لوراند اوتووش

بارون واشاروش‌نامنیی لوراند آگوشتون اوتووش^[الف] (مجاری: Vásárosnaményi báró Eötvös Loránd Ágoston؛ زادهٔ ۲۷ ژوئیه ۱۸۴۸ – درگذشتهٔ ۸ آوریل ۱۹۱۹) فیزیکدان مجار بود. او امروزه به خاطر کارهایش در زمینهٔ کشش سطحی و گرانش شناخته می‌شود.^[۱] دانشگاه اوتووش لوراند،^[۲] مسابقهٔ ریاضیات اوتووش لوراند^[۳] و دهانه اوتووش^[۴] در ماه به نام وی نامگذاری شده‌اند.

لوراند اوتووش
زادهٔ	۲۷ ژوئیه ۱۸۴۸ بودا
درگذشت	۸ آوریل ۱۹۱۹ بوداپست
ملیت	مجارستانی
شناخته‌شده برای	آزمایش اوتووش قانون اوتووش پاندول اوتووش
پیشینه علمی
شاخه(ها)	فیزیک

در زبان بومی نام شخص به این صورت نمایش داده می‌شود: Eötvös Loránd. در این مقاله از ترتیب غربی/ایرانی نام برای نام و نام‌خانوادگی شخص استفاده شده است.

زندگی

اوتووش در سال ۱۸۴۸، سال انقلاب مجارستان دیده به جهان گشود. او فرزند یوژف اوتووش است که شاعری به‌نام، نویسنده، سیاستمدار و در آن زمان وزیر کابینه بود. وی امروزه به خاطر کارهای تجربی‌اش در زمینه گرانش و به ویژه مطالعهٔ هم‌ارزی جرم گرانشی و جرم لختی (اصل ضعیف هم‌ارزی) و همچنین مطالعهٔ گرادیان گرانشی در سطح زمین، شناخته می‌شود. اصل ضعیف هم‌ارزی نقش برجسته‌ای در نظریه نسبیت دارد و آلبرت اینشتین در مقاله سال ۱۹۱۶ خود، «بنیان نظریه نسبیت عام»، به آزمایش اوتووش ارجاع داده‌است. اندازه‌گیری گرادیان گرانشی نیز در ژئوفیزیک کاربردی اهمیت دارد. در دستگاه واحدهای سانتیمتر-گرم-ثانیه واحد گرادیان گرانشی به افتخار وی «اوتووش» نامگذاری شده‌است.

اوتووش از سال ۱۸۸۶ تا پایان زندگی‌اش، در دانشگاه بوداپست به تدریس و تحقیق مشغول بود و این دانشگاه در سال ۱۹۵۰ به افتخار وی به دانشگاه اوتووش لوراند تغییر نام داد.

یادداشت

1. با تلفظ فارسی لُراند اُتوُش. در متون انگلیسی بیشتر با نام بارون رولاند فن اوتووش شناخته می‌شود.

برای مطالعهٔ بیشتر

• Antall, J. (1971), "[The Pest School of Medicine and the health policy of the Centralists. On the centennary of the death of József Eötvös]", Orvosi hetilap (published 9 May 1971), vol. 112, no. 19, pp. 1083–9, PMID 4932574

پیوند به بیرون

• Eötvös and STEP (biographical remarks and a summary of his research)
• Eötvös Loránd Virtual Museum

منابع

1. L. Bod, E. Fishbach, G. Marx, and Maria Náray-Ziegler, One hundred years of the Eötvös experiment, – Acta Physica Hungarica 69/3-4 (1991) 335–355 doi:10.1007/BF03156102
2. Brief History of ELTE, Eötvös Loránd University, archived from the original on 7 May 2016, retrieved 7 May 2016
3. Suppa, Ercole (13 November 2007), Eötvös-Kürschák Competitions (PDF), retrieved 7 May 2016
4. Pickover, Clifford (2008), Archimedes to Hawking: Laws of Science and the Great Minds Behind Them, Oxford University Press, p. 383, ISBN 978-0-19-979268-9.