عملیات آزادی پایدار

عملیات آزادی پایدار (به انگلیسی: Operation Enduring Freedom) (اختصاری OEF) نامی رسمی از طرف ایالات متحده بر روی نخستین دورهٔ جنگ در افغانستان پس از حمله به این کشور بود. این عملیات به همراه سه عملیات کوچک نظامی دیگر زیر پرچم جنگ علیه تروریسم شامل عملیات آزادی عراق (تا تاریخ ۱۹ اوت ۲۰۱۰) و عملیات‌های جنگی در آفریقا و فیلیپین انجام می‌شد. این عملیات پس از ۱۳ سال در تاریخ ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴ با فرمان باراک اوباما پایان یافت.^[۱۱] ایالات متحده در ۱ ژانویه ۲۰۱۵ عملیات جدیدی را با نام عملیات آزادی سنتینل تحت پرچم جنگ با تروریسم در افغانستان آغاز کرد.^[۱۲]

عملیات آزادی پایدار
بخشی از جنگ علیه تروریسم و جنگ در افغانستان
سربازان آمریکایی لشکر ۱۰ کوهستانی ارتش، در عملیات آزادی پایدار در ۲۰۰۹، مستقر شدند.
تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۰۱ – ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴ (در افغانستان)[۱][۲] (۱۳ سال، ۲ ماه و ۳ هفته) موقعیت افغانستان، فیلیپین، سومالی، گرجستان، قرقیزستان، صحرای بزرگ آفریقا نتایج پیروزی به رهبری ایالات متحده آمریکا
طرف‌های درگیر
جنگ در افغانستان: (پایان‌یافته)  ناتو آیساف  افغانستان  آلبانی[۳]  فنلاند  دانمارک  ایالات متحده آمریکا  بریتانیا  فرانسه  استرالیا  کانادا  آلمان  بلژیک  نروژ  ایتالیا  گرجستان  اسپانیا  پرتغال  لهستان  ارمنستان  جمهوری آذربایجان  سوئد  جمهوری چک  نیوزیلند  هلند  اوکراین  ترکیه  ازبکستان  ترکمنستان  تاجیکستان  امارات متحده عربی سابق: ائتلاف شمال در فیلیپین: (پایان‌یافته)  فیلیپین  ایالات متحده آمریکا  استرالیا[۴]  اندونزی در سومالی و شاخ آفریقا:  ناتو  اتحادیه اروپا  جامعه توسعه جنوب آفریقا  استرالیا  جمهوری آذربایجان  بلاروس  کانادا  جیبوتی  اتیوپی  فرانسه  گرجستان  آلمان  یونان  هند  اندونزی  ایتالیا  ژاپن  قزاقستان  کنیا  کره جنوبی  قرقیزستان  مالزی  نیوزیلند  نروژ  پاکستان  روسیه  سیشل  سنگاپور  آفریقای جنوبی  سومالی  اسپانیا  تاجیکستان  تایلند  ترکیه  ترکمنستان  اوگاندا  اوکراین  ازبکستان  بریتانیا  ایالات متحده آمریکا در گرجستان: (پایان‌یافته)  گرجستان  ایالات متحده آمریکا در قرقیزستان: (پایان‌یافته)  کره جنوبی  قرقیزستان  روسیه  ایالات متحده آمریکا ملل دیگر	در افغانستان:  طالبان  القاعده در فیلیپین: ابو سیاف (از ۲۰۰۱) جماعت اسلامی (از ۲۰۰۱) سابق جبهه آزادی‌بخش اسلامی مورو (تا ۲۰۱۲) در سومالی: الشباب (از ۲۰۰۶) حزب اسلام (تا ۲۰۱۴) در صحرای آفریقا: القاعده در مغرب اسلامی (تا ۲۰۱۷)
فرماندهان و رهبران
جرج دابلیو. بوش (۲۰۰۱–۲۰۰۹) باراک اوباما (۲۰۰۹–۲۰۱۴) تامی فرنکس (۲۰۰۱–۲۰۰۳) جان ابی زید (۲۰۰۳–۲۰۰۷) ویلیام جی. فالون (۲۰۰۷–۲۰۰۸) مارتین دمپسی (۲۰۰۸–۲۰۱۵) جان استیروپ (۲۰۰۳–۲۰۱۱) دیوید پترائوس (۲۰۰۸–۲۰۱۰)	ملا عمر # اسامه بن لادن † ایمن الظواهری † خدفی جنجلانی † رضوان عصام‌الدین (اسیر)
تلفات و خسارات
۴۵٬۰۰۰+ کشته ۲٬۳۸۰ کشته تا ژانویه ۲۰۱۶[۵] ۴۵۶ کشته[۵] ۱۵۸ کشته[۵] ۹۰ کشته[۵] ۵۷ کشته[۵] ۵۳ کشته[۵] ۴۳ کشته[۵] ۴۱ کشته[۵] ۴۰ کشته[۵] ۳۴ کشته[۵] ۳۲ کشته[۶] سایر ۲۰۰+ کشته[۵]	در افغانستان: ۷۲٬۰۰۰+ کشته[۷] در فیلیپین: ۳۲۸+ کشته[۸] در سومالی: ۲۶۰ تا ۳۶۵ کشته[۹][۱۰]

OEF به صورت اصلی به جنگ در افغانستان رجوع می‌شود، دیگر عملیات‌ها به صورت اعطا شدگی به آن ربط داده می‌شوند. اگرچه تمام عملیات‌ها بر روی ضد تروریسم تمرکز می‌کردند. «عملیات آزادی بلند مدت - افغانستان» کاری مشترک از سوی ایالات متحده، بریتانیا و افغانستان بود که کاملاً جدا از آیساف که عملیات ناتو در مورد ایالات متحده و بریتانیا محسوب می‌شد، اجرا می‌گردید.

این عملیات دارای چندین «زیر عملیات» بود.

1. عملیات آزادی بلند مدت - افغانستان^{[انگلیسی ۱]} (OEF-A)
2. عملیات آزادی بلند مدت - فیلیپین^{[انگلیسی ۲]} (OEF-P) (نام قدیمی "Operation Freedom Eagle")
3. عملیات آزادی بلند مدت - شبه‌جزیره شمال شرقی آفریقا^{[انگلیسی ۳]} (OEF-HOA)
4. عملیات آزادی بلند مدت - صحرای ترانس، آفریقا^{[انگلیسی ۴]} (OEF-TS)

نگاهی کلی

در ۷ اکتبر ۲۰۰۱، عملیات رزمی اولیه‌ای شامل حملات هوایی توسط جنگنده‌های بمب‌افکن بی-۱ لانسر، اف-۱۴ تام‌کت، اف-۱۸هورنت، تاماهاک بی‌جی‌ام-۱۰۹، بی-۲ اسپیریت و بی-۵۲ استراتوفورترس بمباران افغانستان را شروع کردند و عملیات آغاز شد.
عملیات اصلی OEF-A که توسط رئیس‌جمهور پیشین جرج دبیلو بوش در بیانیه ۲۰ام سپتامبر در کنگره مطرح شده بود، هدف آن‌ها بمباران و نابودسازی کامل زیرساخت‌های طالبان در افغانستان، ضبط کمپ‌های القاعده و دستگیری رهبران آن و دستگیری تمام عاملین و فعالان در زمینهٔ تروریسم بود. در طول بمباران هوایی شهرهای افغانستان به ویژه شهر کابل، ۹۰٪ شهر به‌طور کامل از بین رفت و غیرنظامیان بسیار زیادی به همراه نیروهای شورشی کشته شدند که منجر به ترک طالبان از شهر و ورود نیروهای ایالات متحده در افغانستان گردید.^{[۱۳][۱۴][۱۵]} در ژانویه ۲۰۰۲ بیش از ۱٬۲۰۰ سرباز از نیروهای عملیات مخصوص ایالات متحده برای حمایت دولت و عقب کشاندن تروریست‌ها از جزیره باسیلان به فیلیپین اعزام شدند. مأموریت‌های آنان تعلیم سربازان فیلیپین و مردم محلی در کمک‌های مردمی می‌باشد.

عملیات بلندمدت آزادی — افغانستان

طالبان

مقاله‌های اصلی: طالبان و امارت اسلامی افغانستان

بعد از ترک اتحاد جماهیر شوروی از افغانستان، طالبان تحت امارت اسلامی افغانستان از سال ۱۹۹۶ الی ۲۰۰۱ اداره امور دولتی را به دست گرفتند. تحلیل بسیار افراطی آن‌ها از اسلام باعث شد که آن‌ها به ممنوع کردن موسیقی، تلویزیون، ورزش و رقص، و مجبور کردن به جریمه‌ها و مجازات‌های بسیار سنگین برای متخلفین بپردازند. قطع عضوی از بدن، روش قبول شده دولت آن وقت برای مجازات دزدی بود.^[۱۶][۱۷] و اعدام‌ها در پیشگاه همه مردم در استادیوم فوتبال کابل انجام می‌شد.^[۱۸][۱۹] گروه‌های مدافع حقوق زنان در مورد نقض حقوق زنان در افغانستان و اینکه اجازه آموزش، بیرون آمدن از خانه و کار کردن را ندارند ابراز نگرانی می‌کردند. طالبان مجسمه‌های بودا در بامیان را به دلیل اینکه آن‌ها را بت شناخته بودند تخریب نمودند که از تمام جهان انتقادهایی برای اینکار روی آن‌ها گذاشته شد.
در سال ۱۹۹۶، شورشگر سعودی اسامه بن لادن بنا به درخواست سیاف فرمانده مجاهدین به افغانستان رفت. زمانی که طالبان به قدرت رسیدند بن لادن قادر شد که نیروهای طالبان و القاعده خویش را تقویت سازد. اینطور معلوم می‌شود که تمام شبه‌نظامیان القاعده توسط تیپ ۵۵ام عرب تعلیم داده شده‌اند که همین گروه در بین سال‌های ۱۹۹۷ الی ۲۰۰۱ به طالبان نیز آموزش می‌داد. طالبان و بن لادن رابطه بسیار نزدیک با یکدیگر داشتند.^[۲۰]

واکنش آمریکا و هم‌پیمانانش

مقالهٔ اصلی: درگیری در افغانستان (۲۰۰۱–اکنون)

در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۱، آمریکا بیان نمود که اسامه بن لادن در حملات ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱ فعالیت جدی داشته است. آمریکا ۵ نقطه نهایی برای طالبان در افغانستان مشخص نمودند: بایگانی‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine

1. تمام رهبران القاعده به ایالات متحده تحویل داده شوند.
2. تمام افراد خارجی زندانی در بند طالبان آزاد و به ایالات متحده تسلیم داده شوند.
3. تمامی کمپ‌های تروریستی آن‌ها بسته شوند.
4. تمامی تروریست‌ها و حامیان آنهی معرفی و به مقامات تحویل داده شوند.
5. به ایالات متحده اجازه عام و تام برای دسترسی به کمپ‌های تروریستی و بررسی آن‌ها داده شود.

در ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۱، طالبان این خواسته‌ها را رد کردند و بیان نمودند که هیچ مدرکی مبنی بر اشتراک اسامه بن لادن در حوادث ۱۱ سپتامبر نیست.^[۲۱] در ۲۲ سپتامبر ۲۰۰۱، عربستان سعودی و امارات متحده عربی به رسمیت شناختن گروه طالبان را به عنوان دولت قانونی افغانستان پس گرفتند و پاکستان را به عنوان نزدیکترین همسایه به عنوان کارهای دیپلوماتیک افغانستان در نظر گرفتند.
طالبان سه بار پیشنهاد محاکمه اسامه بن لادن را به دولت ایالات متحده به خاطر حوادث یازده سپتامبر دادند که هر سه بار از سوی ایالات متحده این درخواست‌ها رد شد.

• در ۴ اکتبر ۲۰۰۱، طالبان به صورت مخفیانه قصد داشتند تا بن لادن را به پاکستان برده و در یک محاکمه بین‌المللی که توسط شریعت الهی اداره می‌شد برای حوادث ۱۱ سپتامبر به محاکمه بسپارند.^[۲۲]
• در ۷ اکتبر ۲۰۰۱، طالبان پیشنهاد محاکمه بن لادن را در خاک افغانستان در یک محاکمه اسلامی به ایالات متحده دادند که این پیشنهاد بلافاصله از سوی مقامات آمریکایی در همان روز رد شد. ایالات متحده و بریتانیا شروع حملات خود را به کمپ‌های طالبان و القاعده آغاز کردند.^[۲۳]
• در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۱، طالبان پیشنهاد دیگری برای محاکمه و تحویل دادن بن لادن را در خاک کشور سوم (کشوری غیر از افغانستان و آمریکا) به ایالات متحده دادند و شرط آن‌ها این بود که فقط در صورتی که آن‌ها شواهد کافی برای دست داشتن بن لادن در حوادث ۱۱ سپتامبر ارائه کنند. ایالات متحده این درخواست را نیز رد کرد و به فعالیت‌های نظامی خود ادامه داد.^[۲۴]

شروع عملیات نظامی

سرباز نیروی هوایی کلیا گاتری به همراه سرباز ارشد نیروی هوایی گرگ الیس در حال محافظت از یک جنگنده سی ۱۵۰ در هنگام عملیاتی در فیض آباد افغانستان.

صحنه‌ای نادر از ناوگان نظامی ۵ کشور در طول عملیات بلندمدت آزادی در دریای عمان در حال اعزام به جنگ افغانستان.

روز یکشنبه هفتم اکتبر سال ۲۰۰۱، نیروهای آمریکایی و بریتانیایی با وجود نداشتن اجازه جنگ از سازمان ملل متحد بمباران هوایی بر کمپ‌های طالبان و القاعده را در افغانستان شروع کردند. نیروهای اتحاد شمال (مجاهدین) که در مقابل طالبان می‌جنگیدند با تضعیف شدن طالبان از سوی آمریکا توانستند شهر مزار شریف را در ۹ نوامبر به تصرف خود درآورند. این‌کار باعث شد به سرعت نیروهای طالبان از بخش‌های شمالی خارج شده و در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۱ بعد از اینکه طالبان شهر را خالی گذاشتند کنترل کابل را نیز به دست بگیرند. طالبان آرام آرام کمتر شدند و تنها بخش کوچکی از آن‌ها در شهر کندز دیده می‌شد. آخرین گروه طالبان نیز در ۲۶ نوامبر دستگیر شدند و مابقی به پاکستان متواری شدند.

جنگ به سوی جنوب کشور کشیده شد، جایی که طالبان به قندهار عقب‌نشینی کرده بودند. بعد از سقوط قندهار در دسامبر، مابقی طالبان و القاعده به استقامت ادامه دادند. در همین حال در نوامبر ۲۰۰۱، نیروهای آمریکایی و متحدین آن اولین نیروهای زمینی خود را در خاک افغانستان در جنوب غربی شهر کابل در اف‌اوبی راینو مستقر ساختند.

جنگ تورابورا که نیروهای آمریکایی، بریتانیایی و مجاهدین در آن نقش داشتند برای نابودسازی کامل طالبان و القاعده در افغانستان در دسامبر ۲۰۰۱ آغاز گشت. در اوایل مارس ۲۰۰۲، نیروهای ایالات متحده همراه با متحدین افغانشان عملیاتی بسیار بزرگ با نام عملیات آناکودا ترتیب دادند. این عملیات توسط بخش ۱۰هم نیروهای کوهستانی ایالات متحده، نیروهای یگان ویژه آمریکا از گروه‌های تی‌اف ۱۱، تی‌اف بووی و تی‌اف دگر به همراه نیروهای بریتانیا، نروژ، کانادا، آلمان، اردوی ملی افغانستان، استرالیا و نیوزلند برگزار شد.

از ژانویه سال ۲۰۰۶، ناتو با عملیات خودش موسوم به نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت کارهای جنگی را از عملیات آزادی بلند مدت گرفت و خود عهده‌دار آن‌ها در جنوب افغانستان شد. نیروهای ناتو در اول از بریتانیا، کانادا، نیروهای هلندی و نیروهای کوچکی از دانمارک و رومانی و استونی به همراه حمایت هوایی نروژ و حمایت هوایی و توپخانه‌ای ایالات متحده شکل گرفت. ایالات متحده عملیات‌های زیادی را به تنهایی و بدون مشورت با ناتو در زیر نام «عملیات بلندمدت آزادی» انجام می‌داد. این عملیات‌ها در تمام نقاط افغانستان به ویژه قندهار، بگرام و کابل (کمپ اگرز و کمپ فینکس) شامل می‌شدند.

حمایت‌های بین‌المللی

در طول عملیات بلندمدت آزادی در سال‌های ۲۰۰۱ الی ۲۰۰۳، ایالات متحده توسط بسیاری از کشورها و هم‌پیمانانش حمایت می‌گردید. طوری‌که از ۲۰۰۶ بیش از ۴۰ کشور در این جنگ سهیم بودند.^[۲۵]

جستارهای وابسته

• ستیزه در افغانستان:
  • درگیری شوروی (نبرد)
  • جنگ داخلی: (۱۹۹۶–۱۹۹۲، ۲۰۰۱–۱۹۹۶)
  • درگیری آمریکا: (نبرد، تلفات)
• خروج نیروهای آمریکایی: ۲۰۱۱–۲۰۱۶، ۲۰۲۱
• سقوط کابل: (۱۳۷۵، ۱۳۸۰، ۱۴۰۰)
• طالبان: (شورش، نبرد زرنج، نبرد قندهار، هجوم، امارت)
• توافقنامهٔ دوحه
• فهرست حملات افغانستان در ۲۰۲۱
• عملیات‌های تخلیهٔ کابل: (پناه به متحدان، پیتینگ)
• جبهه مقاومت در برابر طالبان

معادل‌های انگلیسی

1. Operation Enduring Freedom - Afghanistan
2. Operation Enduring Freedom - Philippines
3. Operation Enduring Freedom - Horn of Africa
4. Operation Enduring Freedom - Trans Sahara

منابع

1. Torreon, Barbara Salazar (2017). U.S. Periods of War and Dates of Recent Conflicts (PDF). Washington, D.C.: Congressional Research Service. p. 7. Archived (PDF) from the original on 28 March 2015. Retrieved 3 May 2018.
2. "Operation Enduring Freedom". Naval History and Heritage Command, United States Navy. Archived from the original on 15 November 2018. Retrieved 2018-05-03.
3. "Afghanistan, ISAF Operations led by NATO". Archived from the original on 20 June 2018.
4. Philippines, Australia: Embassy, archived from the original on 2 November 2013, retrieved 7 October 2013.
5. "Operation Enduring Freedom, Afghanistan". ICasualties.org. Archived from the original on 26 January 2016. Retrieved 29 January 2016.
6. "Civil.Ge | Georgian Soldier Killed in Afghanistan". Archived from the original on 14 February 2018. Retrieved 8 March 2018.
7. "How many terrorists has President Obama actually 'taken out'? Probably over 30,000". the Washington post. 7 December 2015. Archived from the original on 7 March 2016. Retrieved 10 February 2016.
8. 300 کشته (2002–2007) بایگانی‌شده در ۷ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine 15 کشته (فوریه ۲۰۱۲) بایگانی‌شده در ۲۹ فوریه ۲۰۱۲ توسط کتابخانه کنگره بایگانی‌های اینترنت
9. "The Bureau of Investigative Journalism" بایگانی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine, Somalia Datasheet. Retrieved 4 February 2016.
10. Cooper, Helene. ""US Strikes Kill 150 Shabab fighters in Somalia, officials say". Washington Post. 7 March 2016. "American warplanes on Saturday struck a training camp in Somalia belonging to the Islamist militant group the Shabab, the Pentagon said, killing about 150 fighters who United States officials said were preparing an attack against American troops and their regional allies in East Africa." بایگانی‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
11. DOD News, Defense Media Activity (29 December 2014). "Operation Enduring Freedom comes to an end". U.S. Army (به انگلیسی). Archived from the original on 18 August 2017. Retrieved 17 August 2017.
12. Tilghman, Andrew (19 February 2015). "Despite war's end, Pentagon extends Afghanistan campaign medal". MilitaryTimes. Archived from the original on 21 February 2015. Retrieved 28 February 2015.Sisk, Richard (29 December 2014). "Amid Confusion, DoD Names New Mission 'Operation Freedom's Sentinel'". Military.com. Archived from the original on 28 February 2015. Retrieved 28 February 2015.Rosenberg, Matthew; Scmitt, Eric; Mazzetti, Mark (12 February 2015). "U.S. Is Escalating a Secretive War in Afghanistan". The New York Times. Archived from the original on 17 February 2015. Retrieved 28 February 2015.
13. "Text: بوش فرمان شروع جنگ را صادر کرد". globalsecurity.org. ۲۰۰۱-۰۹-۲۰.
14. "Text: رئیس‌جمهور بوش فرمان شروع حمله نظامی به افغانستان را صادر کرد". globalsecurity.org. ۲۰۰۱-۱۰-۰۷.
15. "عملیات بادوام آزادی - افغانستان". globalsecurity.org.
16. http://www.rawa.org/execute4.htm
17. http://www.washington-report.org/backissues/0498/9804047.html
18. http://www.rawa.org/murder-w.htm
19. https://web.archive.org/web/20040124024022/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/s/w_asia/70585.stm
20. http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch5.pdf
21. «CBCnews.com». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۰.
22. «CNN archives». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۰.
23. «CNN archives». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۰.
24. The Guardian (UK)
25. Operation Enduring Freedom - Afghanistan: Allies، فهرست تمام اشتراک کنندگان در عملیات بلندمدت آزادی