات ثبات این نوشیدنی را فراهم می‌نماید.

مایع به‌دست آمده به چیلر منتقل شده و در آنجا شوک حرارتی داده می‌شود تا از الکلی شدن جلوگیری شود. شربت به‌دست آمده به سردخانه رفته و حجم آن با آب دو برابر شده، سپس وارد دستگاه فیلتراسیون می‌شود تا مایع شفافی به نام ماءالشعیر یا آبجو به‌دست می‌آید. در سالن بسته‌بندی مایع به‌دست آمده در شیشه یا قوطی ریخته شده و به مدت ۳۰ دقیقه در دمای ۷۲ درجه سانتی‌گراد پاستوریزه می‌شود.^[۶][۷]

خواص درمانی ماءالشعیر یا آبجو غیر-الکلی طبیعی و خالص

• افزایش ضریب هوشی
• بازسازی و تأمین انرژی از دست‌رفتهٔ بدن
• بهبود عملکرد خون‌رسانی قلب
• خواص درمانی برای خانم‌های باردار و شیرده
• جلوگیری از وبا
• درمان یبوست
• دفع سنگ کلیه، مُدِر، ضدعفونی کنندهٔ دستگاه گوارش و دستگاه تنفس
• رشد مو و جلوگیری از ریزش آن
• رفع تشنگی
• رفع خستگی اعصاب، رفع اضطراب
• کاهش ابتلا به پرفشاری خون
• کاهش خطر بیماری‌های قلبی و بعضی از انواع سرطان
• محافظت از بدن در برابر سکته‌های قلبی و مغزی
• مفید برای پوست^[۳][۸]

مضرات

• افزایش اسید فسفریک به کار رفته در این نوشیدنی، که به‌صورت گازدار است، می‌تواند موجب پوکی استخوان و اضافه‌وزن شود.
• گاز کربنیک به کار رفته در این نوشیدنی نیز می‌تواند سبب پوکی استخوان شود.
• رازک موجود در این فراورده‌ها به علت خواص هورمونی می‌تواند منجر به اختلالاتی در زنان (افزایش میل جنسی، اختلال سیکل ماهانه) و مردان (کاهش میل جنسی) شود.^[۹]
• ترکیبات صنعتی و مصنوعی برای ساخت طعم‌های مختلف میوه‌ای در ماءالشعیرها یا آبجوها به‌کار می‌روند. ممکن است در بعضی از افراد، آلرژی ایجاد کنند.^[۱۰]

جستارهای وابسته

• آبجو

منابع

رژیم و تغذیه

1. «ماءالشعیر» [علوم و فناوری غذا] هم‌ارزِ «non alcoholic beer»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر ششم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۸۵-۶ (ذیل سرواژهٔ ماءالشعیر)
2. فرهنگ معین
3. مرتضی صفوی، خبرگزاری فارس، سایت عصر ایران
4. لغت‌نامه دهخدا
5. "9 Important Grains That Affect the Flavours of Beer". London Beer Competition (به انگلیسی). Retrieved 2024-03-26.
7. «تهران امروز، سایت پزشکان ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۱۱.
8. «معصومه سمنانی، پایگاه اطلاع‌رسانی تغذیهٔ و سلامت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۱۱.
9. «خواص گیاه رازک و مضرات آن، ساعدنیوز».
10. «محمدرضا وفا، هموطن سلام». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۱۱.