From Wikipedia, the free encyclopedia
تونسی، عربی تونسی یا دارجه گویشی از زبان عربی است که از سوی یازده میلیون تن از کرانه‌نشینان تونس مورد استفاده است. این گویش به عربی الجزایری شرقی و عربی لیبیایی غربی بسیار نزدیکی دارد و در کنار آن‌ها یک زنجیره گویشی را در طول شمال آفریقا ایجاد می‌کند.
| عربی تونسی | |
|---|---|
| تونسی | |
| بیان | الگو:IPA-aeb |
| زبان بومی در | تونس، شمال شرق الجزایر، Tripolitania |
| قومیت | تونسی‌ها |
شمار گویشوران | [1] |
آفروآسیایی
| |
| خط عربی | |
| زبان اشاره تونسی | |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | aeb |
| گلاتولوگ | tuni1259[2] |
 | |
ریخت‌شناسی، نحو، تلفظ و واژگان عربی تونسی به‌طور قابل توجهی با عربی کلاسیک متفاوت است و همچون دیگر گویش‌های مغربی دارای بستر واژگانی بزرگی از زبان‌های بربری و لاتین است. تونسی همچنین دارای وام‌واژگان بسیاری از فرانسوی، ایتالیایی، ترکی استانبولی و اسپانیایی است.
عربی تونسی عمدتاً برای سخنوران سایر گویش‌های مغربی قابل درک است اما درک آن برای سخنوران عربی خاورمیانه دشوار است. در بعضی محافل، عربی تونسی واژگان جدید فرانسوی و انگلیسی را به ویژه در زمینه‌های فناوری وارد کرده یا وام‌واژگان قدیمی فرانسوی و ایتالیایی را با کلمات عربی معیار جایگزین کرده‌است.
عربی تونسی همچنین بسیار به زبان مالتی نزدیک است که خود زبانی مستقل است که از تونسی و عربی سیسیلی ریشه گرفته‌است. فهم متقابل تونسی و مالتی ۳۰–۴۰٪ است.[3]
همخوان‌های تونسی عبارتند از:
| لبی | میان‌دندانی | دندانی/لثوی | کامی | نرم‌کامی | زبانکی | گلویی | چاکنایی | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| صاف | برجسته | صاف | برجسته | صاف | برجسته | |||||||
| خیشومی | m m | (mˤ) ṃ | n n | (nˤ) ṇ | ||||||||
| انسدادی | بی‌صدا | (p) p | t t | tˤ ṭ | k k | q q | (ʔ) | |||||
| صدادار | b b | (bˤ) ḅ | d d | ɡ g | ||||||||
| انسایشی | بی‌صدا | (t͡s) ts | (t͡ʃ) tš | |||||||||
| صدادار | (d͡z) dz | |||||||||||
| سایشی | بی‌صدا | f f | θ | s s | sˤ ṣ | ʃ š | χ x | ħ ḥ | h h | |||
| صدادار | (v) v | ð ð | ðˤ ḍ | z z | (zˤ) ẓ | ʒ j | ʁ ġ | ʕ ʿ | ||||
| لرزشی | r r | rˤ ṛ | ||||||||||
| ناسوده | l l | ɫ ḷ | j y | w w | ||||||||
واکه‌های تونسی عبارتند از:
| عربی تونسی | عربی معیار | فارسی | ریشه‌شناسی واژه |
|---|---|---|---|
| /babu:r/ | سفینة /safi:na/ | کشتی | از bateau à vapeur فرانسوی به معنای کشتی بخار |
| /barʃa/ یا /ja:sir/ | کثیرا /kaθi:ran/ | بسیار | |
| /bilɡda:/ | جیدا /ʒajjidan/ | خوب | |
| /dabbu:za/ | زجاجة /zuʒa:ʒa/ | بطری | |
| /da:kurdu/ | حسنا /ħasanan/ | بسیار خوب | از d'accord فرانسوی یا d'accordo ایتالیایی |
| /battu/ | قارب /qa:rib/ | قایق | فرانسوی: bateau |
| /fri:p/ | لباس‌های دسته دوم یا محل فروش لباس‌های دست دوم | فرانسوی: fripe | |
| /ʒra:na/ | ضفدعة /dˤafdaʕa/ | غورباقه | ایتالیایی یا اسپانیایی: rana |
| /karri:tˤa/ | کارت | ایتالیایی: carretta | |
| /karru:sa/ | کالسکه | ایتالیایی: carrozza | |
| /kwa:tru/ | قاب تصویر | ایتالیایی: quadro | |
| /mizi:rja/ | تهی‌دستی، بیچارگی | ایتالیایی: miseria | |
| /ratsa/ | نژاد | ایتالیایی: razza | |
| /bla:sˤa/ | مکان /maka:n/ | جا | اسپانیایی: plaza |
| /busta/ | برید /bari:d/ | پست | ایتالیایی: posta |
| /fatʃatta/ | واجهة /wa:ʒaha/ | سردر | ایتالیایی: facciata |
| /fi:ʃta/ | عید /ʕi:d/ | تعطیلی | ایتالیایی: festa |
| /falsu/ | نادرست | ایتالیایی: falso | |
| /furɡi:tˤa/ یا /furʃi:tˤa/ | شوکة /ʃawka/ | چنگال | ایتالیایی: forchetta |
| /ka:r/ | حافلة /ħa:fila/ | اتوبوس | فرانسوی: car |
| /karhaba/ | سیارة /sajja:ra/ | خودرو | عربی: کهرباء /kahraba:ʔ/ معنا "الکتریسیته" |
| /kuʒi:na/ | مطبخ /matˤbax/ | آشپزخانه | ایتالیایی: cucina |
| /munɡa:la/ | ساعة /sa:ʕa/ | ساعت | |
| /sˤabba:tˤ/ | حذاء /ħiða:ʔ/ | کفش‌ها | اسپانیایی: zapatos |
| /tri:nu/ | قطار /qitˤa:r/ | ترن، قطار | ایتالیایی: treno |
| /terma/ | مؤخرة | بخش پشتی | |
| /biskla:t/ | دراجة /darra:ʒa/ | دوچرخه | فرانسوی: bicyclette |
| /bni:n/ | لذیذ /laði:ð/ | خوشمزه | |
| /brikijja/ | ولاعة /wala:ʕa/ | فندک | فرانسوی: briquet |
| /ʃa:rka/ | یخه | ||
| /siɡa:ru/ | سیجارة /si:ɡa:ra/ | سیگار | از sigaro ایتالیایی به معنای سیگار |
| /ɡanarijja/ | خرشوف /xarʃu:f/ | آرتیشو | |
| /kajja:s/ | أسفلت /ʔasfalt/ | آسفالت | فرانسوی: caillasse |
| /maki:na/ | آلة /ʔa:la/ | ماشین | ایتالیایی: machina |
| /qatˤtˤu:s/ | قط /qitˤtˤ/ | گربه | ایتالیایی: gatto |
| /talvza/ | تلفاز /tilfa:z/ | تلویزیون | فرانسوی: télévision |
| /mutu:r/ | محرک /muħarrik/ | موتور | فرانسوی: moteur |
| /kakawijja/ | فول سودانی /fu:l su:da:ni/ | بادام زمینی | از اسپانیایی cacahuete یا فرانسوی cacahuète |
| /ruzata/ | شربت بهارنارنج | ایتالیایی: rozata |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
