Remove ads
قلعه جلال‌الدین[1][2][3][4] مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان گرمه واقع شده و این اثر در تاریخ ۳ بهمن ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۵۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[5] قلعه جلال‌الدین که از سنگ و آجر و گچ ساخته شده، عبارت است از شش برج و چند یورت که قطرا از شمال به جنوب اطول از مغرب به شرق است.
| قلعه جلال‌الدین | |
|---|---|
 بقایای قلعه | |
 | |
| نام | قلعه جلال‌الدین |
| کشور | ایران |
| استان | استان خراسان شمالی |
| شهرستان | شهرستان جاجرم |
| بخش | مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | قلعه جلردی |
| نوع بنا | سنگی با ملات |
| سال‌های مرمت | نشده |
| کاربری | دفاعی، نظامی |
| کاربری کنونی | موزه مردم‌شناسی |
| دیرینگی | دوران‌های تاریخی پس از اسلام |
| دورهٔ ساخت اثر | دوران‌های تاریخی پس از اسلام |
| مالک فعلی اثر | جلال‌الدین خوارزمشاه |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۵۷۷ |
| تاریخ ثبت ملی | ۳ بهمن ۱۳۵۶ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | دارد |
  قلعه جلال‌الدین روی نقشه ایران
۳۶٫۵۷°شمالی ۵۶٫۲۲°شرقی | |
| میراث کهن | |
قلعه جلال‌الدین در شهرستان گرمه و بر روی تپه نسبتاً مرتفع سنگی قرار گرفته‌است. این قلعه با پلانی شش گوش، دارای شش برج مدور در اطراف است و درِ ورودی آن در ضلع جنوبی قرار دارد که در گذشته عمارتی نیز بالای درِ ورودی قرار داشته‌است.
این قلعه در داخل از چهار اتاق در میان برج‌ها ساخته و خمره‌هایی نیز در بدنه دیوارهای داخلی جهت جمع‌آوری آب و آذوقه ایجاد شده‌است. در ضلع جنوبی و سمت راست درِ ورودی این قلعه راه پله‌ای جهت دسترسی به برج‌های نگهبانی قرار دارد و روزنه‌هایی در تمام طول دیوارهای اطراف و برج‌ها نیز ایجاد شده‌است. در پایین و ضلع جنوب غربی قلعه چشمه آب شیرینی وجود دارد که آن نیز موسوم به جلال‌الدین می‌باشد . عمده مصالح این قلعه از سنگ و ملاط ساروج و در بعضی نقاط از آجر می‌باشد. ارتفاع برج‌ها و دیوارهای آن حدود ۱۲ متر می‌باشد. این قلعه در گذشته دو یا سه طبقه بوده که این قلعه را به شهر گرمه متصل می‌ساخته‌است.[6]
Remove ads
درون قلعه در طرف شمال غربی، چاهی است مخصوص آب قلعه که حالا تقریباً بیست ذرع عمق دارد و پیداست که پر شده‌است. آنچه معلوم می‌شود چون چشمه بزرگی است، دامنه تپه‌ای که قلعه بالای آن ساخته شده منفجر است، این چاه پایابی بوده که آب از آن با مشک بالا می‌آورده‌اند. در دهنه چاه صناعت و بنایی نشده همان حفره است و در اطراف چاه آثار کلنگ دیده نمی‌شود؛ مثل این که این دهنه طبیعی است.[7][ارجاع نادقیق]
نظریات مختلفی در خصوص این که این قلعه متعلق به چه کسی می‌باشد، وجود دارد. عده‌ای این قلعه را به جلال‌الدین سلجوقی و عده‌ای آن را به جلال‌الدین؛ بنیان‌گذار سلسله جلالیه نسبت می‌دهند اما نظریه‌ای که در حال حاضر مطمئن‌تر و محتمل‌تر از بقیه به نظر می‌رسد این است که قلعه جلال‌الدین یک قلعه نظامی است که مربوط به قرن هفتم هجری قمری می‌باشد و آن را به سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه نسبت می‌دهند. بر اساس این نظریه به نظر می‌رسد که این قلعه به دستور سلطان جلال‌الدین و در هنگام حمله مغول به ایران و در جریان جنگ و گریزهای سلطان جلال‌الدین و در زمانی که وی پس از مرگ پدرش در جزیره آبسکون (آشوراده کنونی) از جانب مازندران به سمت شرق ایران حرکت نمود تا خود را برای مقابله با سپاهیان مغول آماده سازد، ساخته شده باشد.[6][پیوند مرده]
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads