لیام نیسون

ویلیام جان نیسون OBE (انگلیسی: William John Neeson؛ زادهٔ ۷ ژوئن ۱۹۵۲) بازیگر اهل ایرلند شمالی است.^[۲] او در طول حرفهٔ خود افتخارات گوناگونی دریافت کرده و همچنین نامزد دریافت یک جایزهٔ اسکار، دو جایزهٔ گلدن گلوب، یک جایزهٔ آکادمی فیلم بریتانیا و دو جایزهٔ تونی بوده‌است. نیسون در سال ۲۰۲۰ از سوی آیریش تایمز در رتبهٔ هفتم فهرست ۵۰ بازیگر برتر سینمایی ایرلند قرار گرفت.^[۳]

لیام نیسون OBE
نیسون در سال ۲۰۱۲
نام هنگام تولد	ویلیام جان نیسون[۱]
زادهٔ	۷ ژوئن ۱۹۵۲ ‏(۷۲ سال) بالی‌منا، ایرلند شمالی
پیشه	بازیگر
سال‌های فعالیت	۱۹۷۶–اکنون
آثار	فهرست کامل
همسر(ها)	ناتاشا ریچاردسون (ا. ۱۹۹۴–۲۰۰۹)
فرزندان	۲، از جمله میکل

نیسون در سال ۱۹۷۶ به مدت دو سال به تئاتر لیریک پلیرز در بلفاست پیوست. او مدتی بعد در فیلم اکس‌کالیبور (۱۹۸۱) ایفای نقش کرد. او میان سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۷ در پنج فیلم به ایفای نقش پرداخت که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به باونتی (۱۹۸۴) و مأموریت (۱۹۸۶) اشاره کرد. او سپس نقش اصلی فیلم نزدیک‌ترین خویشاوند (۱۹۸۹) را کسب کرد و برای بازی در نقش اسکار شیندلر در فیلم فهرست شیندلر (۱۹۹۳) ساختهٔ استیون اسپیلبرگ به شهرت رسید. بازی در فهرست شیندلر برایش نامزدی دریافت جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را به همراه داشت. او از آن هنگام در فیلم‌هایی مانند درام نل (۱۹۹۴)، حماسی تاریخی مایکل کولینز (۱۹۹۶) و بینوایان (۱۹۹۸) حضور داشته‌است. نیسون در سال ۱۹۹۹ نقش یک استاد جدای به‌نام کوای‌گان جین را در اپرای فضایی جنگ ستارگان: قسمت اول – تهدید شبح ساختهٔ جرج لوکاس ایفا کرد. لوکاس می‌گوید او «بازیگر چیره‌دستی است که سایر بازیگران او را سرمشق خود قرار می‌دهند.»^[۴]

نیسون در دههٔ ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ در فیلم‌های گوناگونی مانند درام زندگی‌نامه‌ای کینزی (۲۰۰۴)، فیلم ابرقهرمانی بتمن آغاز می‌کند (۲۰۰۵) مجموعهٔ تریلر ربوده‌شده (۲۰۰۸–۲۰۱۴)، فیلم بقا خاکستری (۲۰۱۲) و فیلم حماسی سکوت (۲۰۱۶) ساختهٔ مارتین اسکورسیزی حضور داشته‌است. او صداپیشگی شخصیت اصلان در سه‌گانهٔ سرگذشت نارنیا (۲۰۰۵–۲۰۱۰) و صداپیشگی فیلم هیولایی فرا می‌خواند (۲۰۱۶) را نیز بر عهده داشته‌است.

اوایل زندگی

ویلیام جان نیسون^[۱] در ۷ ژوئن ۱۹۵۲ در بالیمنا، کانتی آنتریم،^[۱] پسر آشپز کاترین «کیتی» نیسون (با نام خانوادگی براون) و سرپرست مدرسه ابتدایی برنارد «بارنی» نیسون متولد شد.^[۵] او که کاتولیک بزرگ شد،^[۶] به نام «لیام» یک کشیش محلی نام گرفت.^[۷] او که سومین فرزند خانواده است، سه خواهر به نام‌های الیزابت، برنادت و روزلین دارد.^{[نیازمند منبع]} او از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷ در کالج سنت پاتریک، بالیمنا شرکت کرد و بعداً اشاره کرد که عشق او به نمایش در این مدرسه شروع شد.^[۸]

او بیان کرده‌است که بزرگ شدن به عنوان یک کاتولیک در یک شهر عمدتاً پروتستان او را محتاط کرده‌است،^[۹] و یک بار گفت که در آنجا احساس می‌کند «شهروند درجه دوم» باشد،^[۱۰] اما همچنین گفته‌است که هرگز به او احساس «حقارت یا حتی متفاوت بودن»، در کالج فنی شهر که عمدتاً پروتستان هستند، داده نشده‌است.^[۱۱] نیسون دربارهٔ نحوه تربیتش گفته‌است: «تصور این که من یک پیشینهٔ رنگارنگ ایرلندی سرکش و پر سر و صدا داشته باشم… اما واقعیت‌ها بسیار خاکستری‌تر بودند. ایرلندی، بله. اما تمام آن چیزهای ملی‌گرایانه، گریه‌کردن به گینس و خواندن ترانه‌های شورشی - هرگز برای من نبود.»^[۱۲] او تا زمانی که از اعتراضات دانشجویان پس از یکشنبه خونین، کشتاری که در دری، در سال ۱۹۷۲، در جریان درگیری‌های ایرلند شمالی رخ داد، خود را «بی ارتباط» با سیاست و تاریخ ایرلند شمالی توصیف می‌کرد. این تجربه او را تشویق کرد تا تاریخ محلی را بیشتر بیاموزد.^[۱۱][۱۳] او در مصاحبه ای در سال ۲۰۰۹ گفت: «من هرگز از فکر کردن به [مشکلات] دست نمی‌کشم. من دختر و پسری را می‌شناسم که مرتکب خشونت و قربانی شده‌اند. پروتستان‌ها و کاتولیک‌ها. این بخشی از دی‌ان‌ای من است.»^[۱۴]

در سن نه سالگی، نیسون درس‌های بوکس را در کلوپ جوانان آل سینتس شروع کرد و سپس تعدادی از عناوین منطقه‌ای را به دست آورد و در ۱۷ سالگی به آن پایان داد.^[۱۵] او در دوران نوجوانی در تولیدات مدرسه ایفای نقش می‌کرد.^[۱۶] علاقهٔ او به بازیگری و تصمیم برای بازیگر شدن نیز تحت تأثیر ایان پیزلی، بنیانگذار حزب اتحادگرای دموکراتیک (DUP) قرار گرفت، که او به صورت مخفیانه به کلیسای پروتستان آزاد اولستر می‌رفت. او گفت: «[پیزلی] حضور باشکوهی داشت و تماشای او که آموزه‌های کتاب مقدس را به شیوه ای تهاجمی انجیلی توضیح می‌داد، باورنکردنی بود… این برای من بازیگری بود. اما همچنین نوعی بازیگری فوق‌العاده و هیجان‌انگیز.»^[۱۷] در سال ۱۹۷۱، قبل از اینکه برای کار در کارخانه آبجوسازی گینس ترک کند، به یک دوره فیزیک و علوم کامپیوتر در دانشگاه کوئینز بلفاست پیوست.^[۱۸] در کوئینز، او استعدادی برای فوتبال کشف کرد و توسط شان توماس در باشگاه فوتبال بوهمیان مشاهده شد. یک جلسهٔ آزمایشی باشگاهی در دوبلین برگزار شد و نیسون یک بازی به عنوان یار تعویضی در مقابل باشگاه فوتبال شامروک روورز انجام داد، اما به او پیشنهاد قرارداد ندادند.^[۱۹]

زندگی هنری

لیام نیسون در سال ۲۰۱۲

او مدت زمان زیادی را به عنوان معلم در کالج سنت مری در نیوکاسل فعالیت کرده‌است. با این حال در سال ۱۹۷۶ او در تئاتر نمایشی بلفاست حضور یافت و اولین فعالیت حرفه‌ای اش را در نمایش مردم برخاسته، به ثبت رساند. نیسون بعد از دو سال به تئاتر دوبلین ابی پیوست، جایی که در آنجا نقش‌های کلاسیک بازی می‌کرد. در آنجا بود که نظر کارگردانی به نام جان بورمن را جلب کرد و در فیلم اکس کالیبور محصول ۱۹۸۱، نقش سر گوین به او داده شد که این نقش، اولین کار جدی سینمایی وی محسوب می‌شود. نیسون بیشتر به خاطر ایفای نقش اسکار شیندلر در فیلم فهرست شیندلر (۱۹۹۳) ساخته استیون اسپیلبرگ شهرت دارد همچنین وی در اقتباسی از بینوایان یکی از ماندگارترین نقش‌های ژان والژان را ایفا کرده‌است. از دیگر فیلم‌های معروف او می‌توان به مرد تاریکی (۱۹۹۰)، مایکل کولین (۱۹۹۶)، جنگ ستارگان اپیزود اول: تهدید شبح (۱۹۹۹)، کینزی (۲۰۰۴)، بتمن آغاز می‌کند (۲۰۰۵)، ربوده شده (۲۰۰۸)، ناشناس (۲۰۱۱)، خاکستری (۲۰۱۲) و سکوت (۲۰۱۶) ساخته مارتین اسکورسیزی اشاره کرد.

فیلم‌شناسی

مقالهٔ اصلی: فیلم‌شناسی لیام نیسون

جوایز و افتخارات

در سال ۲۰۰۰، به نیسون «افتخار آزادی شهر بالیمنا»^[الف] از بالیمنا شورای بارو پیشنهاد شد، اما به دلیل مخالفتی از سوی اعضای حزب اتحادگرای دموکراتیک در مورد نظر او که گفته بود او در حال رشد به عنوان یک کاتولیک در آن شهر خودش را همانند یک «شهروند درجه دوم» احساس می‌کرد، او جایزه را به دلیل تنش رد کرد.^[۲۰] در پی این جنجال، نیسون نامه‌ای به شورا نوشت و در آن بیان کرد. «من همیشه به تربیت و ارتباط با شهر و کشورم که در هر فرصتی به ترویج آن ادامه خواهم داد، مفتخر خواهم ماند. در واقع، من حمایت پایدار از سوی تمام بخش‌های جامعه در بالیمنا در طول این سال‌ها را به‌عنوان شناخت کافی برای هر موفقیتی که ممکن است به عنوان یک بازیگر به دست آورده باشم، می‌دانم.»^[۲۱][ب] متعاقباً، در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۳، نیسون در مراسمی نشان «آزادی بارو» را از شورای شهر بالیمنا دریافت کرد.^[۲۱]

نیسون توسط ملکه الیزابت دوم در سال ۲۰۰۰ به عنوان افسر والا مقام امپراتوری بریتانیا (OBE) منصوب شد.^[۲۲] صندوق ایرلند آمریکا از نیسون با جایزه هنرهای نمایشی خود به دلیل تمایز بزرگی که در جشن شام سال ۲۰۰۸ در شهر نیویورک برای ایرلند به ارمغان آورد تجلیل کرد.^[۲۳] در سال ۲۰۰۹، در مراسمی در نیویورک، دکترای افتخاری توسط دانشگاه کوئینز بلفاست به نیسون اعطا شد.^[۲۴] در ۹ آوریل ۲۰۱۶ جایزهٔ مشارکت برجسته در سینما توسط مایکل دی هیگینز رئیس‌جمهور ایرلند و از سوی آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند (IFTA) در خانه عمارت دوبلین به او اعطا شد.^[۲۵] نیسون در سال ۲۰۱۷ توسط شرکت بریتانیایی ریچ‌توپیا در رتبه ۷۴ در فهرست ۲۰۰ نیکوکار و کارآفرین اجتماعی تأثیرگذار در سراسر جهان قرار گرفت.^[۲۶][۲۷] او در ژانویه ۲۰۱۸ جایزهٔ خدمات برجسته را برای جایزهٔ ایرلندی در خارج از کشور از مایکل دی هیگینز، رئیس‌جمهور ایرلند، که این جایزه را «برای ایرلندی‌های خارج از کشور که به بشریت کمک می‌کنند» توصیف کرد، دریافت کرد.^[۲۸]

زندگی شخصی

اولین رابطه لیام نیسون در طی فیلم «اکس کالیبور» پدید آمد. او در این فیلم با هلن میرن بازیگر آشنا شد. با وجود اینکه میرن از لیام بزرگ‌تر بود اما آن‌ها رابطه خود را آغاز نمودند. اما موفقیت، شهرت و ثروت میرن باعث شد که لیام همیشه احساس شرم کند و در نتیجه از هم جدا شدند.

او سرانجام با ناتاشا ریچاردسون، بازیگر تئاتر و سینمای آمریکا و بریتانیا در سال ۱۹۹۴ ازدواج کرد. آن‌ها یک زوج ایدئال بودند. در ۱۵ سال زندگی آن‌ها هیچ رسوایی و شایعه‌ای ایجاد نشد. در سال ۱۹۹۵ اولین پسرشان مایکل به دنیا آمد. در سال بعد دومین پسرشان دنیل به دنیا آمد. در سال ۲۰۰۹ ناتاشا در پیست اسکی دچار سانحه شد. لیام تا آخرین لحظه در بیمارستان در کنار او بود تا اینکه همسرش از دنیا رفت. وی اعضای بدن همسرش را اهدا کرد.

یادداشت‌ها

1. «Freedom of the Town of Ballymena»: افتخاری که شهرداری یک شهر به یکی از اعضای محترم جامعه اعطا می‌کند.
2. I will always remain very proud of my upbringing in, and association with, the town and my country of birth, which I will continue to promote at every opportunity. Indeed, I regard the enduring support over the years from all sections of the community in Ballymena as being more than sufficient recognition for any success which I may have achieved as an actor.

منابع

1. Morales, Tatiana (15 December 2004). "Liam Neeson on Kinsey". CBS News. Archived from the original on May 24, 2011.
2. Morales, Tatiana (2011-05-24). "Liam Neeson On Kinsey - CBS News". The Early Show (به انگلیسی). Archived from the original on 2011-05-24. Retrieved 2021-11-23.
3. Clarke, Donald; Brady, Tara (13 June 2020). "The 50 greatest Irish film actors of all time – in order". The Irish Times. Archived from the original on 5 August 2020. Retrieved 19 July 2020.
4. "Star Wars Episode I Production Notes: The Actors and Characters – Part I". StarWars.com. May 1, 1999. Archived from the original on October 23, 2004. Retrieved April 5, 2009.
5. "Liam Neeson Biography". Tiscali. Archived from the original on 18 January 2007. Retrieved 18 April 2007.
6. "Liam Neeson: Bloody Sunday made me learn my history". بلفاست تلگراف. 1 April 2010. Archived from the original on 25 December 2010. Retrieved 9 May 2010.: (Commentary;"Hollywood superstar Liam Neeson has told how he grew up in a religious Catholic background untouched by the Troubles.")
7. Mansfield, Stephanie (December 1993). "Liam Neeson Puts the Kettle On". GQ.
8. Coleman, Maureen (7 October 2009). "Liam Neeson's special movie for his old Ballymena school". Belfast Telegraph. Retrieved 24 July 2021.
9. Anderson, Brett (27 December 2016). "Liam Neeson's Catholic faith has waned but mum still devout at 90". Belfast Telegraph. Archived from the original on 28 December 2016. Retrieved 28 December 2016.
10. "Star Wars actor rattles sabres". BBC News. 9 July 1999. Archived from the original on 12 March 2004. Retrieved 10 January 2018.
11. "Liam Neeson: Bloody Sunday made me learn my history". Belfast Telegraph. 1 April 2009. Archived from the original on 10 April 2019. Retrieved 10 January 2018.
12. Ingrid Millar, Liam Neeson: The First Biography (London: Hodder & Stoughton, 1995), p. 45
13. Haynes, Kenneth (6 May 2009). "Liam Neeson speaks in public for first time since Natasha's death". IrishCentral.com. Archived from the original on 10 April 2019. Retrieved 10 January 2018.
14. Fincham, Kelly (12 August 2009). "Liam Neeson: 'I will never get over the Troubles'". IrishCentral.com. Archived from the original on 10 April 2019. Retrieved 10 January 2018.
15. "Liam Neeson Digs into His Own Boxing Past For 'Manny' Documentary, About Ring Legend Manny Pacquiao". www.huffingtonpost.co.uk. 17 November 2014. Archived from the original on 31 December 2018. Retrieved 17 May 2018.
16. Dewson, Lisa (June 1986). "A Man With a Mission". Photoplay (UK).
17. "Neeson Reveals Paisley Influence". BBC News. 5 December 2007. Archived from the original on 9 July 2018. Retrieved 5 December 2007.
18. "Liam Neeson graduates 40 years on". BBC News. 7 May 2009. Archived from the original on 9 May 2019. Retrieved 9 June 2009.
19. Keane, Trevor (2010). Gaffers: 50 years of Irish football managers. Cork: Mercier Press. ISBN 978-1-85635-666-4.
20. "Neeson refuses hometown honour". BBC News. 21 March 2000. Archived from the original on 26 October 2012. Retrieved 20 January 2012.
21. "Liam Neeson arrives in Ballymena to receive award". BBC News. 28 January 2013. Archived from the original on 14 June 2015. Retrieved 8 April 2016.
22. Wilson, Jamie (31 December 1999). "Top billing at last for veteran entertainers; Showbusiness Awards for Elizabeth Taylor and Shirley Bassey". The Guardian. London. p. 4.
23. Lombardo, Delinda (13 May 2008). "Liam Neeson Honored by American Ireland Fund". Look to the Stars. Archived from the original on 7 November 2017. Retrieved 4 November 2017.
24. "Liam Neeson graduates 40 years on". BBC News. 7 May 2009. Archived from the original on 11 May 2009. Retrieved 1 November 2012.
25. "Liam Neeson to be honoured in Dublin at the 2016 Ifta Awards on April 9th". The Irish Film & Television Academy. Archived from the original on 10 May 2021. Retrieved 4 November 2017.
26. "Philanthropists & Social Entrepreneurs Top 200: From Elon Musk to Melinda Gates, These Are the Most Influential Do-Gooders in the World". Richtopia. Archived from the original on 30 March 2017. Retrieved 1 April 2017.
27. "Top 200 Global Philanthropists, Social Entrepreneurs". ThisDayLive. Archived from the original on 1 April 2017. Retrieved 3 April 2017.
28. "President honours 'splendid Irish man abroad' Liam Neeson". The Irish Times. 12 January 2018. Archived from the original on 28 February 2018. Retrieved 8 January 2019.

پیوند به بیرون

• لیام نیسون در IMDb
• لیام نیسون در بانک اطلاعات اینترنتی برادوی
• لیام نیسون در تی‌سی‌ام
• لیام نیسون در آل‌مووی
• لیام نیسون در بنیاد فیلم بریتانیا، اسکرین‌آنلاین