سیاه منصور، نام یکی از بزرگترین طوایف کرد زبان ساکن در گروس در زمان صفویان بوده‌است. این طایفه در قرن دهم هجری قمری، برابر با دوران حکومت صفویان، بیشترین قدرت خود را داشته‌است.[1]
مینورسکی نام طایفه سیاه منصور را در فهرست طوایف کُرد در کنار فیلی، بختیاری، اردلان، ، گروس،چگنی، زنگنه و… قرار می‌دهد. بعدها در زمان صفویان این طایفه به بخش‌های مختلف ایران تبعید شدند که شامل آذربایجان، مشهد، قزوین، کرج و خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان و لرستان می‌باشد.[2]
طایفه سیاه منصور در شمال رودخانه قزل اوزن در منطقه گروس ساکن و تا حوالی انگوران را تحت پوشش قرار داده بودند، و مرکز اصلی آن‌ها جعفرآباد مرکز دهستان سیاه منصور امروزی از توابع شهرستان بیجار بوده‌است.
طایفه سیاه منصور از طوایف مهم دوران صفویه بوده‌است که در ابتدای دوران صفویه حکومت گروس و آذربایجان و سیستان و مناطقی از کشور را بر عهده داشته‌اند.[3]
در ذکر امراء کرد ایران آمده‌است: عمدهٔ اکراد ایرانی سه طبقه‌اند: سیاه منصور، چگنی و زنگنه و حکایت مشهور است در السنه و افواه مذکور که در اصل ایشان سه برادر بوده‌اند که از ولایت لرستان آمده و به روایتی از گوران و اردلان، معزم ملازمت سلاطین ایران از وطن بیرون آمده‌اند. ایشان ترقیات کلی روا داده، هر سه برادر به مرتبهٔ امارت رسیده و مردمانی که از طرف و جوانب بر سر رعیت آن‌ها جمع شده، ملقب به اسم ایشان گشته‌اند.[4]
در دوران صفویه، دولتیار خان سیاه منصور، در آذربایجان و گروس حکومتی را ایجاد و عشایر را متحد کرده بود و توانست چندین بار سپاهیان شاه عباس را با شکست مواجه سازد، اما بعد از دستگیر شدن وی توسط شاه عباس، شاه به منظور جلوگیری از اتحاد دوباره یا احتمال شورشی دیگر از سوی آن‌ها بدین منظور آن‌ها را از یکدیگر جدا کرده و تعداد کمی را در وطن اصلی خود یعنی در سیاه منصور گروس باقی گذاشته، و بقیه را به ورامین، خوار، خراسان، لرستان، سیستان، بلوچستان و قندهار انتقال داده و یکی از مکان‌هایی که سیاه منصور در خراسان در آن‌جا ساکن شدند، محلی معروف به چشمهٔ سیاه منصور بوده که محل دامداری کُردهای سیاه منصوری خراسان بود، که پس از جدا شدن فیروزه از ایران، جزو خاک شوروری سابق شده‌است. طایفه‌ی سیامنصور که روزگاری از بزرگترین ایلات ایران بودند و در برابر صفوی کودتا کردند امروز در سرتاسر ایران زمین و بخش‌هایی از افغانستان و پاکستان پراکنده شده‌اند.[5]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
