عامر خان

محمد عامر حسین خان (زادهٔ ۱۴ مارس ۱۹۶۵) بازیگر هندی است. او در طول بیش از ۳۰ سال فعالیت در فیلم‌های هندی‌زبان، خود را به عنوان یکی از محبوب‌ترین و تأثیرگذارترین بازیگران سینمای هند معرفی کرده‌است.^[1][2] او طرفداران زیادی در جهان و به‌خصوص در هند و چین دارد و نیوزویک او را «بزرگترین ستاره سینما»^[3][4] در جهان توصیف کرده‌است.^[5][6][7] خان دریافت‌کنندهٔ جوایز مختلفی از جمله نه جایزهٔ فیلم‌فیر، چهار جایزهٔ ملی فیلم و یک جایزهٔ اکتا بوده‌است. دولت هند در ۲۰۰۳ با نشان پادما شری و در ۲۰۱۰ با پادما بوشان از او تجلیل کرده^[8] و در ۲۰۱۷ یک عنوان افتخاری از دولت چین دریافت کرد.^[9] نام او برای چندین سال در فهرست ۵۰۰ مسلمان تأثیرگذار جهان قرار گرفته‌است.^[10][11]

عامر خان
خان در ۲۰۱۲
نام هنگام تولد	محمد عامر حسین خان
زادهٔ	۱۴ مارس ۱۹۶۵ ‏(۵۹ سال) بمبئی، هند
پیشه‌ها	بازیگر کارگردان تهیه‌کننده فیلم‌نامه‌نویس
آثار	فهرست کامل
همسران	رینا دوتا (ا. ۱۹۸۶–ج. ۲۰۰۲) کیران رائو (ا. ۲۰۰۵–ج. ۲۰۲۱)
فرزندان	۳
پدر	طاهر حسین
خویشاوندان	خانوادهٔ خان–حسین
جوایز	فهرست کامل

خان اولین بار در دوران کودکی در فیلم پیروزی خاطرات (۱۹۷۳) روی پرده ظاهر شد. در دوران بزرگسالی، اولین نقش بلند سینمایی او در فیلم تجربی هولی (۱۹۸۴) بود. او با ایفای نقش اصلی در فیلم از قیامت به قیامت (۱۹۸۸) فعالیت تمام‌وقت بازیگری را آغاز کرد. نقش‌آفرینی‌اش در فیلم خاکستر (۱۹۸۹) برای او جایزهٔ ملی فیلم را به همراه داشت. او در دههٔ ۱۹۹۰ با بازی در تعدادی از فیلم‌های موفق از جمله دل (۱۹۹۰)، راجا هندوستانی (۱۹۹۶) و سرفروش (۱۹۹۹) خود را به عنوان بازیگر برجسته در سینمای هند تثبیت کرد.^[12][13] او در سال ۱۹۹۸ در فیلم زمین ایفای نقش کرد که متفاوت از فیلم‌های قبلی‌اش بود.^[14]

او در سال ۱۹۹۹ کمپانی عامر خان پروداکشنز را تأسیس کرد که اولین فیلم آن با نام باج (۲۰۰۱) نامزد دریافت جایزهٔ اسکار بهترین فیلم بین‌المللی شد و دو جایزهٔ فیلم‌فیر کسب کرد. او کارگردانی را با فیلم ستاره‌های روی زمین (۲۰۰۷) تجربه کرد که برایش برندهٔ جایزهٔ بهترین فیلم و بهترین کارگردانی از مراسم فیلم‌فیر شد. فیلم‌های گجینی، سه احمق، موج ۳، پی‌کی و دنگل با بازی خان با موفقیت جهانی همراه بوده‌اند و هر کدام رکورد پرفروش‌ترین فیلم هندی را دارند.^[15] او برای نقش‌آفرینی در دنگل برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر فیلم‌فیر شد.^[16] فیلم‌های او به دلیل پرداختن به مسائل اجتماعی در جامعهٔ هند شناخته می‌شوند.^[17]

اوایل زندگی

محمد‌عامر حسین خان، در ۱۴ مارس ۱۹۶۵ در شهر بمبئی به دنیا آمد. پدرش طاهر حسین تهیه کننده سینما، و مادرش زینت حسین است..^[18][19] او بزرگترین فرزند خانواده است. یک برادر به نام فیصل خان و دو خواهر به نام های فرهت و نیکات دارد.^[20][21][22] ریشه‌ی خانواده خان به شهر هرات در کشور افغانستان برمی‌گردد.^[23] او از نوادگان ابوالکلام آزاد فعال سیاسی و ذاکر حسین رئیس‌جمهور سابق هند است.^[24]

عموی او ناصر حسین نیز از تهیه‌کنندگان فیلم در هند است. وی زندگی هنری‌اش را با بازی در فیلمی به نام پیروزی خاطرات (۱۹۷۳) به کارگردانی عمویش و در زمانی آغاز کرد که کودکی هشت‌ساله بود.

اولین فیلم عامر خان که در آن نقش اول را بر عهده داشت، فیلم از قیامت به قیامت (۱۹۸۸) به کارگردانی پسرعمویش منصور خان بود. نقش مقابل او در این فیلم را جوهی چاولا بر عهده داشت. عامر خان برای بازی در این فیلم برنده بهترین بازیگر تازه‌وارد مرد فیلم‌فیر شد.^[25]

عامر خان در سال۱۹۹۰ با بازی در فیلم موفق دل توانست جای خود را در بالیوود به عنوان یک ستاره محکم کند. اما آغاز موفقیت جدی او از سال ۱۹۹۵ بود که در فیلم رنگارنگ در کنار اورمیلا ماتوندکار بازی کرد. بازی در این فیلم هفتمین نامزدی جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد را برایش به ارمغان آورد. سال ۱۹۹۶ سال عامر خان بود، او با فیلم راجا هندوستانی توانست برای اولین بار جایزه بهترین بازیگر مرد را کسب کند. همچنین این فیلم توانست به عنوان بهترین و پرفروش‌ترین فیلم سال انتخاب شود و کاریشما کاپور هم برنده جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر زن شد.

سال ۱۹۹۷ عامرخان فیلم موفق و پرفروش عشق را در گیشه داشت که سومین فیلم پرفروش سال شد و سال ۱۹۹۸ بازی درخشان وی در فیلم غلام نامزدی بهترین بازیگر و فیلم سال را به ارمغان آورد.

سال ۱۹۹۹ در فیلم سرفروش با ایفای نقش افسر پلیس یکی از بهترین اجراها را در یک نقش جدی را به نمایش گذاشت. و برای دهمین بار نامزد جایزه بهترین بازیگر مرد شد.

عامر خان در سال ۲۰۰۱ شرکت فیلمسازی خود را با نام عامر خان پروداکشنز تأسیس کرد. اولین محصول این شرکت، فیلمی بود با نام باج به کارگردانی اشوتوش گواریکر که نامزد دریافت جوایز ملی و بین‌المللی زیادی شد و توانست جایزهٔ محبوب‌ترین فیلم را از جشنواره نشنال فیلم آواردز (National FilmAwards) دریافت کند. این فیلم یکی از ۳ فیلم تاریخ هند است که نامزد بهترین فیلم خارجی زبان اسکار شده‌است.

عامرخان از سال ۲۰۰۱ با تغییر رویه کاری خود و محدود کردن بازی در فیلم‌ها و حساسیت در انتخاب نقش و فیلمنامه به سوپراستاری فراتر ازسینمای هند تبدیل شد و همین امر باعث شد او ۴ سال از سینما فاصله بگیرد و سال ۲۰۰۵ با فیلم قیام مانگال پاندی بازگشت و با استقبال خوب منتقدین مواجه شد.

سال ۲۰۰۶ عامرخان با دو فیلم زعفرانی رنگش کن و فنا سال بسیار باشکوه را پشت سر گذاشت فیلم زغفرانی رنگش کن، در جشنواره‌های خارجی بسیار استقبال شد و بخاطر داشتن دیالوگ‌های قوی مورد ستایش قرار گرفت و اما فیلم فنا، که عامرخان برای اولین بار کنار کاجول نقش مقابل وی را بازی می‌کرد و کاجول نیز پس از ۵ سال دوری از سینما در کنار عامرخان قرار گرفته بود. این فیلم به یک موفقیت بزرگ تجاری تبدیل شد

سال ۲۰۰۷ فیلم ستاره‌های روی زمین با کارگردانی عامرخان به بهترین فیلم سال تبدیل شد و وی نیز عنوان بهترین کارگردان سال را بدست آورد و سال بعد فیلم گجینی، او برای بازی در فیلم گجینی نزدیک به یک سال به‌طور مداوم روی بدن خود کار کرد و با بدنی کاملاً عضلانی در فیلم بازی کرد. این فیلم به پرفروش‌ترین فیلم سال تبدیل شد.

سال ۲۰۰۹ بازهم با کولاک عامرخان و فیلم سه احمق همراه بود. این فیلم علاوه برفروش بالا، در کشورهای آسیای شرقی هم فروش خوبی داشت و باعث شد این فیلم تا آن زمان به پرفروش‌ترین فیلم هندی تاریخ تبدیل شود و همچنین در جشنواره‌های بین‌المللی مورد تحسین قرار گرفت. سه احمق که با اشاره به آموزش و پروش در هند تأکید دارد جایزه بهترین فیلم و کارگردانی سال را از آن خود کرد. در سه سال بعدی عامر خان به ترتیب فیلمهای خاطرات بمبئی و دهلی بلی و تلاش: پاسخ دروغ پنهان در کارنامه خود داشت.

عامر سال ۲۰۱۳ با فیلم بسیار پرفروش و موفق موج ۳ به پرده سینما بازگشت که به گفته وی سخت‌ترین نقش دوران کاری او بوده‌است. اما سال ۲۰۱۴ فیلم پی‌کی در روز اول اکران تمام رکوردها را جابجا کرد. این فیلم در خارج از هند هم فروش بالایی داشت و از محبوبیت بالایی در کل دنیا برخوردار شد. این فیلم هم‌اکنون جز ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما است.

اما سال ۲۰۱۶ عامرخان کولاک دوباره‌ای در گیشه‌ها به پا کرد فیلم دنگل' با فروشی بی‌سابقه به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ هند تبدیل شد دنگل به بهترین فیلم سال تبدیل شد و عامرخان یک بار دیگر جایزه بهترین بازیگر مرد سال را کسب کرد.

سال ۲۰۱۷ فیلم موفق فوق‌ستاره مخفی موفقیتی دیگر را برای او به ارمغان آورد

سال ۲۰۱۸ فیلم پرهزینه قاتلان هندوستان در روز اول رکورد خوبی به جای گذاشت اما در مجموع نتوانست انتظارات را برآورده کند و در گیشه شکست خورد.

زندگی خصوصی

عامر خان در ۱۸ آوریل ۱۹۸۶ با رینا دوتا ازدواج کرد. آنان دو فرزند دارند: یک پسر و یک دختر. این دو در سال ۲۰۰۲ از هم جدا شدند؛ ولی همچنان همدیگر را می‌بینند و رابطهٔ خوبی با هم دارند.

عامر خان در سال ۲۰۰۵ با کیران رائو ازدواج کرد. این دو در ۵ دسامبر ۲۰۱۱ تولد اولین فرزندشان را اعلام کردند. این زوج پس از ۱۵ سال زندگی مشترک در جولای سال ۲۰۲۱ جدایی خود را به صورت رسمی اعلام کردند.

خان در سال ۲۰۰۸

او با ابوالکلام آزاد نسبت فامیلی دارد و از نوادگان خواهر/برادر اوست.^[26][27]

فیلم‌شناسی

سال	عنوان	نقش	بازیگر نقش‌ مقابل	توضیحات
۱۹۷۳	پیروزی خاطرات
۱۹۷۴	مست	جوانی راج کومار
۱۹۸۴	هولی	مادان شارما
۱۹۸۵	زبردست
۱۹۸۸	از قیامت به قیامت		جوهی چاولا	برنده جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر تازه‌وارد مرد
۱۹۸۹	خاکستر	امیرحسین		نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
	عشق عشق عشق	راج	جوهی چاولا
۱۹۹۰	شماره اول	سانی
	تو مال من هستی	شیوا	جوهی چاولا
	دل	راجا	مادهوری دیکشیت	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
	من دیوانه نیستم	آجای شارما	مادهوری دیکشیت
	زنده‌باد جوانی	شاشی شارما	فرح
۱۹۹۱	داستان عشق	راج	نیلم کوتهاری
	قلب نمی‌فهمد	راجو	پوجا بات	نامزد جایزه فیلم فیر بهترین بازیگر مرد
	این زندگی است	چوتو	فرح
	جنگ ثروت	راجا	جوهی چاولا
۱۹۹۲	کسی که برنده می‌شود پادشاه است	سانجی لال شرما	عایشا جولکا پوجا بدی	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
۱۹۹۳	سنت	رانویر	راوینا تاندون
	ما مسافران راه عشقیم	راهول مالهوترا	جوهی چاولا	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
۱۹۹۴	هر کسی سبک خود را دارد	اَمر	راوینا تاندون کاریشما کاپور	نامزد جایزه فیلم فیر بهترین بازیگر مرد
۱۹۹۵	بازی	اَمر دامجی	مامتا کولکارنی
	همه را ترور کن	روهان سینگ تاکور	جوهی چاولا
	رنگارنگ	مونّا	اورمیلا ماتوندکار	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
	من تنها، تو تنها	روهیت کومار	مانیشا کویرالا
۱۹۹۶	راجا هندوستانی	راجا	کاریشما کاپور	برنده جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
۱۹۹۷	عشق	راجا	جوهی چاولا
۱۹۹۸	غلام	سیدو	رانی موکرجی	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
۱۹۹۹	سرفروش	آجی سینگ راتود	سونالی بندره	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
	زمین	دل‌نواز	شبانه اعظمی
	قلب	دیو کاران سینگ	مانیشا کویرالا
۲۰۰۰	نفرت	کیشن	توینکل خانا
۲۰۰۱	باج	بوون	گریسی سینگ	برنده جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد - نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم بین‌المللی
	خواسته دل	آکاش	پریتی زینتا	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
۲۰۰۵	منگال پاندی:طلوع	منگال پندی	رانی موکرجی	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
۲۰۰۶	زعفرانی رنگش کن	دی جی	سوها علی خان	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد– برنده جایزه منتقدان فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
	فنا	ریحان قادری	کاجول
۲۰۰۷	ستاره‌های روی زمین	رام شانکر نیکومب	تیسکا چوپرا	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
۲۰۰۸	گجینی	سانجی سینگهانیا/ ساچین	آسین	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد
۲۰۰۹	سه احمق	رانچو	کارینا کاپور	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد – سیزدهمین فیلم هندی پرفروش تاریخ سینمای هند
۲۰۱۰	خاطرات بمبئی	آرون	مونیکا دوگرا
۲۰۱۱	دهلی بلی
۲۰۱۲	تلاش	سورجن شگاوت	رانی موکرجی کارینا کاپور
۲۰۱۳	موج ۳	ساحر/ ثمر	کاترینا کایف	دوازدهمین فیلم هندی پرفروش تاریخ سینمای هند
۲۰۱۴	پی‌کی	پی‌کی	انوشکا شارما	نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد – پنجمین فیلم هندی پرفروش تاریخ سینمای هند
۲۰۱۶	دانگال	ماهاویر سینگ فوگات	ساکشی تنور	برنده جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر مرد – پرفروش‌ترین فیلم هندی تاریخ سینمای هند – جزو ۲۰ فیلم پرفروش در چین
۲۰۱۷	فوق‌ستاره مخفی	شاکتی کومار		نامزد جایزه فیلم‌فیر بهترین بازیگر نقش مکمل مرد – چهارمین فیلم هندی پرفروش تاریخ سینمای هند
۲۰۱۸	قاتلان هندوستان	فیرنگی	کاترینا کایف
۲۰۲۱	لال سینگ چادا	لال سینگ چاددا	کارینا کاپور

افتخارات

1. فرستادن چهار فیلم به اسکار، که دو تا از آن‌ها به مرحلهٔ نهایی هم رفتند.
2. اولین فیلمی که توانست رکورد فروش بیش از ۱۰۰ کرور را بشکند فیلم گجینی با بازی عامر است. همچنین اولین فیلمی که توانست رکورد فروش ۲۰۰ کرور را هم بشکند یکی از فیلم‌های عامر است؛ و فیلم دانگال عامر همچنان صدر نشین پرفروش‌ترین فیلم است
3. بیست بار نامزد دریافت جایزهٔ بهترین بازیگر مرد.
4. سه بار برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر مرد.
5. برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر تازه‌وارد در سال ۱۹۹۰.
6. برندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر از نظر منتقدان در سال ۲۰۰۷ برای بازی در فیلم زعفرانی رنگش کن.
7. برندهٔ جایزهٔ بهترین کارگردانی در سال ۲۰۰۸.
8. رکورددار فروش فیلم در کل تاریخ سینمای هند، برای فیلم پی‌کی-دانگال.^{[نیازمند منبع]}
9. نامزد جایزهٔ بهترین بازیگر مرد سال ۲۰۰۸. (البته غیر از عامر خان کسی از دیگر بازیگران نبودند)
10. سه بار برنده شدن در مسابقات جهانی فینفر.
11. نامزد انتخاب به‌عنوان مرد سال ۲۰۱۰ از سوی مجلهٔ سی‌کیو.
12. رکورددار بازی در فیلم‌های پرفروش.

منابع

1. "Readers' Picks: Top Bollywood Actors". Rediff. 17 August 2006. Retrieved 26 January 2010.
2. "Powerlist: Top Bollywood Actors". Rediff. 8 August 2006. Retrieved 26 January 2010.
3. "Whoa! Aamir Khan Is 'World's Biggest Superstar'!". 13 March 2018.
4. "Aamir Khan Is The Worlds Biggest Superstar Says A Trade Analyst!". 29 March 2018.
5. "Aamir Khan is the biggest movie star on the planet—and a woke feminist, too". Newsweek. 19 October 2017.
6. "Success By 'Secret Superstar' Could Give Aamir Khan The Title Of The World's Biggest Movie Star". Forbes. 3 October 2017.
7. "Why Aamir Khan Is Arguably The World's Biggest Movie Star, Part 2". Forbes. 5 October 2017.
8. "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 اكتبر 2015. Retrieved 21 July 2015. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
9. Aamir Khan: The Chinese heartthrob بایگانی‌شده در ۷ نوامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine, The Afternoon Despatch & Courier, 16 May 2017
10. "The Muslim 500: Aamir-Khan" (به انگلیسی). Retrieved 14 April 2020.
11. "Times of India on 22 most influential Muslims in India" (به انگلیسی). Retrieved 14 April 2020.
12. Press Trust India (30 November 2000). "I become the audience". Rediff. Retrieved 26 January 2010.
13. "The Aamir Khan Station". IBOS Network. Archived from the original on 5 December 2012. Retrieved 16 January 2009.
14. Verma, Suparn (10 September 1999). "Breaking new ground". Rediff. Retrieved 9 December 2008.
15. "Dangal Box Office collection: Aamir Khan film surpasses PK in week 3, becomes highest grosser ever". InUth (به انگلیسی). 8 January 2017. Retrieved 16 January 2017.
16. "62nd Filmfare Awards 2017: Winners' list". The Times of India. 15 January 2017. Retrieved 15 January 2017.
17. Rahman, A. R. "The 2013 TIME 100: Aamir Khan". Time. Retrieved 18 April 2013.
18. Swarup, Shubhangi (29 January 2011). "My Name is Mohammed Aamir Hussain Khan". Open. Retrieved 10 February 2014.
19. Arnold P. Kaminsky; Roger D. Long PhD (30 September 2011). India Today: An Encyclopedia of Life in the Republic: An Encyclopedia of Life in the Republic. ABC-CLIO. pp. 407–408. ISBN 978-0-313-37463-0.
20. "Azad has Aamir's mannerisms, says Aamir's sister". The Times of India. 3 August 2012. Retrieved 17 October 2023.
21. "Aamir's family condemns father, Faisal". Rediff.com. 2 November 2007. Retrieved 17 October 2023.
22. "Aamir's life in pics". NDTV. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 20 February 2014.
23. "Khans in Bollywood: Afghan traces their Pathan roots". Deccan Herald. 4 May 2018. Retrieved 17 October 2023.
24. "Aamir Khan's roots can be traced to Afghanistan". The Times of India. 29 September 2008. ISSN 0971-8257. Retrieved 17 October 2023.
25. Verma, Sukanya (29 April 2013). "Celebrating 25 years of Qayamat Se Qayamat Tak". Rediff.com. Retrieved 26 January 2014.
26. "Dream to make a film on Maulana Azad: Aamir Khan". IE Staff. The Indian Express. 9 January 2014.
27. "It's a dream to make a film on Maulana Azad: Aamir Khan". Daily News and Analysis. 20 February 2014. Retrieved 8 January 2014.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Aamir Khan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ ژوئن ۲۰۱۲.

پیوند به بیرون

• عامر خان در بالیوود هانگاما
• عامر خان در IMDb
• عامر خان در راتن تومیتوز