لیشمانیا

لیشمانیا سرده‌ای است از مته‌تن‌سانان و عامل بیماری انگلی لیشمانیاز.^[1][2] عامل انتشار این انگل حشره‌ای به نام پشه خاکی است. میزبانان این انگل به‌طور عمومی مهره‌داران و به‌طور ویژه سگ‌سانان، جوندگان، خرگوش کوهی و انسان هستند.

لیشمانیا
لیشمانیا دونووانی در سلول مغز استخوان.
رده‌بندی علمی
حوزه:	یوکاریوت
(طبقه‌بندی‌نشده):	برون‌کافتگان
شاخه:	Euglenozoa
رده:	Kinetoplastida
راسته:	مته‌تن‌سانان
سرده:	Leishmania
نام دوبخشی
Leishmania Ross, 1903
گونه‌ها
L. aethiopica L. amazonensis L. arabica L. archibaldi (disputed species) L. aristedesi L. (Viannia) braziliensis L. chagasi (syn. L. infantum) L. (Viannia) colombiensis L. deanei L. donovani L. enriettii L. equatorensis L. forattinii L. garnhami L. gerbili L. (Viannia) guyanensis L. herreri L. hertigi L. infantum L. killicki L. (Viannia) lainsoni L. major L. mexicana L. (Viannia) naiffi L. (Viannia) panamensis L. (Viannia) peruviana L. (Viannia) pifanoi L. (Viannia) shawi L. tarentolae L. tropica L. turanica L. venezuelensis

تاریخچه

این انگل به پاس زحمات کاشف آن، پزشک آسیب‌شناس اسکاتلندی، ویلیام بوگ لیشمن، در سال ۱۹۰۳ لیشمنیا نام گرفت.

ساختار

لیشمانیا یک یوکاریوت تک یاخته است که دارای یک هستۀ مشخص و دیگر اندامک‌ها مانند کینتوپلاست و تاژک می‌باشد. در طول چرخهٔ زندگی، لیشمانیا بین دو ساختار مختلف تغییر شکل می‌دهد: بخش اول چرخه زندگی انگل لیشمانیا، محدود به دستگاه گوارش ناقل پشه خاکی است. لیشمانیا در دستگاه گوارش پشه، دستخوش تغییرات متعددی می‌شود و از چندین شکل متمایز از نظر مورفولوژیکی و عملکردی به منظور ایجاد مراحل متاسیکلیک عفونی عبور می‌کند. این روند در ناقل، زمانی آغاز می‌شود که پشه خاکی ماده خون حاوی ماکروفاژهای آلوده به آماستیگوت‌ها - اشکال کوچک، غیر متحرک و گرد انگل را بخورد. درون خون خورده شده احاطه‌شده توسط ماتریکس پری‌تروفیک، آماستیگوت‌ها به پروماستیگوت‌های متحرک و تاژکدار تبدیل می‌شوند که تکثیر می‌شوند و به مجموعه‌ای از اشکال دیگر پروماستیگوت تبدیل می‌شوند (reviewed by Kamhawi 2006, Bates 2008, reviewed by Dostálová and Volf 2012). در شرایط آزمایشگاهی می‌توان از آماستیگوت یا پروماستیگوت لیشمانیا برای شروع عفونت تجربی در پشه خاکی استفاده کرد. اگرچه کشت پروماستیگوت در آزمایشگاه بسیار آسانتر از آماستیگوت است ولی بلع آن توسط پشه خاکی ماده نمی‌تواند شرایطی را که در طبیعت سبب تولید پروماستیگوت‌های عفونت‌زا می‌شود تقلید کند؛ بنابراین بهترین روش برای به‌دست آوردن تعداد کافی آماستیگوت به منظور خوراندن به پشه خاکی، کشت آماستیگوت‌ها در رده‌های سلولی ماکروفاژ به عنوان بهترین انتخاب در نظر گرفته می‌شود (Sadlova et al. 2017)، اگرچه این فرایند نسبتاً پر زحمت و زمان بر است.

انگل لیشمانیا در شکل پروماستیگوت (بیرون سلولی، متحرک، ساختار کشیده)

انگل لیشمانیا به شکل آماستیگوت (ساختار گرد و بی تحرک) در درون سلولهای ماکروفاژ.

جستارهای وابسته

لیشمانیا دونووانی

Slavica Vaselek, Jorian Prudhomme, Jitka Myskova, Tereza Lestinova, Tatiana Spitzova, Anne-Laure Bañuls, Petr Volf, Comparative Study of Promastigote- and Amastigote-Initiated Infection of Leishmania infantum (Kinetoplastida: Trypanosomatidae) in Phlebotomus perniciosus (Diptera: Psychodidae) Conducted in Different Biosafety Level Laboratories, Journal of Medical Entomology, Volume 57, Issue 2, March 2020, Pages 601–607, https://doi.org/10.1093/jme/tjz199== منابع ==

• ویکی‌پدیا انگلیسی

1. Ryan KJ; Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology (4th ed.). McGraw Hill. pp. 749–54. ISBN 0-8385-8529-9. {{cite book}}: |author= has generic name (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
2. Myler P; Fasel N (editors). (2008). Leishmania: After The Genome. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-28-8. {{cite book}}: |author= has generic name (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)